Quantcast
Channel: LitNet
Viewing all 21667 articles
Browse latest View live

Press release: Waiting and exhilaration – Kelwyn Sole on birding and poems

$
0
0

Kelwyn Sole (Photo: Liesl Jobson)

This month, as the world celebrates World Migratory Bird Day (Saturday, 8 October), the AVBOB Poetry Project celebrates a brilliant, challenging new collection by Kelwyn Sole, an award-winning poet and keen bird watcher, with a particular love of pelagic birding. Emeritus Professor at UCT, Sole focuses his fierce attention on the non-human world in his poetry.

Sole’s work has always reflected the precariousness of existence, exploring the discontent simmering beneath the surface of contemporary South Africa. Several of the most moving poems in his eighth collection, Skin Rafts, (Hands On Books 2022) are concerned with more ancient landscapes – with birds and the serpents who prey on them. In “My Country” he expresses a desire to speak of “the ugly creatures - / their recurring droughts of fulfilment…”

Sole says about his work, “One of the poet’s principal roles is to try to understand those parts of our surroundings and consciousness that are ill-regarded; to look into the darkest corners. I’m fascinated by questions like: who cannot speak? What is not being spoken about? Who is speaking on behalf of whom? There’s no final resolution possible for such concerns, but that doesn’t alter the need to keep asking them.”

The creatures in his poems occasionally seem to have human characteristics: in one poem a man asks directions from a bird, who comments, “Always / your song’s in tatters: / for everything of yours wants to stand still.”

“That bird is ‘telling’ the birder how little he can understand of a bird’s existence – and those humans include the poem’s readers and, if you think about it, me as I’m writing the poem,” explains Sole.

He cautions, “It doesn’t mean I, or anyone else, can begin to understand non-human perceptions and intelligence. Not at all. There’s been some interesting scientific work and popular writing, especially recently, on the amount and ways in which animal senses and experiences might exceed and differ from ours. For instance the most intelligent animal on earth, so far as we know, is a bird – the New Caledonia Crow, a creator and manipulator of tools. Our own Green-backed Heron is a fisherman, dropping flies in the water. It’s time we learned to value our fellow inhabitants on this planet and recognise their age-old wisdoms.”

Sole adds, “In bird watching, you can prepare yourself by studying birds by reading, and so on: however, you can do this all you like at home, but a lot of the learning happens when you’re out in the veld with binoculars and sore feet … that milieu where there’s no guarantee what will happen – whether there’ll be birds, no birds, or what birds might come into view.

“Analogically, in poetry what’s required is not only practising one’s skill in front of the computer or page, but also trying to put oneself in a position to experience some of the lives of others. Moreover, you can’t make the poem come on demand – you rewrite, you let it churn around in your subconscious … and if and when it eventually does pop up (sometimes when you least expect it) it has a maddening tendency to head off in unexpected directions. That’s great! Put simply: both poem and bird appear on their own terms. To me, that’s the exhilaration, how you acquire the craft – not the ‘finished’ poem product, or the new bird sighting ticked.”

These, then, are poems that celebrate uncertainty. They remind us of the ways we are all “bobbing / on our raft of skin.” And, as Sole points out, being at sea in a small boat is frightening but also invigorating.

Where are the poems that appeared on their own terms in your notebook? The AVBOB Poetry Competition welcomes the words that perched on the railing of your creativity! Entries close at 23:59 on 30 November 2022. Register now at www.avbobpoetry.co.za.

The post Press release: Waiting and exhilaration – Kelwyn Sole on birding and poems appeared first on LitNet.


LitNet: Fees van woorde

Uitnodiging: Vyfde Neville Alexander-gedenklesing 2022

ATKV-Tienertoneel-persverklaring: Dreunend-dapper talent bekroon

$
0
0

https://atkv.org.za/

Danksy dreunend-dapper tieners wat met hul passie die verhoog aan die brand gespeel het, moes ’n swaargewigpaneel van beoordelaars behoorlik kopkrap om die wenners van die gewilde ATKV-Tienertoneelkompetisie aan te wys.

Niemand anders nie as die Hoërskool Parel Vallei met mAaNmAaTs

het daarin geslaag om die beoordelaars met puik spel te oorrompel en is as die nasionale wenner aangewys.

Die Hoërskool Jan van Riebeeck met Wat die water weet

het hulself net so goed van hul taak gekwyt en ’n tweede plek behaal.

Helpmekaar Kollege met ’n Einde is as die derdeplekwenner aangewys.

Die finaal van dié geliefde kompetisie het van 5 tot 8 Oktober in die Kunstekaap in Kaapstad plaasgevind. Die beste jong toneeltalent is tydens ’n spogprysuitdeling op 8 Oktober aangewys.

Rooksein en Droomsindroom het die gehoor vermaak en die akteur en komediant, Solomon Cupido, was die pittige seremoniemeester by die geleentheid.

Die beoordelaars, Jacques Bessenger, Mari Molefe van Heerden, Pietie Beyers, Marijda Kamper, Zenobia Kloppers en Wilhelm van der Walt was dit eens dat die top 12-produksies kreatiewe baanbrekerswerk gedoen het en dat die toekoms van die teater met súlke talent en innovasie kerngesond is.

Meer as 3000 dreunend-dapper tieners van regoor Suid-Afrika het vanjaar aan die ATKV-Tienertoneelkompetisie deelgeneem en die topproduksies is na die nasionale finaal genooi – dit sluit die top 2-produksies in wat in die slegs-leerderskategorie meeding. In dié unieke kategorie is slegs leerders betrokke by al die aspekte van teatermaak.

Die beste slegs-leerdersproduksie tydens die ATKV-Tienertoneelfinaal 2022 is die Hoërskool Zwartkop met Oberon.

Hier volg ’n volledige lys van wenners tydens ATKV-Tienertoneel se 2022 nasionale finaal:

Die beste verhoogbestuurder is: Christine Cockett van die Hoërskool Parel Vallei met mAaNmAaTs.

Die beste klankoperateur Is: Nel Rohland van die Hoërskool Tygerberg met Die wêreld is ons woning nie.

Die beste beligtingsoperateur is: Megan Payne van die Helpmekaar Kollege met ‘n Einde.

Die beste hantering van tegniese aspekte word toegeken aan: die Hoërskool Eldoraigne met Sad Girl Musiek.

Die prys vir die mees belowende spel in ’n rol behoort aan: Caylee Ray van die Hoërskool Jan Van Riebeeck as Jana in Wat die water weet.

Die beste akteur in ’n ondersteunende rol is: Dade Jason van die Hoërskool Tygerberg as “Tiger” Abrahams in Die wêreld is ons woning nie.

Die beste aktrise in ’n ondersteunende rol is: Corrine-Marie van Hoogdalem van die Hoërskool Noordheuwel as Ma in Na ‘n ander aarde.

Vanjaar is daar twee beste akteurs in ’n hoofrol: Paul Strydom van die Hoërskool Parel Vallei as Paul in mAaNmAaTs en Vian Singleton van die Helpmekaar Kollege as Benjamin in ’n Einde.

Die beste aktrise in ’n hoofrol is: Zonika de Vries van die Helpmekaar College as Amy in ’n Einde.

Die beste ensemblewerk is toegeken aan: Hoërskool Parel Vallei met die produksie mAaNmAaTs.

Die beste regisseur is: Darryl Spijkers van die Hoërskool Parel Vallei met Die susterskap.

Die beste media-en-bemarkingsportefeulje tydens die ATKV-Tienertoneelkompetisie vir 2022, wat ook ’n kontantprys van R5 000 ontvang, word toegeken aan Hoërskool Parel Vallei vir uitnemende en volgehoue bemarking van die produksies 5678, (kant)lynstaan, Die susterskap en mAaNmAaTs.

Die beste nuutgeskrewe teks tydens die ATKV-Tienertoneelkompetisie vir 2022, wat ook ’n kontantprys van R5 000 ontvang, is ook aangewys tydens hierdie spoggeleentheid.

Alle nuutgeskrewe tekste van 2022 is na afloop van die seisoen deur beoordelaars Wim Vorster en Mari Molefe van Heerden gefynkam om hierdie waardige wenner aan te wys.

Magdel Brand vir haar teks Thomas vermoor: Die toneelstuk, opgevoer deur die Kuswag Skool in Amanzimtoti, is as wenner gekroon.

Die beste slegs-leerdersproduksie tydens die ATKV-Tienertoneelfinaal 2022, wat ook ’n kontantprys van R10 000 ontvang, is: Hoërskool Zwartkop met Oberon.

Die top 3-produksies ontvang benewens ’n kontantprys ook ’n speelvak tydens die Suidoosterfees in 2023. Die wenproduksie maak ook sy buiging op die Toyota US Woordfees op 10 en 11 Oktober 2022.

Die derdeplekwenner, wat met ’n kontantprys van R10 000 wegstap, is: Helpmekaar Kollege met ’n Einde.

Die naaswenner, wat ’n kontantprys van R20 000 wen, is: Hoërskool Jan van Riebeeck met Wat die water weet.

Die beste produksie en wenner van R30 000, asook die ATKV-Tienertoneelwisseltrofee, is: Hoërskool Parel Vallei met mAaNmAaTs.

The post ATKV-Tienertoneel-persverklaring: Dreunend-dapper talent bekroon appeared first on LitNet.

Uitnodiging: 51ste JBM Hertzoggedenklesing

$
0
0

Foto van JBM Hertzog: Wikipedia (openbare domein)

Jy word hartlik uitgenooi na die 51ste Hertzoggedenklesing wat aanlyn aangebied word deur die SA Akademie se Geskiedeniskommissie.

Datum en tyd: Woensdag 19 Oktober 2022 om 18:00
Gasspreker: Dr. Edward-John Bottomley, Departement Inligtingwetenskap, Universiteit Stellenbosch
Tema: Die internasionale skepping van ’n armblankevraagstuk (1900–1945)
RSVP: Teen Maandag 17 Oktober 2022 by linda@akademie.co.za om ’n MS Teams-skakel te ontvang.


 

Edward-John Bottomley is ’n akademikus en joernalis verbonde aan die departement inligtingkunde by die Universiteit Stellenbosch. Sy skryfwerk verskyn in onder meer Beeld, Rapport, Sarie en Taalgenoot. Ná die publikasie van sy boek Armblankes, wat ’n breë oorsig oor die geskiedenis van “armblankes” in Suid-Afrika bied, verwerf hy sy doktorsgraad in geskiedenis en aardrykskunde aan die Universiteit van Cambridge, waar hy ’n Statebond- en Cambridge-trust-beurshouer was. As deel van sy studies doen hy navorsing in die VSA danksy ’n toekenning deur die Rockefeller-stigting. Hy verwerk tans sy proefskrif met die oog op ’n nuwe boek.


 

Die JBM Hertzoggedenklesing is in 1970 ingestel en word jaarliks gelewer oor sake van nasionale, staatkundige en kulturele belang, aangebied deur ’n persoon waaroor die Akademie besluit.

James Barry Munnik Hertzog (1866 tot 1942) was ’n taalstryder en het ’n leidende rol gespeel in die stigting van die Zuid-Afrikaanse Akademie voor Taal, Letteren en Kunst (Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns) wat op 2 Julie 1909 opgerig is met die volgende as doel: De handhaving en bevordering van de Hollandse Taal en Letteren, en van de Zuid-Afrikaanse Geschiedenis, Oudheidkunde en Kunst.

Die Grondwet van 1909 het bepaal dat Nederlands en Engels die amptelike tale van die land was. Op 8 Mei 1925 is Afrikaans aan Nederlands gelykgestel en, naas Engels, as amptelike taal erken en vandag is dit die derde grootste taal in die land. In 2025 sal dit 100 jaar wees sedert die erkenning van Afrikaans as amptelike taal.

The post Uitnodiging: 51ste JBM Hertzoggedenklesing appeared first on LitNet.

Toyota US Woordfees 2022: ’n onderhoud met Beyers de Vos oor Die Suid-Afrikaners

$
0
0

https://woordfees.co.za/en/program/die-suid-afrikaners/

Beyers de Vos, skrywer van Die Suid-Afrikaners, praat met Naomi Meyer oor hierdie toneelstuk  wat vandeesweek by die Woordfees op die planke is.

Beyers, jy’s die skrywer van die toneelstuk Die Suid-Afrikaners. ’n Stuk wat oor Afrikaans en Afrikanerskap besin. ’n Stuk waar mense heildronke drink oor die dood van sekere uitgestorwe Afrikaanse woorde.  "’n Komedie, belowe", beloof die Woordfees se program. Wat het jou geïnspireer om die toneelstuk te skryf? Wat was die sneller hiervoor? En waaroor handel die toneelstuk?

So baie gesprekke oor Afrikaans is eksistensieel. Maar waaroor praat mense nou eintlik as hulle beweer Afrikaans is op sterwe? Ek wou dié gesprek letterlik maak: Hier is die laaste vier mense op aarde wat Afrikaans kan praat; dit is werklik die einde van Afrikaans en Afrikanerskap, so wat nou?

Ek het ook waargeneem dat ’n nuwe Afrikaner-nasionalisme besig is om na vore te kom. Konserwatiewe mense van my geslag of jonger wat nostalgies is oor Afrikaans en oor Afrikaner wees. Mense wat in die sogenoemde nuwe Suid-Afrika gebore is, maar nie in die nuwe Suid-Afrika wil deelneem nie. Daar is vir my ironiese spanning tussen “Ek wil Afrikaans wees” en “Ek wil nie in Suid-Afrika wees nie”, en ek wou daai spanning verken. 

...........
Daar is vir my ironiese spanning tussen “Ek wil Afrikaans wees” en “Ek wil nie in Suid-Afrika wees nie”, en ek wou daai spanning verken. 
............

En waarom ’n besinning en sosiale kommentaar in die gedaante van ’n komedie? Of is dit ’n manier om die werklikheid te hanteer? Of ís die werklikheid doodgewoon snaaks?

.........
Die werklikheid is doodgewoon snaaks, as jy my vra. Ten minste ironies.
...........

Die werklikheid is doodgewoon snaaks, as jy my vra. Ten minste ironies. Die komedie kom ook van die karakters af. Dié is ’n groep mense wat baie vir mekaar wegsteek (nes die teks iets van die gehoor probeer weerhou), en humor is ’n goeie manier om die waarheid te vermy – tot mens nie meer kan nie. 

Wie’s almal in die stuk te sien en wie is ook betrokke?

Jong, ek is baie bederf. Ek kon nie my teks oorgegee het aan ’n meer talentvolle groep mense nie. Wessel Pretorius het die regie gedoen. Hy’s ’n gentle genius. Hannah Borthwick, Wian Taljaard, Sean van Noordwyk, en Kanya Viljoen speel. Ek kom so pas van ’n dress rehearsal en hulle is almal besonders. 

Birrie le Roux het die stel- en kostuumontwerp gedoen, Kieran McGregor die beligting, Franco Prinsloo die klankbaan en Marié Vogts die produksiebestuur. Philip Theron is ons verhoogbestuurder – the cream of the crop. 

Ek moet ook vir Cornelia Faasen van NATi en Saartjie Botha van die Woordfees dankie sê. Dit was Cornelia wat my in die eerste plek oortuig het om toneel te skryf en sonder haar en Saartjie se aanmoediging en ondersteuning het ek dit tien teen een nooit reggekry nie. Fairy godmothers.

Jy het ook al ’n spanningsroman geskryf – is skryf en toneel vir jou ’n natuurlike kombinasie?

Ja en nee. Die tegniek is anders – karakterontwikkeling en tydsverloop ens. Toneel is moeiliker, want die gehoor het nie toegang tot jou karakters se binnewêreld nie, wat my nogal frustreer. My eerste draft was vol monoloë om te vergoed hiervoor. Darem het nie veel van daai draft oorgebly nie, maar ek moes eers die prosa uit my sisteem kry voor ek gemaklik was met dialoog. 

..........
Tog is die weird magic wat in my verbeelding gebeur terwyl ek skryf, presies dieselfde ongeag die genre – die storie wil uit.
............

Tog is die weird magic wat in my verbeelding gebeur terwyl ek skryf, presies dieselfde ongeag die genre – die storie wil uit.

Wanneer kan mense na Die Suid-Afrikaners kom kyk? Waar en wanneer is julle op die planke?

Ons speel by Woordfees in Stellenbosch op 10 Oktober 10:00, 11 Oktober 18:00, 15 Oktober 20:30 en 16 Oktober 13:00. Kom kyk as jy ook dink die werklikheid is snaaks.

Lees ook:

Wrok deur Beyers de Vos: ’n resensie

Toyota US Woordfeesprogram 2022

Toyota US Woordfees 2022: ’n onderhoud met Johann Kriegler oor Sydney Kentridge

Toyota US Woordfees: Wilken Calitz oor sy verwerking van Prente by ’n uitstalling

’n Bedrywige Woordfees vir Paula Fourie met Taliep, Babyboy Kleintjies en Athol

The post Toyota US Woordfees 2022: ’n onderhoud met Beyers de Vos oor <em>Die Suid-Afrikaners</em> appeared first on LitNet.

"Die toekoms is blink": ’n onderhoud met Kobus Burger, RSG se nuwe programbestuurder

$
0
0

Prent van mikrofone: https://pixabay.com/vectors/microphones-radio-sound-reportage-1473422/; prent van Kobus Burger: www.rsg.co.za

Naomi Meyer praat met Kobus Burger, RSG se nuwe programbestuurder.

Kobus, baie geluk met jou aanstelling as programbestuurder by RSG. Jy het jare lange ondervinding in die media en die kunste: teater, feeste, kunsjoernalistiek en die radiowese. Die radioteater wat jy deur die jare oor die radiogolwe laat uitdwarrel, veroorsaak soms turbulensie, soms vredevolle lugsuisings, en altyd stof tot nadenke. Jare gelede het ek ’n radiodramawerkswinkel met jou en Johan Rademan bygewoon en besef: Duidelik verstaan jy die teater van die verbeelding. Vertel my asseblief van jou verwondering vir wat op die radio uitgesaai kán word?

.........
Ek het maar radio met my moedersmelk ingekry. My eerste herinnering is ’n radio wat heeltyd in my kamer aan was. My pa is ’n kranige radioluisteraar wat orals ’n radio gehad het.
...........

Ek het maar radio met my moedersmelk ingekry. My eerste herinnering is ’n radio wat heeltyd in my kamer aan was. My pa is ’n kranige radioluisteraar wat orals ’n radio gehad het. Ek het op Lambertsbaai grootgeword en as ek see toe gestap het, het ek my eie radioprogramme aangebied. Toe ek op Stellenbosch studeer, kon ek by Radio Matie begin uitsaai en sodoende het ek by die medium betrokke geraak. Ek het ’n ompad in die drukmedia gevat en is toe in Mei 2012 by RSG aangestel. Klank is ’n besonderse kreatiewe medium. ’n Stilte kan byvoorbeeld sóveel dinge beteken. En dan is daar die medeskeppendheid van die luisteraar. Daar gebeur iets wat nie op papier of in klank vervat is nie. En elke luisteraar skilder as ’t ware ’n ander prentjie. Mens kan met klank eksperimenteer, soos ons dan ook destyds met RSG Kunstefees en verskeie klankeksperimente gemaak het. Die moontlikhede is legio. Selfs as jy na Apple TV+ se reeks Calls kyk, wat eintlik net klank is. Dit was verstommend om te sien dat selfs ’n TV-stroomdiens klankdrama uitsaai. Ons moet aanhou soek na die nuwe horison vir klank. Hoewel ek vermoed daar is sommer ’n paar horisonne!

Daar is so baie nuusbronne. Daar is (digitale) koerante, webwerwe, TV, stromingsdienste, multimedia-aanbiedings, sosiale media. Wat onderskei radio van die res?

Radio (en klank) is intiemer as die lewe. En dit smee hegte bande met sy luisteraar. Omroepers word soos vriende en vriendinne. Hulle kuier daagliks in mense se voorkamers en motors. ’n Mens hoor dikwels dat die radio vir mense ’n metgesel is. Radio skep dus kosbare verhoudings. En as ek nou hoor hoe mense vertel van hul eerste kennismaking met radio, is dit fyn waarnemings met soveel kleur en geur. Dit bevestig daardie intimiteit. Ek dink baie ander vermaak is soms vervlietend, maar omdat radio die verbeelding betrek, bly die klankbelewenis langer met jou.

Daar is baie streekstasies wat hul luisteraars van die omgewing ken en aanbieders vir wie mens die radio aanskakel net omdat mens dink hulle voel soos familie. Wat maak RSG anders en eenders? Wat onderskei RSG van streekstasies, en is dit nodig om hieroor na te dink as jy ’n program vir hierdie spesifieke stasie bestuur/uiteensit?

RSG is ’n openbarediensuitsaaier (oftewel "public service radio", PBS), wat dit van streeks-, studente- en kommersiële radiostasies onderskei. Die stasie moet volgens sy lisensievoorwaardes en mandaat weekliks onder meer kinderprogramme, drama, finansiële geletterdheid, jeugprogramme, nuus en aktualiteit uitsaai. As die stasie nie hieraan voldoen nie, kan ons beboet word. Voeg daarby die lisensievoorwaarde dat RSG 70% Suid-Afrikaanse musiek speel. Die luisteraars is regoor Suid-Afrika versprei en sommiges woon in die stad, ander in die platteland. Ander radiostasies kan op ’n spesifieke gehoor of groep fokus. En as dit ’n streekstasie is, dan kan dit daardie streek se mense se belange dien. RSG het ’n omvangryke taak om binne die mandaat so ’n groot gehoor te bedien. Dis ’n balanseertoertjie. En die luisteraars begryp nie alslag dat daar ’n mandaat is wat gelewer moet word nie.

Het RSG ’n plig en ’n taak, en teenoor wie of wat? Die stasie se luisteraars, of die taal Afrikaans? Of moet mens nie so hieroor dink as jy die program saamstel nie?

RSG bedien verskeie partye of rolspelers. Daar is luisteraars, adverteerders, borge, die kunstegemeenskap, mense met gestremdhede en kinders wat naderskuif vir ’n storie. RSG het ook baie Engelse luisteraars. Dit is opmerklik hoeveel SMS’e en e-posse van Engelse luisteraars kom. Die stasie is dus meer net ’n Afrikaanse stasie. Engelse luisteraars geniet die musiekprogramme en dramas. As daar ’n verpligting is, dan is dit om die mandaat en die lisensievoorwaardes na te kom. En dan daarby om nasionaal tot Afrikaanse luisteraars te spreek, sonder om iemand uit te sluit.

Hoe lyk die toekoms van radio?

Radio en klank is steeds draagbaar. Dis ’n goedkoop medium en deur potgooie (oftewel podsendings) kry radio nuwe lewe. Nou, met beurtkrag, kan ’n mens by kerslig na die radio luister en ingelig bly en vermaak word. Jy moet net seker maak jou radio het ’n battery of is gelaai. Die toekoms is blink, want klank kan maklik versprei word.

.........
Nou, met beurtkrag, kan ’n mens by kerslig na die radio luister en ingelig bly en vermaak word. Jy moet net seker maak jou radio het ’n battery of is gelaai. Die toekoms is blink, want klank kan maklik versprei word.
...........

Met ons 85 Jaar van Afrikaanse Radio vier ons juis hierdie kleurvolheid van klank. Dit is ’n lappieskombers wat deurentyd nuwe maniere vind om die luisteraars se ore te bereik.

Lees ook:

RSG | Sanlam Radiodramaskryfkompetisie 2014

RSG Sanlam Radiodramakompetisie: Onderhoud met Zesta Vorster

RSG 80 jaar oud maar glad nie koud nie

RSG: Hoe die openbare debat ontspoor het

Elders gesien: "Ek kan my nie ’n dag sonder RSG indink nie"

 

The post "Die toekoms is blink": ’n onderhoud met Kobus Burger, RSG se nuwe programbestuurder appeared first on LitNet.

Waar word Afrikaanse teatertalent raakgesien? ’n Onderhoud oor die ATKV-Tienertoneel-wenners 2022

$
0
0

Prent: https://pixabay.com/photos/comedy-tragedy-masks-art-theatrical-1715466/

JJ van Niekerk praat met Naomi Meyer oor die ATKV-Tienertoneelkompetisie wat die afgelope paar dae in die Kunstekaap aangebied en waarvan die wenners op 9 Oktober aangewys is. Die wenproduksie is vanjaar by die Woordfees en die eerste-, tweede- en derdeplekwenners is almal by die Suidoosterfees te siene

JJ, die afgelope twee jaar het die ATKV allerlei planne gemaak om projekte te laat plaasvind. In 2020 was alles digitaal. In 2021 was daar weer optredes in die Kunstekaap. Vanjaar, van 5 tot 8 Oktober, was dinge weer volwaardig aan die gang. Die nasionale finaliste van die ATKV-Tienertoneel by die Kunstekaap op die planke. Wat het die afgelope paar dae in die Kunstekaap plaasgevind?

Ons was 2021 nasionaal op die planke ten spyte van die grootste pandemievlaag. Ons het nasionaal 108 produksies op die planke gehad en met ’n nasionale finaal in die Kunstekaap gespog. Vanjaar het inskrywings mooi toegeneem tot ons volwaardige nege landswye streeksfeeste, 3 000 deelnemers en 172 produksies wat ons by die naelbyt- nasionale finaal gebring het van 5 tot 8 Oktober in die Kunstekaap. Die top 10 produksies en top twee produksies deur slegs leerders moes sake kom uitspook om as wenner aangewys te word. 15 toekennings is gemaak, altesaam R85 000 is as prysgeld uitgeloof, en vier speelvakke op nasionale kunstefeeste is ook toegewys.

Wie en wat was vir jou hoogtepunte van die afgelope paar dae se gebeure?

Die ongekende hoë standaard van alle deelnemers, die kreatiwiteit van regisseurs en die boeiende en geloofwaardige spel in atmosferiese ruimtes ondersteun deur asemrowende tegniese ontwerp het my telkens laat ontsnap van die werklikheid en my weer laat besef waarom teater so onlosmaaklik deel behoort te wees van die samelewing en elkeen se psige.

..........
Die ongekende hoë standaard van alle deelnemers, die kreatiwiteit van regisseurs en die boeiende en geloofwaardige spel in atmosferiese ruimtes ondersteun deur asemrowende tegniese ontwerp het my telkens laat ontsnap van die werklikheid en my weer laat besef waarom teater so onlosmaaklik deel behoort te wees van die samelewing en elkeen se psige.
............

Suid-Afrika is teelaarde vir elke denkbare storie. So baie temas wat ondersoek is: seksualiteit, die dood, dwelms. Wat vir my opvallend was, was dat baie van die produksies deur die tieners self geskryf is. En hulle skroom nie om oor álles te skryf nie. Dit is so professioneel gedoen dat mens verstom staan dat dit die tieners self was wat daarvoor verantwoordelik was. Kry hulle hulp by iemand as hulle die stukke skryf? Of is die standaard van die ATKV-kompetisie eenvoudig so hoog dat hulle elke jaar kyk wat vantevore gedoen is en net besluit: Ons moet hierop voortbou?

Twee produksies is deur leerders self geskep, bedoelende dat hulle alle elemente hanteer het. Die res van die produksies kry ondersteuning en hulp van enige persoon, hetsy professioneel of net iemand wat ’n liefde vir teater het. Dit is egter opvallend dat die toneelstukke waar leerders deel is van die skep van ’n teks, wel beter vaar, omdat dit makliker in die mond lê en meer geloofwaardig gespeel word. Daar was darem ook stories oor die liefde, hoop, ’n spieël oor die druk van ’n skoolsisteem, kameraderie en broederskap, verlies en droom ... Tieners dink egter nie almal donker nie – hulle skep meer stories van hoop.

...........
Daar was darem ook stories oor die liefde, hoop, ’n spieël oor die druk van ’n skoolsisteem, kameraderie en broederskap, verlies en droom ... Tieners dink egter nie almal donker nie – hulle skep meer stories van hoop.
.............

Dit is my gevoel oor die finaal.

Waarom hou die ATKV, te midde van al die uitdagings en finansiële kopsere, aan om aandag te gee aan tienertoneel?

Hierdie tieners is ons môre, so as die ATKV nie vir hulle die platform gee om in hulself te kan belê nie, sal niemand in die toekoms belê nie, wat ’n rimpeleffek teweeg sal bring van geen verandering nie – en ons wil saam met die jeug die verskil vir Suid-Afrika wees.

..........
ATKV-Tienertoneel verander gemeenskappe, is die grootste en mees suksesvolle projek wat gehoorontwikkeling vir teater doen, en skep jaarliks nuwe werk en nuwe literatuur en bied ‘n klankbord vir nuwe stories vir ’n volk om te luister, te reageer en te herstel dit wat gebroke is.
............

ATKV-Tienertoneel verander gemeenskappe, is die grootste en mees suksesvolle projek wat gehoorontwikkeling vir teater doen, en skep jaarliks nuwe werk en nuwe literatuur en bied ‘n klankbord vir nuwe stories vir ’n volk om te luister, te reageer en te herstel dit wat gebroke is.

Ek het gisteraand met iemand gesels wat iets hieroor gesê het en kan dus vrymoedig vra: Sien julle ooit dat die kinders in die tienertoneelkompetisie dit ook verder bring in die lewe en uiteindelik professionele akteurs of teatermakers word? Dus: Is die ATKV-Tienertoneelkompetisie vir baie jongmense net die begin?

Absoluut! Die lys is te lank om te noem, maar gesels met enige Afrikaanse aktrise of akteur wat nou sy of haar voete op die planke het of voor die kamera speel. Hulle sal vir jou almal noem dat ATKV-Tienertoneel die teelaarde vir hul talent en beroep was.

Lees ook:

Franz Marx: Uit die perd se bek deur Chris Vorster: persoonlike herinneringe en foto’s

Toyota US Woordfeesprogram 2022

Toyota US Woordfees 2022: ’n onderhoud met Beyers de Vos oor Die Suid-Afrikaners

ATKV-Tienertoneel 2020: ’n onderhoud met derdepryswenner Merwe van Gent

ATKV-Tienertoneel 2020: ’n onderhoud met wenner Nichola Viviers

ATKV-Tienertoneel 2020: ’n onderhoud met naaswenner Jeanne-Marié Koekemoer

ATKV-Tienertoneel-persverklaring: Dreunend-dapper talent bekroon

The post Waar word Afrikaanse teatertalent raakgesien? ’n Onderhoud oor die ATKV-Tienertoneel-wenners 2022 appeared first on LitNet.


Internasionale konferensie: Slow intimacy (Langsame intimiteit)

$
0
0

International Feminist Conference
Slow intimacy
12–14 October 2022

Facilitated by the SARChI Chair in Gender Politics, Amanda Gouws
Co-facilitated by Lou-Marié Kruger, Department of Psychology
Stellenbosch University, South Africa

Langsame intimiteit

Alle mense word in die konteks van intieme verhoudings gevorm en ontwikkel: intieme verhoudings met jouself, jou onmiddellike familie, jou vriende en minnaars, jou diere, jou omgewing. Om te “intimate” beteken om iets te weet en te wys wat jy weet. ’n Intieme verhouding is dus ’n verhouding waarin jy iets oor jouself en die ander weet (bewustelik of onbewustelik) en wys wat jy weet (op eksplisiete of implisiete maniere). Ons wys wat ons weet deur gesprekke, met seks, met kosmaak, deur komplekse begrotings op te stel, deur gholf te speel, musiek te maak, te borsvoed, kinders groot te maak, tuine te beplan, huise te bou – maar soms wys ons wat ons weet op gewelddadige maniere: Ons skel en ons vloek en ons rand aan; ons breek af en ons maak selfs dood of begin oorloë.

Vir hierdie konferensie het ons skrywers, digters, kunstenaars, musici, filosowe, literators, politieke wetenskaplikes, sielkundiges, regsgeleerdes en teoloë gevra om kreatief te besin oor intimiteit en die lewegewende en destruktiewe aspekte van die langsame intimiteite waarmee ons altyd besig is.

Die hoofspreker, Gabeba Baderoon, begin die konferensie deur van haar poësie voor te lees:

I seek to show the subtle yet profound palimpsest of history within the self, and trace how the private shapes the experience of intergenerational and social forces. Growing up under apartheid and coming to adulthood in the post-apartheid shows how the private can have a timetable of hundreds of thousands of years and history can be as immediate as an eyelash against a cheek.

Die filosoof Vasti Roodt besin oor die konflik tussen die politiese sfeer en die intieme sfeer en haal Javier Marías aan wat skryf oor ’n ongenoemde maar baie duidelik identifiseerbare Britse vroulike politikus wat lamenteer: The people vote for one, indeed they do so more than once. One is elected, again more than once. And yet, it’s odd, one still doesn’t have the feeling of being loved.”

Aan die ander kant handel Marion Stevens, Makhosazaba Xaba, Vyokoazie Futshane en Kwezilomos Mbandayo se werk oor die langsame intimiteit van vroue wat in solidariteit met mekaar is. Hulle beklemtoon veiligheid, om te hoort, weerloosheid, konneksie, luister, praat, verskil, en uiteindelik die geniet van gedeelde menslikheid. Viv Bozalek, Nike Romano en Tamara Shefer praat oor “Wild sea swimming” en vertel met ’n video oor hoe saam swem, skryf en dink “encrusted with ocean bacteria, shivering with underwater creatures and plants, and awash with images of luminescent underwater spaces” die begin was van gedagtes wat water word.

Maar daar is nog. So skryf die regsgeleerde Pierre de Vos oor hoe hy sy susters leer liefkry het in die verskriklike dae voor sy ma se dood. Kgothaso Mokgele vertel hoe hy as gevolg van ‘n gradeplegtigheid-foto van hom waar hy sy pa op sy voorkop soen, baie negatiewe reaksies van veral sy Ethiopiese gemeenskap moes verduur: “How long it took my father and [me] to feel at ease in showing affection is not depicted in the picture.”

Die digter en Engels-professor Sally-Ann Murray dink na oor die komplekse intimiteit van ma-wees van ’n trans kind. Die skrywer Michiel Heyns lees voor uit ’n opkomende roman waarin die karakters worstel met die intieme aksie van selfdood. Vasu Reddy besin oor hoe oor eetbare intimiteit (kos, kosmaak en eet) nie net oor biologiese behoeftes gaan nie, maar alles te doen het met die interseksie van die private en die publieke: Ras, kultuur, gender en mag is altyd ter sprake. Die historikus Sandra Swart begin haar referaat, “The slow intimacy of horse and rider”, met die stelling: “There is no secret so close as that between a rider and his horse” en wonder dan oor die belangrikheid van aanraking, die dubbele sensasie van aanraak en om aangeraak te word – ’n baie belangrike aspek van alle vorme van intimiteit.

Intimiteit kan ook destruktief wees. Kopano Ratele, die tweede hoofspreker, bespreek hoe skrikwekkend nou verweef liefde en stryd is in sy aanbieding oor manlikheid en vaderskap. Khadija Bawa beskou die onskuldige vertroue wat mense het in instellings wat veronderstel is om ons vertroue waardig te wees: ouers, onderwysers, en dan haar fokus, die polisie. So beklemtoon ons die belangrikheid van kritiese denke oor die betroubaarheid van ander en ons instansies van sorg. Ons belig so ’n krisis in Suid-Afrika – dat die versorgende instellings nie meer te vertrou is nie. Intimiteit het ’n destruktiewe kant.

Die organiseerders van die konferensie, Amanda Gouws en Lou-Marié Kruger, hoop dat hierdie konferensie ’n kreatiewe en intieme gesprek sal wees oor wat ons weet oor onsself en ander en ons omgewing – en hoe ons wys wat ons weet. En hoe hierdie langsame intimiteite waarmee ons lewe, op beide positiewe en negatiewe maniere ’n impak op ons het.

Ons verwelkom deelname van die publiek in hierdie belangrike gesprek.

Volg die skakel om vir die konferensie te registreer: https://web-apps.sun.ac.za/eps-web-pay/spring/main-path/quickpay/2000233. Die registrasiefooi van R1 500 sluit middagete, koffie/tee en versnaperings by STIAS in.

Besoek die konferensie se amptelike webtuiste by https://profgouws.wixsite.com/slow-intimacy vir die volledige program en verdere inligting oor die sprekers.


 

The verb to intimate refers to the action of showing what you know. The noun intimacy refers to an interaction in which a person knows something and then shows that they know and what they know to another. This intimate interaction can be with a person, other living things, inanimate objects, the planet. The adjective intimate refers to that which is known or those who know and are known, those who show and get shown. The knowing or familiarity associated with intimacy can be cognitive or emotional or both and is often embodied. In intimate interactions you can show, manifest or perform the knowing in different ways: through language, art, music, physical actions, often involving skills and bodily habits. Intimate performance is involved in quotidian everyday actions (sex, sports, shopping, delivering a baby, breastfeeding, parenting, cooking, gardening, housework, household fighting, work) as much as in extraordinary ones (Olympic-level figure skating, an authoritative yet daring execution of a Chopin piano concerto, a mother murdering her children, war). Both knowing and showing can be explicit or implicit, conscious or unconscious. Intimate knowing can manifest as a showing that has the potential to be immensely powerful, ranging from showings that are nurturing and loving to showings that are cruel and destructive.

Recently, feminist and queer studies have turned to the concept of intimacy both as a subject and as an analytical rubric. In this conference the focus will be on what we call slow intimacy – intimate interactions that are enduring, longstanding, in process, and in development over time. We seek to explore processes of knowing and showing that are subtle and nuanced, complex, multi-layered and intricate. We also aim to explore the processes of knowing and showing associated with slow intimacy: Who gets to know and who gets to show? In what conditions are knowing and showing possible? How is intimacy tied to power and how is it informed or shaped by larger societal processes (political, social, economic)? Slow intimacy takes place in different sites, on different scales, and involves different types of showing. The showing associated with slow intimacy can involve intellectual, sexual and cultural repertoires, as well as aesthetic and performative modes. We are aware of the fact that a certain temporal dialectic is at work in every instance of intimacy: It might take a lifetime to gain the knowing that goes into a fleeting showing. We are interested in an intimacy that is neither spectacular nor instantaneous, but rather incremental and dispersed over time.

In June 2020 we sent out a call for papers, inviting papers and performances that engage with the topic of slow intimacy. The resulting programme includes academic papers, creative non-fiction, visual art, music, poetry and film. The emphasis was on exploring ways of making an intimacy that may be relatively unseen and unrecognisable, visible and recognisable in conscious and creative ways. We now are inviting people to attend the conference, hoping that all presenters and participants will respond to and interpret the notion of a slow intimacy. We trust that the discussions will be as interesting as the formal presentations.

To register for the conference please use this link: https://web-apps.sun.ac.za/eps-web-pay/spring/main-path/quickpay/2000233. The registration fee is R1 500 and includes all lunches and teas/coffees/snacks at STIAS.

We look forward to your participation in our conference.

Visit the official conference website at https://profgouws.wixsite.com/slow-intimacy for the full programme and information about the speakers.

Lees ook:

Some notes from the workshop on "slow violence"

The post Internasionale konferensie: <i>Slow intimacy</i> (Langsame intimiteit) appeared first on LitNet.

Uitnodiging: Werkgemeenskap Potchefstroom – byeenkoms op 27 Oktober 2022

$
0
0

Enige belangstellendes word hiermee vriendelik uitgenooi na die volgende byeenkoms van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns se Werkgemeenskap Potchefstroom. Nielede is ook hartlik welkom.

(Interpreting service in English will be available)

Datum: Donderdag, 27 Oktober 2022

Tyd: 16:00 

Plek: Fakulteit Teologie, Molenstraat, Gebou K23 Konferensielokaal 204

Hierdie keer is dit ’n in-persoon-vergadering en ons versoek vriendelik dat almal wat kan dit sal bywoon.

Gasspreker: Brigadier-generaal (dr) Gerhard Kamffer, Voormalige Direkteur Reserwemagte te Leerhoofkwartier in Pretoria; tans die Projekoffisier vir Projek KOBA-TLALA van die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag.

Onderwerp: Die geheime diens van die Zuid-Afrikaansche Republiek (ZAR) 1894–1900

Koste: Gratis

Taalmedium: Afrikaans, maar ’n tolkdiens na Engels sal ook beskikbaar wees. (English interpretering services will be provided).

Virtuele skakel:

https://zoom.us/j/92170498875?pwd=Z2x1NTVHWUZvck1yK1FTN3FVYkg2dz09
ZOOM ID: 921 7049 8875
Wagwoord: 472128

The post Uitnodiging: Werkgemeenskap Potchefstroom – byeenkoms op 27 Oktober 2022 appeared first on LitNet.

Toyota US Woordfees 2022 Instagram-resensie: Concerning the life of Babyboy Kleintjies

$
0
0

Foto: Nadine Petrick

’n Vuil vinger onder jou neus in die lug. ’n Geskeurde UCook-kartonboks met ’n bedelaarsleuen op. ’n Klein Checkers-sakkie vol sonde. ’n Teregwysing. Dít is die lewe van Babyboy Kleintjies.

Concerning the life of Babyboy Kleintjies was 60 jaar gelede bloot ’n gedagte in die briljante brein van Athol Fugard. Hierdie jaar, met die hulp van sy talentvolle vrou, Paula Fourie, kry die verhoogstuk lewe. Die drama speel hoeka af onder ’n brug in einste Stellenbosch – en dit is die skreiende teenpole van superryk en brandarm van dié dorp wat die banke van die Eersterivier die perfekte agtergrond maak vir Fugard se waarskynlike swanesang. Dié is ’n laaste middelvinger vir die rykes wat anderpad kyk wanneer die behoeftiges en haweloses nader staan vir ’n aalmoes.

Drie brugslapers se aand word omvergewerp deur die verskyning van nog ’n bergie, Mal Marie. In haar hand is ’n Checkers-sak met ’n pasgebore baba in wat sy op die tip in Devon Valley opgetel het. Sy doop die klein seuntjie Babyboy. Die versugting van Marie om ’n beter lewe vir haarself en die weggooikind te bewerkstellig, loop onafwendbaar uit op tragedie. Die “fourth wall” word afgebreek en die gehoor kry ’n mondvol van die akteurs. Daar is geen subtiliteit in die teregwysing nie. Jy moet sien en hoor en vóél wat swaarkry beteken, net voor jy in jou duur 4x4 klim om na jou duur huis te ry. Hier is geen plek op die verhoog óf aan die ander kant van die vierde muur vir “Christian leftovers” nie – die spasie word oopgebreek vir ernstige introspeksie.

Nie almal wat die stuk gaan kyk gaan van hierdie teregwysing hou nie, sekerlik nie. Maar verdien ons dit? Gewis.

Na afloop van die laaste kleedrepetisie voor die fees begin, sit Fugard tjoepstil in sy regisseurstoel. Hy is duidelik aangedaan. ’n Bittersoet oomblik.

#ToyotaUSWoordfees2022 #WildvirWoordfees #LitNetInstaIndrukke #nadinedoenwoordfees @nakadien #concerningthelifeofbabyboykleintjies #atholfugard #woordfees @woordfees

Klik hier vir nog inligting oor die produksie op die US Woordfees se webtuiste.

Lees ook:

’n Bedrywige Woordfees vir Paula Fourie met Taliep, Babyboy Kleintjies en Athol

The post Toyota US Woordfees 2022 Instagram-resensie: <i>Concerning the life of Babyboy Kleintjies</i> appeared first on LitNet.

Toyota US Woordfees 2022 Instagram-opmerkings: Tiek ons boksies in kinderboeke?

$
0
0

Magdel Vorster, Joha van Dyk, Cliffordene Norton, Zelda Bezuidenhout en André Trantraal (Foto: Nadine Petrick)

’n Kontroversie wat nét nie wil gaan lê nie, is die gesprek rondom hedendaagse kinder- en jeugboeke wat kwansuis te véél issues onder die loep neem. Is die karakters te inklusief? Word skrywers deur hulle uitgewers aangespreek om sekere boksies te tick? Is Hennie van Coller reg as hy sê die gewone kind en funksionele gesin kry nie meer genoeg lugtyd nie?

Gerekende resensent Magdel Vorster tree in gesprek met ’n paar uitlopende skrywers wat nie skroom om wél moeilike onderwerpe, inklusiewe karakters en tematies uitdagende tekste die wêreld in te stuur nie. Joha van Dyk (Branderjaer en Vuurvreter), Zelda Bezuidenhout (oa Anderkant die blou, As mens geluk kon proe en Die 3 van ons), André Trantraal (Keegan en Samier-reeks) en Cliffordene Norton (oa Om jou te ken) is dit eens dat die karakters in hulle boeke absoluut verteenwoordigend is van die land waarin ons bly. In Trantraal se woorde: "Dis ridiculous om die samestelling van die land as 'boksies tick' af te maak. Die invloed van die gatekeepers is hier die belangriker issue om aan te spreek." Zelda Bezuidenhout voel weer die enigste plig van die skrywer is om nié vervelig te wees nie. En dan, natuurlik, oes jy uit jou omgewing. Dalk, volgens Norton, is die gesprek al te laat, maar die boeke, die storie en die leser bly immer die belangrikste.

* Daar is heel dag wonderlike boekgesprekke by Die Khaya en Die Boektent. Gaan maak ’n draai.

#ToyotaUSWoordfees2022 #WildvirWoordfees#LitNetInstaIndrukke #nadinedoenwoordfees @nakadien#woordfees @woordfees @johavdyk @zeldabezuidenhout@magdelvorster @cliffordene @andretrantraal

Klik hier vir nog inligting oor die geleentheid op die US Woordfees se webtuiste.

The post Toyota US Woordfees 2022 Instagram-opmerkings: <i>Tiek ons boksies in kinderboeke?</i> appeared first on LitNet.

Dahmer – monster, the Jeffrey Dahmer story: ’n resensie

$
0
0

Prent: https://www.youtube.com/watch?v=NVHHs-xllqo

Dahmer – monster: the Jeffrey Dahmer story
Met Evan Peters
Skepper: Ryan Murphy en Ian Brennan

Die reeksmoordenaar Jeffrey Dahmer ontken in ’n televisie-onderhoud dat hy teruggetrokke en skaam was as ’n tiener. “Ek het ’n normale en goeie sosiale lewe gehad,” bevestig hy. Dit was voordat hy 17 jong mans na sy huis en later sy woonstel in Milwaukee gelok het, hulle bedwelm het, hulle vermoor het en toe seksueel met hulle verkeer het.

Maar die ergste was dat hy lewende zombies van hulle wou maak om hulle “te hou”, vandaar die lyke wat hy in houers in suur bewaar het, die kopbene wat hy as aandenkings gehou het en die kannibalisme wat hulle, nadat hy dele van die liggame geëet het, “deel van my laat voel het. Ek wou kontrole hê, maar dit was ook wellus.”

Raar om na ’n onderhoud met die regte Dahmer op televisie te kyk waarin hy “doodnormaal” voorkom – ’n bietjie minder gefokus en behep as in Evan Peters se uitstekende vertolking, en boonop met ’n pensie wat Peters nie in die tronk nageboots het nie. Maar dit lyk of die regte Dahmer ’n onderhoud oor môre se weerpatroon gee.

Die kyker moet in gedagte hou dat die Dahmer op TV met wie in gekontroleerde omstandighede ’n onderhoud gevoer is, en hy as geraamtekoning van die lyke in sy stinkende woonstel, twee verskillende mense is. Want hy erken: “Ek het ’n masker van normaliteit gedra, want ek kon nooit my onnoembare drange met ander mense deel nie.”

Dit as agtergrond vir die televisiereeks wat Jeffrey Dahmer sonder doekies omdraai as die monster van die TV-reeks se titel uitgebeeld het. Ons beleef slegs enkele tonele van ongekontroleerde kannibalistiese en emosionele uitbarstings, soos teenoor sy ouma wat hom saam met ’n jongman betrap het, en enkele van die ergste moordtonele wat gedramatiseer is.

“Gedramatiseer” is een van die sleutelwoorde vir hierdie resensie, want alhoewel die reeks sekerlik die gewildste en mees “bewonderde” TV-reeks in Netflix se geskiedenis is, bly sommige van die tonele raaiskote oor wat werklik gebeur het. Oomblikke waar die masker afgeglip het, alhoewel sy oë nooit so donker soos op die effense gesensasionaliseerde plakkaat was nie.

Wat in die vervaardiger, Ryan Murphy, se guns getel het, is die beheersing van die monster se moorde voor die televisiekameras. In talle ander Murphy-slaghuis-reekse, soos American Horror Story en American Horror Stories, asook sy reeks oor die moord op Versace (Inside look: the assassination of Gianni Versace – American Crime Story, 2017) was daar ’n onrusbarend stewige neiging tot bloedige sensasie; het dit verander in masochistiese, genotvolle uitbeeldings van slagtings, seks met bloed gemeng en selfs derms. Al hierdie eksplisiete beskrywings om kykers te waarsku om nie gedurig soortgelyke tonele in hierdie reeks te verwag met die Murphy-stempel op nie. Net soms.

Goed, daar is wel versierings: mooi laaities in kort-kort broekies wat draf en dan weggelok word. En daar is enkele oomblikke van grusame kannibalisme en die dramatisering van ’n aantal moorde. Maar dit gebeur stadig, doelgerig, puntenerig noukeurig en met lang pouses tussenin, waarin die kinematograaf gefassineerd na Dahmer se apatiese houding staar terwyl hy die moorde pleeg. Ook met seker van die grillerigste toneel uit die reeks: toe Dahmer ’n winkelpop steel en tuis daarmee verkeer. Evan Peters het erken dat dit vir hom die moeilikste toneel was om te verfilm.

Maar kort-kort swaai die skaal in ’n ander rigting – en dit red die reeks van blote eksploitasie en verering van ’n gruwelmoordenaar. Tog het baie van die slagoffers se familie, of selfs mense wat in dieselfde woonstelblok gewoon het, verklaar dat alles nie “ten volle akkuraat in die TV-reeks is nie”. Maar dit is die aard van die dier. Televisie, films en soms romans “lieg die waarheid”, gee hul eie weergawes en interpretasies daarvan, om watter rede ook al.

Murphy skaar hom egter in die laaste vyf of wat episodes aan die kant van die slagoffers (veral ’n dowe man) en die verwoeste gesinne van die slagoffers, asook Jeffrey se buurvrou. Haar karakter is, soos in die reeks uitgebeeld word, ’n kombinasie van die vrou wat oorkant sy woonstel gewoon het en sy buurvrou. Ook die uitbeelding van een van die slagoffers ? [Hoe was die persoon ’n slagoffer? Kon tog nie vermoor gewees het nie – tensy dit later was.] wat Dahmer skynbaar in die hof bestorm het en aan die keel wou gryp, waarna die vrou, wat werklik ’n uitbarsting gehad het, beswaar gemaak het oor hoe sy uitgebeeld is.

Feit bly staan: Hoe verder die reeks beweeg, hoe meer swaai die simpatie na die slagoffers en hul gesinne, maar ook na Dahmer se ouers. Onthou ook: Dit word duidelik gemaak dat sy optrede in die tronk (in die Murphy-reeks) apaties en byna kinderlik naïef was, asof hy ’n superster was wat al die aandag geniet het, en selfs ’n rare glimlag gegee het.

Die enigste oomblik wanneer daar ’n flikkering van vrees, of wat Dahmer as vrees ervaar het,  in sy oë verskyn het (in Evans se spel), was voordat hy in die tronk vermoor is.

Uit die YouTube-onderhoud blyk dit nie eintlik dat hy jammer was oor wat hy gedoen het nie, maar dit eerder nie begryp het nie. “Ek weet nie waar die drange vandaan gekom het nie.” Die onderhoud suggereer dat dit begin het toe hy dooie diere langs die pad opgetel, oopgesny en met hul binnegoed gespeel het. Sy pa voel veral hiervoor verantwoordelik, want hy het hom gehelp en aangemoedig.

Maar Dahmer erken ook dat daar spanning in die huis was waarvan hy wou ontvlug, en die oopsny van ’n menslike lyk was sy manier om te ontsnap.

Sensasie sou omtrent 20% van die reeks vul waar ’n “normale” Murphy-reeks uit omtrent 80% sensasie, mooi lywe (meestal manlik), naaktheid, verglansing van geweld en die sogenaamde bloedkomedie-element sou bestaan. Dus moord en eksplisiete doodslag met kele wat afgesny word as “vermaak” en as “snaaks” soos in Murphy se TV-trefferreekse American Horror Story en American Horror Stories wat ’n mens dikwels bloot laat afskakel het omdat dit vervelig raak. Vervelig in die sin dat dieselfde bloederige nabootsings, wat telkens net meer realisties en siek word, behoorlik in die kyker se keel afgedruk word.

Daarom was die vrese daar dat dieselfde in Dahmer: Monster, the Jeffery Dahmer Story sou gebeur. Daar is egter nie ’n aaneenskakeling van moorde nie, nog minder word daar met die gewone koorsige en masochistiese Murphy-testosteroon van die een gruwel na die ander gejaag. Dit was vreemd om aanvanklik te hoor dat sekere buitelandse kykers die reeks as “vervelig” afgemaak het. Sou hulle ’n opeenstapeling van al 17 moorde in grusame eksplisiete besonderhede wou gehad het? Dit maak die gehoor se motiewe bedenklik ...

Die reeks is “rustig” omdat Dahmer daardie verleidelike en vals kalmte soos ’n mantel om hom gedra het wat veroorsaak het dat mense hom vertrou het. Maar die reeks veroordeel veral die onbekwaamheid, rassisme, homofobie en verwaandheid van die polisie-offisiere. So het ’n sheriff vir Dahmer, na een van sy eerste moorde, gestop met ’n lyk wat in swart sakke toegedraai op die agterste sitplek gelê het. Maar die geregsdienaar het hom sowaar weer laat ry! Laat staan nog die tonele waar die gereg Dahmer sy gang laat gaan het na verskeie klagtes, omdat hulle vermoedelik nie by “gay-rusies” betrokke wou raak nie.

.........
Daar is nou die Jefferey Dahmer Tapes-reeks op Netflix waarin hy in dieselfde toonlose, dooie stem praat oor wat gebeur het, wat Evan Peters so goed naboots. Dit is daardie bedrieglike kalmte en Dahmer se “bekering” saam met die heldeverering wat hy uit sommige dele van die publiek ontlok het, en die polisie se apatie, wat die reeks so skrikwekkend maak.
...........

Daar is nou die Jefferey Dahmer Tapes-reeks op Netflix waarin hy in dieselfde toonlose, dooie stem praat oor wat gebeur het, wat Evan Peters so goed naboots. Dit is daardie bedrieglike kalmte en Dahmer se “bekering” saam met die heldeverering wat hy uit sommige dele van die publiek ontlok het, en die polisie se apatie, wat die reeks so skrikwekkend maak.

Jy moet ’n sterk gestel hê om al 10 episodes deur te sit. Maar vir ’n verandering krap Murphy die gewone genotvolle verglanslagie van sy reeks af.

In die 37-minute-onderhoud op YouTube glimlag die monster nie een keer nie, en sluip geen emosie in nie, behalwe wanneer hy na die kissie verwys waarop sy pa afgekom het met kopbene in wat amper oopgemaak is. En hy verplaas nooit die blaam vir sy dade na iemand anders nie, ook in Murphy se reeks. “Ek plaas geen blaam op enigiemand anders nie,” verseker Dahmer die kyker. “Ek wou net beheer hê.”

Hy vra sy pa aan die einde van die onderhoud om verskoning en erken dat hy hom liefhet.

Grusaam en ontstellend, maar dit probeer meer as net die moorde wys. Dit simpatiseer ook met die slagoffers en hul gesinne en gee ’n breër prentjie.

The post <em>Dahmer – monster, the Jeffrey Dahmer story</em>: ’n resensie appeared first on LitNet.

Engela van Rooyen (1939–)

$
0
0

Gebore en getoë

Engela Elizabeth Helena van Rooyen is op 11 Augustus 1939 op Kakamas in die distrik Kenhardt in die Noord-Kaap gebore. Sy is die tweede van tien kinders, ses seuns en vier dogters. Haar voorouers was pionier-koloniste in ’n besproeiingsnedersetting wat deur die NG Kerk gestig is om boere te help wat deur droogte- en runderpesverarming geraak is. “Daar was net twee vereistes,” vertel Engela aan Corlia Fourie in Rooi Rose van Maart 2001, “jy moes arm genoeg wees, en daarby fluks genoeg om ’n watervoor deur die dorre kliprante te help uitgrawe. My grootoupa aan moederskant het loshande daaraan voldoen.”

Sy vertel verder aan Fourie: “Kleintyd was selde speeltyd, eerder werktyd. Smiddae ná skool moes ek my ma in die huis help en na my jonger broers en susters kyk. Ek was die kleinma van die gesin. Praat van kinderarbeid! Maar destyds kon dit nie anders nie. Groot en klein was saam in ’n oorlewingstryd gewikkel.

“Skool was nietemin ’n ernstige saak. Ek het begin met ’n lei en ’n griffie. Toe ek met ’n pen begin skryf, was dit die soort wat jy in ’n botteltjie ink doop.

“Die vroeë nedersetters se huisvesting was, buiten tente en wakappe, meestal riethuisies … ’n wonderlike gawe van Grootrivier. Selfs later moes dit vir tydelike verblyf instaan. So het my ouers tydens my geboorte ook in ’n riethuis gewoon. My ma het vertel die vloer was van ’n laag doringboomgom en haar stoof ’n spoggerige Dover nommer 8. Die tuistetjie was so netjies, jy kon dit altyd deur ’n ring trek.

“So ’n groot gesin soos ons s’n was ’n soort mikrokosmos van die wêreld daarbuite. Jy leer om met mekaar oor die weg te kom. Ywer was die wagwoord en elkeen het sy spesifieke take gehad – ’n meisie meestal in die huis, hoewel katoen pluk en bok oppas ook in haar rigting gekom het. Katoen pluk was haatlik en hittig en vervelig,” brei Engela uit teenoor Corlia Fourie, “maar bok oppas was beter as kind oppas. Dan kon jy in die groen ruigtes agter die groot voor lekker sit en lees, solank jy net betyds die bokke ‘omkeer’. Ons het wel baie in die natuur gespeel. Van kleins af was ons bewus van die mens se afhanklikheid van die natuur.”

Aan Elretha Britz (Volksblad, 2001) vertel sy: “Ek leer saam met my ouers en voorouers van swaarkry, van diep emosies en geestelik rykdom, van afsondering en lekker lag, van stories waarin kleurryke karakters die hoofrolle vertolk, van die noodsaaklikheid van ’n gesonde humorsin.”

Engela onthou ook met dankbaarheid teenoor Corlia Fourie die enkele boekrak vol boeke wat hulle kon uitneem om by die huis te gaan lees. Boeke was maar skaars in die pioniershuise. Haar ma het eendag gesê: “Vir jou kan ’n mens maar net eendag met ’n paar boeke en ’n soetkysie die lewe instuur.” En dit was baie waar, want sedert haar kindertyd speel boeke – die lees én die skryf daarvan – ’n belangrike rol in haar lewe. Na haar laerskooljare voltooi sy haar matriek aan die plaaslike hoërskool op Kakamas.

Engela vertel aan Fourie: “Ek was baie jonk in matriek nadat die inspekteur op sy jaarlikse besoek my na ’n volgende standerd ‘oorgeplaas’ het. In daardie jare was dit nogal praktyk, meestal as ’n leerling mooi glad kon voorlees. En ook maar genadig, want in die enkele skoolvertrekkie is agt standerds deur een leerkrag onderrig.”

Verdere studie en werk

Ná matriek (in die vyftigerjare) gaan Engela Stellenbosch toe, waar sy haar BA-graad en Hoër Onderwysdiploma behaal. Vir ’n meisie wat van die Noordweste afkomstig was, was die “groen” vir haar die grootste skok, en dat dit kon reën sonder dat jy dit weet, sonder donderweer en blitse. Maar daar was ook die wêreld van nuwe kennis: musiekaande waar WEG Louw sy klassieke plate gespeel het, die amateurtoneel en die boeke in die biblioteek.

Engela begin in haar studentejare skryf en sy ontvang agt ghienies vir haar eerste kortverhaal, "Die gemmerpoeding", wat in 1958 in Die Huisgenoot verskyn. Daarmee koop sy vir haar ’n tikmasjien. Haar kamermaat moes haar wys hoe hierdie masjien werk. Na haar studies gee Engela vir ’n jaar onderwys aan die Hoër Meisieskool Paarl voordat sy met Kobie Linde, ’n teologiestudent, in sy finale jaar getroud is. (Rooi Rose, 14 Desember 1994)

Hulle eerste gemeente was Kameelboom in die Kalahari naby die grens met Botswana, wat in skrille kontras staan met die groen geilheid van Stellenbosch. Van daar is hulle na Migdol, waar hulle twee oudste seuns gebore is. Sy onthou daardie tyd goed omdat dit so rustig was en ook omdat haar man saans by die huis was.

Daarna is hulle na Kimberley en toe Kobie in 1974 as weermagkapelaan op Grahamstad en Potchefstroom aangestel is, was die rustigheid verby. ’n Dogter en nog ’n seun is gebore en met die take van ’n predikantsvrou en ma wat op haar skouers rus, het dit meermale beteken dat Engela soggens drie-uur moes opstaan om haar skryfwerk te doen. Kobie en Engela tree in 1990 af na bykans dertig jaar in die bediening en in 1992 vestig hulle hulle in Pretoria. Kobie is in 2017 oorlede en een van hulle seuns is aan die begin van 2022 ook oorlede.
 
Engela skryf aanvanklik vir tydskrifte en die radio. Haar hoorspele, sowel as haar radiodramas is bekroon. In 1970 skryf sy ’n prys los by die SAUK met ’n historiese hoorspel getiteld Die kokerbome sal dit uitroep en in 1986 wen sy die tweede prys vir hoorspele oor die Johannesburgse Eeufees. In 2004 wen sy die tweede prys vir gevestigde skrywers in RSG en Sanlam se radiodrama-skryfkompetisie met Omdat die wind alleen is.

In 2016 stap sy ook met die louere weg in die RSG Cordis Trust se Christelike Radiodrama-skryfkompetisie toe sy die prys vir beste Kersdrama wen met Die somer van ses-en-vyftig. Dit is op 25 Desember 2016 uitgesaai met Helena Hugo as regisseur en met Rina Nienaber en Francois Stemmet in die twee hoofrolle.

In Februarie 2019 is nog ’n verhaal van Engela Dwaalpad huis toe op RSG uitgesaai as middagvervolgverhaal. Christelle Webb-Joubert was die regisseur met onder andere Rika Sennett, Tobie Cronjé, Luan Jacobs en Mandi du Plooy-Baard as van die spelers.

Sy is ’n veelsydige skrywer wat met jeugverhale (oor die twintig titels), romans, geestelike boeke en outobiografiese herinneringe kan spog. Sy skryf ontspanningsromans, en om oorblootstelling te voorkom, gebruik sy die skryfname Louisa du Toit en Barend Borman, wat albei familiename is. Haar jeugverhale word ook vir skole voorgeskryf.

Tydens die gesin se verblyf op Potchefstroom begin Engela “op rype ouderdom” (haar eie woorde, Die Burger, 8 Julie 1994) weer studeer en verwerf sy haar BA Honneurs- en MA-grade in Afrikaanse letterkunde. Haar meestersgraad handel sy binne tien maande af en behaal dit met lof. Haar verhandeling is getitel Die beelding van sonde in Kroniek van Perdepoort. Hiervoor moes sy oor ’n wye veld navorsing doen, en dit is een kenmerk van Engela se skryfwerk – haar deeglike navorsingswerk. Nie net sorg sy dat alle geskiedkundige en geografiese besonderhede van haar verhale outentiek is nie, maar sy bou ’n stewige verwysingsveld op van alle aspekte wat ’n rol in die storie speel.

Engela is later verhaleredaktrise van die vrouetydskrif Rooi Rose en ook uitgewer by Aktuapers vir hulle reeks liefdesverhale Die Romantiese Uur. Vir ongeveer vyf jaar lewer sy ook insette by die ATKV se Skryfskool aan die Potchefstroomse Universiteit. Hieroor sê sy: "Dit is uitmergelend. Jy brand uit, kom reg en gaan weer aan. Ek sorg dat ek tydens die skryfsessies genoeg oefening doen sodat my brein suurstof kry – anders is ek binne ’n uur suf. Met die jare verdwyn die intense geesdrif vir die skryf, maar dan neem ervaring en skoling oor.” (Rooi Rose, 24 Augustus 1994)

In 1970 verskyn Engela se eerste vollengte-roman Die wenteltrap en is dit die begin van ’n lang en vrugbare skryfloopbaan. Die roman is die verhaal van Gysbert Olivier wat as kind sy maatjie Louw, enigste seun van die skoolhoof, per ongeluk doodgeskiet het toe hulle tarentale gaan jag het.

In Die Vaderland van 22 September 1970 skryf die resensent dat dit ’n besonderse roman is wat die leser laat nadink. “Hoe ver is die mens verantwoordelik vir die heil of onheil wat hom in die lewe tref? Eers na vyftien jaar – jare wat vir hom net ongeluk en selfverwyt beteken het – besef Gysbert Olivier dat ofskoon die ongelooflike aaneenskakeling van gebeurtenisse onder die oppervlakte van die menslike bestaan, wel die rigting van sy lewe bepaal het, hy tog skuldig was, want hy het sy persoonlike verantwoordelikheid in alles getoon.”

Ook Engela se tweede roman Kontrapunt (1973) lok goeie besprekings uit. Die resensent van Die Burger (29 November 1973) beskryf dié roman as ’n “voortreflike stuk werk”, terwyl EV (Volksblad, 18 November 1973) geskryf het dat Kontrapunt ’n “verdere bewys is van haar vermoë om die mens te vergestalt”.

In Vuurwag wat in 1975 gepubliseer is, vertel Engela die verhaal van Loets, die boswagter wat met Eva getrou het hoofsaaklik om sy kindse ma te versorg, ’n voorman met ’n wulpse vrou wat geboorte geskenk het aan Loets se tweeling en ’n onderwyser. In Rapport(7 Desember 1975) het André P Brink geskryf: “Daar is ’n begaafdheid in Engela van Rooyen wat skuil om by die soort pretensie-en-banaliteit wat sy in Vuurwag openbaar, verby te kom.”

In Volksblad (10 Desember 1975) was Anna van Zyl egter ’n ander mening toegedaan: “Vuurwag is ’n boek met ’n besondere kwaliteit wat te vind is in die tot eenheid bring van ’n verskeidenheid; die hegte integrasie van materiaal en struktuur; die deurdagte mensbeelding en suiwer gestaltgewing aan hul emosies en ’n bepaalde atmosfeer waarin juis dié emosies en dié verhoudings kon ontstaan.”

In die oog van die web is in 1992 uitgegee en was een van die finaliste in De Kat, Antenne en Saambou se romankompetisie van 1990, asook ’n finalis vir die Rapport-prys.

Gretel Wÿbenga, die resensent van In die oog van die web in Beeld (28 September 1992), skryf as volg oor dié roman: “Tot op die been blootgelê, op die basiese gebeurelyn kan dit moontlik die wanindruk skep dat dit maar net nog ’n stukkie verstrooiingsliteratuur is: vir die agterlike Koer en Loper Stierberg word daar kort na die Tweede Wêreldoorlog ’n tweeling gebore.

“Justus de Wet, ’n welvarende en gierige boer, se ma, ou Balsemgans, is nie sonder rede nie die vroedvrou. Kort daarna keer Alice, Justus se vrou, terug met ’n pasgebore baba sonder dat iemand ooit geweet het sy is swanger. Hierdie seuntjie, Lou, moes die plek inneem van Justus en Alice se gestorwe kind, Pietie.

“Lou de Wet, en Steef Stierberg, die enigste een van die tweeling wat sogenaamd oorleef het (selfs vir ’n graffie is daar gesorg), word saam groot en is van meet af aan op ’n vreemde manier op mekaar aangewese, hoewel hulle byna in alle opsigte van mekaar verskil.

“Maar die gebeurelyn is slegs die agtergrond waarteen die groeiproses van Lou de Wet, vanaf ‘soetjieskind’ tot man, hom voltrek. Die klem lê dus nie primêr op gebeurevlak nie, maar veel dieper.”

Lou en Steef beland saam in die destydse Noord-Rhodesië se kopermyne waar ’n voorval vir Lou terugstuur na ’n lewe saam met ’n groep Boesman-jagters in die middel van die Kalahari.

“In hierdie roman was dit vir my opvallend hoe die prosaritme verander by die deel waar Lou onder die Boesmans woon, of waar Hendrik, die dolende Boesman, fokaliseer,” het Wÿbenga voortgeskryf. “Van die gevoeligste en musikaalste prosa wat roep om voorgedra te word, kom hier voor. (…) Lang, volronde sinne, nog lekkerder as wyn, met konkrete suggestieryke taal is hier aan die orde en verraai die skryfster se diepgaande betrokkenheid by hierdie poëtiese landskap en sy mense.

“Weg van die primitiewe wêreld van die Boesman af, is die sinne en paragrawe te dikwels geneig om brokkelrig en kort te wees, dikwels om gedagtestroom te simuleer, veral by Lou de Wet. Maar mettertyd word veral die eenselwige sinsbou (en paragraafbou) met die voorkoms van normaliserings hinderlik. (…) Nogtans doen hierdie klein voorbehoud nie af aan die feit dat Oog van die web ’n waardige toevoeging tot die oeuvre van Engela van Rooyen is nie.”

Engela het ook as kinder- en jeugverhaalskrywer haar merk gemaak. Hier volg resensies oor ’n klompie van dié boeke:

  • Kaboep en Koer (1977): Hannah se ma is oorlede en haar pa moet in die oorlog gaan veg. Sy moet by haar oom en tante en hulle kinders op die plaas gaan bly. Kaboep en Koer vertel die storie van Hannah se aanpassing op die plaas en by die vreemde mense. “Engela van Rooyen se verhaal speel af in die laat 1940’s, en voer die leser mee na daardie outydse wêreld wat grotendeels verdwyn het. Engela van Rooyen kán ’n storie vertel. Saam met die plaasmense hóór ’n mens die naguiltjies, Kaboep en Koer, wanneer hulle oor die stil someraande roep.” (Trix Pienaar, Die Burger, 15 Desember 1977)
  • Gesie van Sonsig (1979): “Die boek handel oor die belewenisse en gedagtewêreld van ’n standerd sewe-dogter wat in die swakker deel van die omgewing woon en wie se ouers huweliksprobleme ondervind. Die verhaal is uiters voorspelbaar, daar is nie eintlik ’n spanningslyn nie en die subtiliteit wat die verkenning van die jong kind se geestestoestand kenmerk, ontbreek geheel en al. Dan hinder die clichés en hoogdrawende taalgebruik, asook die anglisismes baie.” (Hilda Grobler, Hoofstad, 12 Julie 1979)
  • Gesie maak lig (1979): “Gesie se ma en jongste sussie verlaat haar man en los vir Gesie en Hester by hul pa. Sy probeer haar bes om haar ma en pa te versoen. Die verhaal is taamlik ylerig, sonder veel intrige en spanning, maar dis ’n lieflike boekie. Die hooffigure is simpatiek en oortuigend gebeeld en die leser kan hom by die verskeurde gesinnetjie se lief en leed inwerp. (…) Hoewel dit ’n eenvoudige, doodnatuurlike verhaal is, boei hy, veral omdat ’n mens in Gesie se sieltjie vertoef. Die skryfster se verbeeldingsvermoë is gaaf.” (Anna van Zyl, Volksblad, 21 November 1979)
  • Gesie in Villa Musica (1981): “Die karakters is dieselfde as in vorige boeke, maar die omstandighede is anders; die klem val anders. Daar is nie ’n oortuigende oprakeling van avonture nie en die taalgebruik is sober, realisties deurspek met Engelse uitdrukkings en soms met ’n fyn geestigheid. (…) Die boek gee die indruk van te-veel: baie emosies en situasies word hanteer, Gesie reageer té dramaties op die ontdekking van haar sangtalent, ensovoorts. (…) Hoewel karakters en verhoudings realisties geteken is, is daar juis vanweë die te-veel ’n gebrek aan diepte. ’n Waaragtige inlewing in Gesie en haar omstandighede is nie moontlik nie.” (Beeld, 4 Mei 1981)
  • Janie in Akkerhof (1983): “Janie se pa besluit om na baie jare sy teologiese studies op Stellenbosch te hervat en die hele gesin trek by Akkerhof in. Die verhaal is gemaklik geskryf met uitstekende dialoog. Maar eintlik is dit Janie self wat deur haar belewing van mense en gebeure inhoud gee aan die boek. Die lesers sal hulle goed kan identifiseer met haar omdat sy nie net ’n storieboekkarakter bly nie, maar eg menslik is in haar vrese, jaloesie, swaarkry en vreugde. Ten slotte is dit egter die karakterontwikkeling en persoonlikheidsgroei van Janie wat die mees bevredigende aspek van die verhaal is.” (Volksblad, 19 November 1983)
  • Joepie maak plek (1989): “Die titel van hierdie geslaagde kinderverhaal vat die tema goed saam: Dit gaan inderdaad om die 12-jarige seun Joepie se pynlike proses van aanpassing by vier kinders wat die getalle van hul plaasskooltjie kom aanvul. (…) ’n Klein wêreld van kinders wie se ouers dit nie breed het nie, of wat hulle emosioneel ontwrig en wegdryf deur hul gebrek aan begrip, word straf uitgebeeld. Kinderkarakters tree onderling geniepsig en oënskynlik gevoelloos op. Maar deernis en begrip neem tog toe.” (Elsabe Steenberg, Beeld, 15 April 1989)
  • Jat kry vlerke (1990): “Die tema van die boek sal ’n tienerleser se belangstelling dadelik prikkel: ’n seun vind uit dat sy werklike pa sy ma in die steek gelaat het toe sy swanger was. Nou wil hy dringend uitvind wie dié pa is, al kom hy goed klaar met die man wat hy al die jare as sy pa beskou het. (…) As karakter oortuig Jat moeilik. Aanvanklik lyk sy ervaring van sy ouers en huislike versukkeldheid na dié van ’n kind van tien-elf; later toon hy die insig van ’n volwassene in die optrede van sy pa …. (…) Die verhaal word egter knap en met taalvaardigheid gehanteer.” (Elsabe Steenberg, Volksblad, 6 Oktober 1990)
  • Die môreboom (1991): “Net so heerlik verras as wat Ben, die sestienjarige delwerseun in Die môreboom, was oor die kameelboom wat opgekom het waar hy, toe hy die onderspit teen die moedeloosheid wou delf, die bruin pitte van hom af weggesmyt het (p 80), was hierdie resensent by die lees van dié klein novelle. Die verhaal is geplaas in die ongenaakbare sandwêreld van die delwerye. Die skryfster se deeglike navorsing oor dié tydperk in ons geskiedenis, verleen groot oortuiging aan die verhaal, veral omdat die inligting op ’n natuurlike wyse by die verhaalgang geïnkorporeer word.” (Gretel Wÿbenga, Beeld, 4 Maart 1991)
  • Die duiwe van Botala (1993): “Frank Modiba en sy suster Katie word oorgeplaas van Botala High na Meliora, ’n ‘multi-cultural’ skool waarvan die naam ironies genoeg ‘iets beters’ beteken. Die aanpassing gaan gepaard met talle probleme. Van Rooyen se milieuskildering en karakterbeelding is besonder geslaagd. Met die mees ekonomiese beskrywings, verryk met veelseggende detail, skep sy enkele sterk omlynde karakters, vry van stereotipering. (…) ’n Verdere prysenswaardige aspek van hierdie boek is die oortuigende dialoog, ’n multi-kulturele hutspot van Afrikaans, Engels en inheemse tale, máár ’n besonder geurige een, sterk en lewenskragtig en totaal ontdaan van geradbraakte, verwronge taal wat swart sprekers soms in die mond gelê word deur patroniserende (blanke) skrywers. Met deeglike karakterisering en oortuigende taalgebruik word veral twee disparate kulturele wêrelde bymekaar tuisgebring, dié van die township en die skool. Dis ’n problematiese sintese, en genereer dan ook die dinamika vir onvermydelike botsings. (…) Maar die verhaal handel nie primêr oor botsings nie, maar eerder oor bande van deernis, begrip en medemenslikheid.” (Marina le Roux, Die Burger, 1 Februarie 1994)
  • Vuvuzela (2006): Twee uiteenlopende resensies is op Storiewerf oor Vuvuzela (a) Amanda Botha was gaande oor Vuvuzela en skryf as volg: “Dit is ’n waardige wenner van die Sanlam Silwerprys en hierdie is ’n pleidooi dat hierdie boek ’n móét is om te lees. Die rede is nie die township­-tema nie, maar die wonderlike wyse waarop die skrywer die seuntjie, Senke, se wêreld voorstel en verken. Jy lees agter die bekoorlike, plek-plek hartroerende verhaal aan. Jy weet dis meer as net ’n storie, dis ’n verkenning van die psige van ’n kind en sy sin maak van ’n wêreld waarin volwassenes dikwels faal om betekenis te gee. (…) Van Rooyen het reeds met Die duiwe van Botala wat ook in die township gesitueer is, gewys dat sy die wêreld goed waargeneem en nagevors het. Haar taalvaardigheid laat Afrikaans in die milieu kleurryk leef. Haar insig in die gemoed en verwagtinge van ’n kind laat ’n onvergeetlike indruk.”

(b) Ook op Storiewerf skryf Maritha Snyman: “Teen die agtergrond van Suid-Afrika se ‘Soccer Bid vir Twenty-Ten’ word die verhaal van twee weeskinders vertel: Buti die ouer broer wat met toewyding alles doen wat menslik moontlik is om sy jonger broer, Senke, van huis en haard te voorsien en Senke, die dankbare klein boetie, wat ’n ambisieuse plan beraam om vir Buti op tasbare wyse dankie te sê. Die verhaal word vertel uit die perspektief van Senke. (…) Die karakters in hierdie verhaal val simplisties in twee duidelike groepe uiteen: die goeies en die slegtes. Daar is bitter min nuanses en karakterontwikkeling. Buti (en Senke) is darem te goed om waar te wees. Daar is nie by hulle, soos mens sou verwag, ’n sweempie bitterheid, verwyt of selfbejammering nie. (…) Die roman het ook nie ’n sterk spanningslyn nie. Die verhaal is dun en vir my soms plek-plek vervelig. (…) Die geloofwaardige fiksionele wêreld word verder ondermyn deur die lerende inslag van die roman, die (vir my) onnatuurlike en moeilik leesbare taalgebruik en die oordrewe politieke korrektheid. (…) Dit is ongetwyfeld noodsaaklik dat verhale van en uit die townships verskyn om die leef- en leeswêreld van Afrikaanse lesers te verruim. Maar gesien uit beide ’n literêre en leserkundige oogpunt, glo ek nie dat lesers effektief ingetrek sal word en geboei sal word deur die fiksionele wêreld van Vuvuzela nie – die klaarblyklik lofwaardige doelstellings van die roman ten spyt.”

Een van Engela se bekendste boeke is Met ’n eie siekspens, wat oor haar jeug handel. Engela vertel aan Karen Nelmapius (Rooi Rose, 24 Augustus 1994): “Ons is ’n groot gesin, en as broers en susters gesels ons maar altyd oor ons kleintyd, amper soos familiejuwele wat gereeld uitgehaal en gepoets word. Toe vra broer Loet eendag so terloops wanneer skryf ek dan eendag ons ou wêreld se storie.

“My ma het op my versoek ’n aantal oefeningboekies vol geskryf oor haar jeugjare. Dit het my alles gestimuleer om te begin met Siekspens. Dit is só jammer sy kon nooit die eindproduk in haar hande hou nie – sy is vroeg vanjaar (1994) oorlede. Ek het oud genoeg begin word om te besef my grootwordjare was ’n bietjie anders as die gewone, dat dit ’n tyd en leefwêreld was wat verbygegaan het. Ek wou dus ook dokumenteer.”

En Met ’n eie siekspens was ’n groot sukses. In Beeld van 27 Junie 1994 het Gretel Wÿbenga dit ’n “weemoedsreis na die landskap en mense van haar jeug” genoem.

Wÿbenga het verder gegaan: “En so manjifiek, juis sonder om in die slaggat van ’n selfgesentreerde jeremiade te val. Maar nasaat hoef ’n leser ook nie te wees om louter genot uit hierdie lekker dik boek te haal nie. Die spreekwoordelike ‘kon dit nie neersit nie …’ het hierdie resensent van verskeie ander lesers gehoor. En dit het my laat wonder, want dié teks bevat nie die gewone spanningslyn van ’n tradisionele verhaal nie. Wat sou die lesers so vasgryp?

“Boonop is die hoofstukke tematies gegroepeer wat eerder binding teenwerk as verstewig; die vreemde karakters, trewwelaars, uitgesaktes, uitlanders, portretteurs en Jode; die ‘ewige twee’, haar ouers; die verbondenheid met die Wildes en die Makkes (werkersmense), die familie; die onontbeerlike donkie; die Groot Dae, Kersfees en Nuwejaar; die dood van die ‘roue wyding van tuisgeboortes’ (p 232), ensovoorts word aangeroer.

“Máár: uit hierdie bonte verskeidenheid groei uiteindelik ’n storie van oorlewing en ontbering in die onerbarmlike omgewing van die arbeiderskolonie by Kakamas aan die Oranjerivier, ’n storie wat geen mens onaangeroer kan laat nie.”

JC Kannemeyer (Rapport, 31 Julie 1994) het geskryf dat hoewel Engela van Rooyen reeds met Die wenteltrap ’n besondere roman geskryf het, sy nog altyd gesien is as ’n skrywer van ontspanningslektuur, maar dié siening moet, ná die publikasie van Met ’n eie siekspens, uiteindelik gewysig word.

“Die herinneringe wat sy hier tot ’n gestruktureerde reeks vertellings omwerk,” het Kannemeyer geskryf, “is nie maar net die soveelste bydrae tot die Afrikaanse streekliteratuur nie. Die gebeure speel wel af in die wêreld van Kakamas wat in die middeljare van die 1900’s nog betreklik geïsoleerd van die buitewêreld gestaan en ’n eie sin vir waardes gehandhaaf het.

“Deur die vertellings van die talle ooms en tantes, neefs en niggies, smouse, ‘trewwelaars’ en Joodse winkeliers heen en deur die fokus op sentrale figure soos die ouers en Ouma, slaag Van Rooyen egter daarin om algaande ’n beeld op te bou van ’n stuk menslikheid wat te midde van ons verkapte gespesialiseerde maatskappy ’n seldsame verskynsel geword het.

“Ons kry hier ’n beeld van die lief en leed van ’n hele gemeenskap wat met die gang van geboorte en dood en die genadelose afwisseling van hitte en koue tog ’n geestigheid en ’n ruimheid van gees openbaar wat illustreer hoe ryk die boerekultuur van die Afrikaner in die verlede was. (…)

“Dit is in haar vertellings dat Van Rooyen by die bloot anekdotiese verby iets wesentliks omtrent haar jeugwêreld vaslê en ’n bydrae lewer wat bo die regionale vertelling uitstyg.”

Vir Audrey Blignault (Volksblad, 6 Maart 1996) is Met ’n eie siekspens ’n “aangrypende vertelling van die skrywer se kinder- en jeugjare op Neus en Kakamas, van haar eie familie se stryd om te bestaan en van die ander mense wat deel van haar jeug was. Daarby is dit een van die beste prosawerke wat die afgelope tyd in Afrikaans verskyn het.

“Nie alleen word die verhaal van Kakamas hoogs onderhoudend uit ’n heel persoonlike oogpunt vertel nie, maar die verloop van die gebeure word so geniaal met die lotgevalle van die mense verweef dat die boek ook ’n ontroerende leeservaring word.

“Die treffendste kenmerk van Engela van Rooyen se aanbieding is die natuurlikheid en eerlikheid waarmee sy haar verhaal vertel. Sy skrywe oor die lewe in háár wêreld presies soos sy dit ervaar het. Sy skryf met groot liefde en piëteit en deurgaans met ’n waardige eerlikheid waaraan ’n mens nie kan twyfel nie. Sy skryf oor haar tuiste en haar mense as een van hulle.

“Sonder verskoning stel sy hulle voor, sonder om haar vir hul armoed, hul swakheid, hul doodgewoon menslikheid te skaam. Vir hul taaiheid van gees in ’n meedoënlose stryd om oorlewing het sy groot waardering. Hul onblusbare humor is deel van haar eie bewapening teen die lewe. Hul fris, natuurlike taal word die taal van haar hart. Hul rykdom van volksoorleweringe is ook haar ryke besit. In hul uitreiking na die onsienlike herken sy met nederigheid die mens se behoefte aan God. (…)

“Keer op keer is daar die oortuigende bewys van Van Rooyen se vermoë om deur die woord atmosfeer, stemming en die kernwaarde van ’n menslike situasie te skep: ‘Bekend in jou hand is die lutterige knop van die agterdeur, soos ook die holgetrapte drumpel onder jou voet. Dis warm in die kombuis waar ma vir die kleintjies ’n pan kole ingekrap het. Dit ruik na houtvuur en koffiemoer en vetkoek, en na die warm lantern wat gedemp in sy geel kol brand. Alles, die min wat daar is, is sigbaar en bekend en nuttig en vriendelik’. (…)

“Dit is ’n merkwaardige prestasie dat die skrywer daarin slaag om al die belangrike aspekte van die lewe in haar vertelling te betrek. Die magtige landskap in al sy stemmings is ’n alomteenwoordigheid in die boek. Mense en hul lotgevalle is nie van die landskap te skei nie. Die nimmereindigende arbeid wat dwarsdeur die jaar in alle seisoene verrig moet word, word met die kennis van ervaring beskryf. Liefde, geboorte en dood speel hul universele en onafwendbare rol.”

Audrey Blignault het ten slotte vertel: “Engela van Rooyen begin skool op Neus, in ’n eenman-een-vertrek-skooltjie, deur ’n muur geskei van die onderwysershuis, kaal tussen die klippe, met die rantjies en die groenigheid ver onderkant. Vir die onderwysers wat na die nedersetting gekom het, het sy groot waardering: ‘’n Monument moet opgerig word vir elke opvoeder wat dit na hierdie onherbergsame voorpos gewaag het, hetsy vrywillig of verplig.’

“‘Ek verlaat die huis op sestien om seshonderde myl ver te gaan studeer en soms net elke ses maande huis toe te kom. Eers agterna verwonder ek my dat Pa en Ma nie ’n enkele sedepreek afgesteek het nie. Was hulle vertroue in hulle kinders groot, of was hulle maar net te geïntimideerd om oor sekere dinge te praat? Het hulle die eienaarskap van ’n probleem gerespekteer? Langs Grootrivier begryp dat ’n volgende siklus ook seerkry insluit. Het hulle gedink ons weet genoeg? Kan niks oorkom nie? Kan elke penitensie van die siel maar op eie stoom te bowe kom? Dalk was hulle selfs reg.’

“‘Elke kiend, het die wyse ou Jood gesê, word gebore met sy eie blêrrie siekspiens.’”

In De Kat (Desember 1994) is Ena Jansen die resensent en sy sluit haar bespreking af: “Met ’n eie siekspens vertel oor die huis en werf, speelgoed en plesierigheid, bure, vrygewigheid en suinigheid, spekskietstories, oor wat geëet en aangetrek is, hoe slegte tydings van dood ontvang en verwerk is, oor spoke en die afgesonderdheid van die streek, oor die verskriklike hitte en bowenal oor die Eyn Gariep-Grootrivier wat oor alles die wag hou en steeds onvoorspelbaar bly.

“Engela van Rooyen skryf met die afstand van ’n volwassene wat terugkyk na haar jeug, maar sy slaag daarin om steeds die ‘verwonderlike’ dinge van die kind se ervarings oor te dra. Al is haar wêreld nie joune nie, máák sy jou tog deel daarvan. Die ‘spesifiekheid’ van haar wêreld blyk juis ‘universeel’ te wees.”

In 2001 verskyn Vuur op die horison, Engela se roman oor die Anglo-Boereoorlog en haar honderdste boek – ’n lywige en monumentale werk van 738 bladsye wat haar, saam met die navorsing, vir tien jaar besig gehou het en wat binne drie maande sy derde druk beleef het. Voor publikasie het dit op ’n stadium 1 500 bladsye beslaan en moes sy dit afskaal en van die karakters uithaal. In so ’n mate dat sy uitgeroep het: "I had to kill my darlings!” (Volksblad aan Elretha Britz, 19 Junie 2000)

Sy vertel vir Stephanie Nieuwoudt (Beeld, 14 Junie 2000) dat Vuur op die horison fisiek en geestelik sy tol geëis het. “Dit was ’n lang, kreatiewe skryfproses wat gepaard gegaan het met donker dae. Daar was tye dat ek net wou ophou. Die roman wou nie klaar nie en alles in die natuur is afgestem op voltooiing. Die voltooiing gly stuk vir stuk van jou af. Die plesier is nie in die skryfproses nie, maar in die bevrediging wanneer jy klaar is en besef jy het uit ’n magdom moontlikhede ’n esteties bevredigende produk gelewer.” Die eerste saad vir die skryf van Vuur op die horison is reeds geplant met die skryf van ’n vorige roman, Vollermaan. Sy kon van die navorsing daarvoor ook in Vuur gebruik.

Vir Dolf van Niekerk (Tydskrif vir Letterkunde, Februarie/Mei 2000) is Vuur op die horison ’n besonderse boek: “Vir my is dit ’n breë snit van mensgeskiedenis, as ’t ware ’n oomblik gegryp uit die verloop van tyd, die Anglo-Boereoorlog, met wortels wat onder meer kontinente en kulture en lotsbestemmings aan mekaar bind. Sodat die dolosgooier en siener, Modjaa, mymer oor die spoke van Afrika, die isikathi somoyo, oor die kringloop van Afrika waarin wit en swart en San in een stroom gevat word.

“By die lees van Vuur op die horison is daar nie slegs ’n enkele indruk wat oorheers nie. Tog: die hegtheid, die aangrypende, fassinerende van die storie is in ’n groot mate te danke aan die haas verbysterende diepte en omvang van die navorsing wat Engela van Rooyen gedoen het. Voeg daarby die vermoë om die mens en sy omgewing in al sy fasette raak te kan vat: die edeldraer, die voddedraer, die hovaardige, die heldhaftige, die nagtelose, die dromer, die wellustige, die lawwe, die lafhartige, die verlangende, die ambisieuse, die sterke, die verliefde, die skurkagtige – die hele spektrum. Hulle is almal in Vuur op die horison te vinde. (…)

“Ek sal nie eers probeer om Vuur op die horison op te som of die inhoud met al die nuanses van mens- en wêreldbeelding op enige wyse aan u voor te hou nie. Ek gun die leser die ontdekkingsreis deur een van die belangrikste boeke wat oor die Anglo-Boereoorlog verskyn het – ook die ontdekking of herontdekking van die taal wat so deel was van die Boeremense wat dié stukkie van Afrika wou hê – ’n land waarin hulle geleef het en wat in hulle geleef het. Ons erfenis.”

Dorothea van Zyl begin haar resensie van Vuur op die horison met ’n aanhaling uit die roman: “‘Maar oorlog, wat is oorlog? Elke oorlog gaan verby. Agtduisend Britse soldate het op die slagveld in Afrika geval, ’n verdere vyftienduisend is dood weens siekte of ongeluk. En tog gaan die wêreld aan. In die innerlike mens is daar net een geskiedenis wat belangrik is, en dis sy eie.’

“Hierdie filosofiese gedagte van die ou Britse ‘Milord’ Henry Dalmain, die karakter met wie hierdie wydse roman begin, sluit ’n verhaal af wat strek van 1846 tot 1903. Die woorde illustreer in watter mate die lotgevalle van enkelinge hier ingeskilder word op die wye doek van die geskiedenis.

“Die perspektiewe van die twaalftal hoofkarakters wat die meeste aan die bod kom, word steeds ingebed in ’n breër konteks, wat vir ’n groot gedeelte met die Tweede Vryheidsoorlog verband hou. Die net word gespan oor meer as ’n halfeeu, talle karakters en ’n groot aantal plekke oor 7630 bladsye. Dit maak van Vuur op die horison een van die omvattendste romans tot nou toe oor die Tweede Vryheidsoorlog.

“’n Eksterne, alomteenwoordige verteller met ’n wydse, panoramiese perspektief spring rats rond van karakter tot karakter in beskrywings wat ’n sterk tradisionele aanskyn aan die vertelling verleen.”

Vir Van Zyl is Engela van Rooyen se hantering van die verskillende verhaallyne baie vaardig: “Dit is ’n besondere prestasie dat sy die spanning oor soveel bladsye so kan volhou dat die leser geboei en gefassineerd bly. (…) Die vinnige tempo, baie gebeure en karakters hou die leser geboei, terwyl daar nogtans baie pitkos is wat verder strek as die fiktiewe storie. Met hierdie roman lewer Engela van Rooyen ’n waardevolle bydrae oor die Tweede Vryheidsoorlog.”

As afsluiting van sy resensie in Beeld van 3 Julie 2000 skryf LS Venter as volg: “As perioderoman werk Vuur op die horison met allerlei kodes, morale en fatsoen. Die historisiteit van die oorlogsgebeure en die figure wat as ’t ware uit die geskiedenisboeke in die blaaie van die roman ingestap kom, bring mee dat feit en fiksie op ’n boeiende manier vermeng word. Die afloop van die historiese gebeure staan vas, hoe die karakters ook al wik en weeg. So word situasies vol dramatiese ironie geskep: die flater van die Engelse byvoorbeeld dat die ‘Tea time’ oorloggie gou en heroïes verby sal wees, die te vroeë vreugde van die Boere dat die oorlog gewen kan word. By al hierdie dinge weet die leser met sy historiese kennis beter.

“Beloftes, toevalle, taboes, ironieë, raaisels, konflik, hierdie en ander kragte maak van Vuur op die horison ’n sterk en meesleurende vertelling. Saam met Elsa Joubert se Die reise van Isobelle vorm hierdie werk ’n belangrike bydrae tot die genre van die historiese roman in Afrikaans.”

Op LitNet is Helize van Vuuren egter nie so positief oor Vuur op die horison nie: “Hoewel die roman dus deeglik nagevors is (klassieke Anglo-Boereoorlog intertekste wat duidelik meespreek in die teks, is Die Kappie-kommando, Reitz se Kommando, Raal se Met die Boere in die veld, Anna M Louw se Die groot gryse en Die banneling in die beskrywing van Paul Kruger se laaste dae en Emile Hobhouse se The brunt of the war), en die spanningslyn goed volgehou word, is die binding deur onoortuigende liefdesintriges swak en ’n té opsigtelike poging om die massa materiaal en die parallelle verhaaldrade te verbind met mekaar. Daar is ’n hinderlike neiging na ’n sentimenteel-romantiese inslag (…). Daar is ’n neiging tot die stereotipering van vroue – hulle is òf liefies òf heks-stiefma’s, Addie Williams is ‘uitgesproke vir ’n vrou’… Ook die verhouding tussen swart en wit is problematies uitgebeeld. Karools wat kleintyd vir Betta veldplante aangedra het, en erg geheg is aan haar broer, verkrag haar tydens die oorlog soos ’n dier. (…)

"Die blywende indruk is een van ’n magdom motiewe en materiaal wat aangesny en ingesluit word, maar wat bly steek in ’n ietwat lompe populêre roman wat dikwels nie oortuig nie – nie in woordgebruik nie, en nie in die liefdesintriges wat die ‘ruggraat’ vir die verhaal vorm nie. ’n Mens bly ook wonder wat die implisiete ideologiese faset van hierdie roman inhou vir ’n siening van Suid-Afrika en sy verhoudinge ’n eeu later.”

En HP van Coller (Volksblad, 31 Julie 2000) se laaste woorde oor Vuur op die horison is: “Die roman herinner op sy beste sterk aan die Europese rolprenttradisie wat die menslike bestaan in ál sy fasette met deernis uitbeeld. Sterk aardse humor en ’n flink dosis gesonde seksualiteit hou sentimentaliteit in bedwang en alles kom te staan in ’n raam van diep menslike wysheid. Niemand moet die kans laat verbygaan om hierdie meesleurende roman aan te skaf nie.”

In 2005 word Engela van Rooyen se tweede outobiografiese boek gepubliseer onder die titel Seisoene. Seisoene het ontstaan uit die skrywer se dagboeke wat sy vandat sy ongeveer dertig jaar oud was, bygehou het, toe haar predikantman beroep is na ’n afgeleë en stowwerige dorp in die noordweste van die land.

Cecile Cilliers was die resensent in Volksblad (4 Julie 2005) en sy het Engela beskryf as ’n “kompulsiewe skrywer, sonder die pejoratiewe betekenis wat aan die woord gekoppel word. Deur te skryf orden sy haar gedagtes, deel sy met ander die stories wat die lewe elke dag aan haar opdis. Sy kan nie nié skryf nie. En hierdie skrywersdrang (en -dwang) gaan gepaard met byna bomenslike energie. (…)

Seisoene is ’n stuk vertelling wat dikwels interesseer, maar soms ook vermoei, want ten spyte van haar heerlike sin vir humor, haar praktiese benadering tot die grootmaak van kinders, haar vreugde in die klein dingetjies, neig die vertelling na wydlopigheid: te veel gewone dinge van gewone mense.

“En dan, terwyl die uitgewers dringend wag op die voltooiing van haar groot roman oor die ABO, ’n roman waaraan sy nege jaar gewerk het, tref etlike groot rampe die gesin, en moet Van Rooyen skielik in alle erns die rol van versorger en ondersteuner, ma en eggenoot opneem. En tel haar vertelling plotseling momentum op. Dis wanneer haar eie lewe op dié van haar fiktiewe karakters begin trek dat Van Rooyen se skryfvermoëns ten beste vertoon word.

“Die uitgewers moes sterker teruggesnoei het, die boek is te lank en te woordryk. Maar dit is nogtans moeilik om fout te vind met ’n vrou wat so eie, so vertroud, so skeppend met die Afrikaanse taal omgaan. Sy skryf met eerlikheid en gevoeligheid, sonder ’n greintjie sentimentaliteit. En daarvoor kan sy nie genoeg aangeprys word nie.”

Vir George Weideman (Taalgenoot, September 2005) was Seisoene ’n baie goeie titel vir die boek, “want dit is bepaald seisoene van die emosie wat hier afgewissel word met die skrywer se getroue, noukeurige en soms poëtiese aantekeninge oor jaargetye en weerswispelturighede. ’n Wonderlike hutspot van huislike vreugde en leed en herinneringskuns.”

En in Tydskrif vir Letterkunde (2006) eindig Annette Jordaan haar bespreking oor Seisoene as volg: “In ’n sekere sin is hierdie die verhaal van ’n gewone vrou. Sy sê self: ‘Plek-plek is dit nie veel meer nie as ’n afspraakboek ingevul met huishoudelike besonderhede’ (356). Maar uiteindelik is hierdie geen ‘gewone’ vrou nie, maar ’n opvallend belese, besinnende mens en skrywer wat geloofwaardig kan beweer: ‘Ek het nooit ’n groot lewe gehad nie, maar ek kan alles daarin gebruik’ (320).

“En wanneer jy as toenemend meelewende leser met jammerte moet groet, verstaan jy die motto uit Louis Couperus se Op reisbeter: ‘Toch was het leven druk binnen deze muren…’”

Engela se volgende boek is ook outobiografies en is in 2013 gepubliseer onder die titel Erfstories saam met haar broer Elias van Rooyen en haar suster Hetta Hager, ook ’n skrywer. Kloek Uitgewers wat Erfstories uitgegee het, is Hetta Hager se uitgewery.

Engela van Rooyen skryf in Erfstories: “Ek weet nie wat ek eintlik wil sê of bereik met die ophaal van hierdie herinneringe nie. Dis soos Leipoldt se storie van Boggom en Voertsek: ‘Daar’s niks as die storie om oor te erwe, en niks om daaruit te haal nie.’”

Hieroor skryf Riaan Grobler in Beeld (24 Maart 2014): “Die titel is dubbelsinnig. Die anekdotes oor die grootwordtyd van die oudste drie kinders van die Van Rooyen-gesin speel grootliks af op hul erf op ‘Neus’ by Grootrivier, naby Kakamas, maar die sketse is oor die nalatenskap van gebeure en mense wat in hul herinneringe voortleef – dis stories wat hul geërf het. (…)

“Dié onthou-stories in gesels-Afrikaans gee nie voor om hoge letterkunde te wees nie. Maar in dié dun boekie van 66 bladsye vind die leser ’n skatkis vol nostalgie, unieke streektaal en, les bes, iets om oor te erwe en waaruit baie gehaal kan word.”

Oor een ding is Engela van Rooyen baie dankbaar en dit is dat haar skryfwerk oor die jare heen ’n stygende lyn getoon het. Haar einddoel met haar skryfwerk is nie soseer pryse en erkenning nie (hoewel dit ’n bonus is) – sy kry bevrediging uit haar skryfwerk, en dan haal sy George Bernard Shaw aan: “But I dread success. To have succeeded is to have finished one’s business on earth, like the male spider, who is killed by the female the moment he has succeeded in his courtship. I like a state of continual becoming, with a goal in front and not behind.”

Publikasies

As Engela van Rooyen

Publikasie

Die wenteltrap

Publikasiedatum

  • 1970
  • 1974
  • 1986 (grootdruk)

ISBN

  • 062400502X (hb)
  • 0795905580 (hb)

Uitgewer

  • Kaapstad: Tafelberg
  • Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Dié roman laat mens nadink. Die Vaderland, 22 September 1970

 

Publikasie

Kontrapunt

Publikasiedatum

1973

ISBN

0624004244 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • EV: Karakters wek deernis. Volksblad, 18 November 1973
  • Komposisie met woorde, mense. Die Burger, 29 November 1973
  • Verhaal is openbaring. Oosterlig, 27 Desember 1973

 

Publikasie

Vuurwag

Publikasiedatum

1975

ISBN

062400726X (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Brink, André P: Begaafdheid by Engela – maar koue stort skort. Rapport, 7 Desember 1975
  • Van Zyl, Anna: Beklemmende avontuur. Volksblad, 10 Desember 1975

 

Publikasie

Kaboep en Koer

Publikasiedatum

1977

ISBN

0624010643 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Pienaar, Trix: Vir alle kinders. Die Burger, 15 Desember 1977

 

Publikasie

Gesie van Sonsig

Publikasiedatum

1979

ISBN

0624012581 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Grobler, Hilda: Dié verhaal uiters voorspelbaar. Hoofstad, 12 Julie 1979

 

Publikasie

Gesie maak lig

Publikasiedatum

1979

ISBN

0624013162 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Steenberg, Elsabe: Tienerboek met iets om die lyf. Die Burger, 22 November 1979
  • Van Zyl, Anna: Brose jare word fyn gebeeld. Volksblad, 21 November 1979

 

Publikasie

Omkeer op Wolwekop

Publikasiedatum

1979

ISBN

0628015739 (hb)

Uitgewer

Johannesburg: Perskor

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Van Zyl, Anna: Spanningsverhaal vir die jeug. Volksblad, 21 Mei 1980

 

Publikasie

Gesie in Villa Musica

Publikasiedatum

1980

ISBN

0624014487 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Gesie in Villa Musica. Beeld, 4 Mei 1981

 

Publikasie

Dans van die seekat

Publikasiedatum

  • 1980
  • 1995 (grootdruk)

ISBN

  • 0868140606 (hb)
  • 1868391612 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Daan Retief
  • Pretoria: Daan Retief/Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Gesie in diep water

Publikasiedatum

1981

ISBN

0624015408 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Gesie se jongste ervaringe. Sarie, 10 Junie 1981

 

Publikasie

Om op eeue te loop: ’n Israel-dagboek

Publikasiedatum

1982

ISBN

0907996779 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Femina

Literêre vorm

Reisverhale

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Boeke. Tempo, 15 April 1983
  • Botha, LJ: Boekbesprekings. Die Kerkblad, 8 Junie 1983
  • Van Zyl, Anna: Boek oor Israel is vaag en onbewoë. Volksblad, 24 Maart 1983

 

Publikasie

Vollermaan

Publikasiedatum

  • 1982
  • 1991

ISBN

  • 0624018237 (hb)
  • 0624029689 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Van Zyl, Anna: Roman ’n deurbraak op literatuurvlak. Volksblad, 22 Februarie 1983
  • Wÿbenga, Gretel: Van eerste sonde loop wiel onstuitbaar. Beeld, 17 Junie 1991

 

Publikasie

Janie in Akkerhof

Publikasiedatum

  • 1983
  • 1985

ISBN

  • 0628023545 (hb)
  • 0628025888 (sb)

Uitgewer

Johannesburg: Perskor

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Jeug het ’n groot keuse. Volksblad, 19 November 1983

 

Publikasie

Tjarie kom huis toe

Publikasiedatum

1983

ISBN

0799306428 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Middelmannetjie

Publikasiedatum

1984

ISBN

0624021165 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Briewe vir Sanet: lekkerlees-Bybelstudie vir vroue

Publikasiedatum

1984

ISBN

Uitgewer

Wellington: Bybelkor

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Jan Môre en die hamer

Publikasiedatum

1988

ISBN

0798122889 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Human & Rousseau

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

In Engels gepubliseer as Johnny Later and his hammer

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Joepie maak plek

Publikasiedatum

1989

ISBN

0798124660 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Human & Rousseau

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Steenberg, Elsabe: Nugter verhaal vir jongspan slaag. Beeld, 15 April 1989

 

Publikasie

Koenie se ontdekking

Publikasiedatum

1989

ISBN

0795918976 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

In Engels gepubliseer as Stevie’s treasure

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Jat kry vlerke

Publikasiedatum

1990

ISBN

0702123366 (hb)

Uitgewer

Kenwyn: Jutalit

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Steenberg, Elsabe: Prikkelende tema vir die tiener. Volksblad, 6 Oktober 1990

 

Publikasie

Die môreboom

Publikasiedatum

1990

ISBN

0624029913 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Wÿbenga, Gretel: Heerlik verras, boekie deurbreek verwagting. Beeld, 4 Maart 1991

 

Publikasie

In die oog van die web

Publikasiedatum

  • 1991
  • 1995

ISBN

0624030822 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Joubert, Maureen: Knap storieverteller voer leser weg. Die Burger, 20 Oktober 1992
  • Van Zyl, Ia: ’n Besonder leesbare roman. Die Republikein, 7 Augustus 1992
  • Venter, LS: Resensie: In die oog van die web. Afrikaanse Stereo. Skrywers & Boeke, 21 Januarie 1993
  • Venter, LS: Web van intriges geknoop. Volksblad, 7 Desember 1992
  • Wÿbenga, Gretel: Waardige, ambisieuse roman oor die soeke van die mens. Beeld, 28 September 1992

 

Publikasie

Die duiwe van Botala

Publikasiedatum

1993

ISBN

0624032493 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Le Roux, Marina: Juweel van ’n jeugboek. Die Burger, 1 Februarie 1994
  • Rickert, Ruth: Duiwe van Botala. Die Suid-Afrikaan, Februarie/Maart 1994
  • Steenberg, Elsabe: Spanning en intrige, tog is storie nie primêr nie. Beeld, 31 Januarie 2004

 

Publikasie

Met ’n eie siekspens: jeugherinneringe

Publikasiedatum

  • 1994
  • 2005

ISBN

  • 0624032779 (sb)
  • 062404274X (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Outobiografiese vertelling

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Blignault, Audrey: “Siekspens” ’n aangrypende vertelling. Die Burger, 6 Maart 1996
  • Botma, Riëtte: ’n Jeug wat heelwat meer as ’n sikspens werd was. Die Burger, 12 Oktober 1994
  • Jansen, Ena: Kratte vol stories. De Kat, Desember 1994
  • Kannemeyer, JC: Só ’n “siekspens” is nie ’n tiekie in die bos nie. Rapport, 31 Julie 1994
  • “Siekspens” laat jou lag, huil, verlang. Die Burger, 23 Junie 1994
  • Smith, Marietjie: Jeugherinneringe vloeiende vertelling wat boei. Volksblad, 4 Julie 2005
  • Wÿbenga, Gretel: Aards en eg nes Gariep. Beeld, 27 Junie 1994

 

Publikasie

Die nuwe woud

Publikasiedatum

1995

ISBN

1868393488 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Prenteboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

  • Tswana vertaal deur Jerry Moatshe, 1995
  • Xhosa vertaal deur Koliswa Moropa, 1995
  • Zoeloe vertaal deur Victor Ndlovu, 1995
  • Engels 1995

Resensies en besprekings

  • De Roubaix, Elizabeth: Die nuwe woud. Kaapse Bibliotekaris, Oktober 1995

 

Publikasie

Die Niemands van Langelaan (’n Sterstorie)

Publikasiedatum

1997

ISBN

0702140422 (sb)

Uitgewer

Kenwyn: Juta

Literêre vorm

Prenteboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Chanterie, Pascaline: Die Niemands van Langelaan. Die Burger, 24 Julie 1999

 

Publikasie

Vuur op die horison

Publikasiedatum

2000

ISBN

0624038351 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Van Coller, HP: Onvergeetlike karakters geskep – en menslike bestaan in al sy fasette. Volksblad, 31 Julie 2000
  • Van der Merwe, Chris: Verlede op breë doek geskilder. Die Burger, 21 Junie 2000
  • Van Niekerk, Dolf: Vuur op die horison. Tydskrif vir Letterkunde, Februarie/Mei 2000
  • Van Vuuren, Helize: ’n Baie dik epos
  • Van Zyl, Dorothea: Engela van Rooyen se honderdste roman: ’n wydse boek oor die oorlog, mense en die liefde. Rapport, 16 Julie 2000
  • Venter, LS: Belangrike bydrae tot die historiese roman. Beeld, 3 Julie 2000

 

Publikasie

Seisoene

Publikasiedatum

2005

ISBN

0624042618 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Outobiografiese vertellings

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

 

Publikasie

Vuvuzela

Publikasiedatum

  • 2005
  • 2015 (skooluitgawe met leesgids)

ISBN

  • 9780624043041 (sb)
  • 9780624067450 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Jeugboeke

Pryse toegeken

Sanlamprys vir Jeuglektuur, Silwer 2005

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Botha, Amanda: Vuvuzela. Storiewerf, 2006
  • Gericke, Lona: Boekresensie
  • Marais, Willemien: Jeugboeke “iets om oor te praat”. Volksblad, 21 November 2005
  • Snyman, Maritha: Vuvuzela. Storiewerf, 2006

 

Publikasie

Erfstories. Saam met Elias van Rooyen en Hetta Hager

Publikasiedatum

2013

ISBN

9789000038220 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Kloek Uitgewers

Literêre vorm

Herinneringsliteratuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

 

As Engela Linde

 

 Publikasie

Eenling die mens

Publikasiedatum

  • 1971
  • 1985 (grootdruk)

ISBN

0795903634 (hb)

Uitgewer

  • Johannesburg: Voortrekker-Boekklub
  • Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • BGF: Volwasse verhaal wat diep tref. Die Vaderland, 28 April 1972

 

Publikasie

Sirkelbaan

Publikasiedatum

1974

ISBN

0624005679 (hb)

Uitgewer

Johannesburg: Dagbreek-Boekkring

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Lekker spanningslektuur vir lekker ontspan. Die Vaderland, 26 November 1974

 

Publikasie

Reënboog in my tuin

Publikasiedatum

1975

ISBN

Uitgewer

Randburg: Pronk-Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Jou stem in die winde

Publikasiedatum

  • 1976
  • 1995 (grootdruk)

ISBN

  • 06290003870 (hb)
  • 1868391728 (hb)

Uitgewer

  • Randburg: Pronk-Boekklub
  • Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Anderkant die winter

Publikasiedatum

1976

ISBN

0624008959 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • De Vries, Abraham H: Lekkerlees, maar die taal! Volksblad, 24 November 1976

 

Publikasie

Gesig van die lewe

Publikasiedatum

1976

ISBN

0624008134 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Van der Walt, PD: Ou resep, maar baie geslaagd. Die Transvaler, 19 Junie 1976

 

Publikasie

Die pad na Swerwersrus

Publikasiedatum

1976

ISBN

0796800012X (hb)

Uitgewer

Randburg: Ons Eie Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Skerwe van geluk

Publikasiedatum

1976

ISBN

07986800197 (hb)

Uitgewer

Randburg: Ons Eie Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Aan ’n liefde van gister

Publikasiedatum

1977

ISBN

0796800251 (hb)

Uitgewer

Randburg: Ons Eie Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Dan kom die eensaamheid

Publikasiedatum

1977

ISBN

629000565 (hb)

Uitgewer

Randburg: Pronk-Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Prys vir die son

Publikasiedatum

1977

ISBN

0628011938

Uitgewer

Johannesburg: Dagbreek-Boekkring

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Predikant soek sin in lewe. Oosterlig, 16 November 1977
  • ’n Soektog na sin in lewe. Die Vaderland, 22 September 1977

 

Publikasie

Die huis langsaan

Publikasiedatum

  • 1978
  • 1995 (grootdruk)

ISBN

0798600332 (hb)

Uitgewer

  • Bloemfontein: In die Kol-Boekklub
  • Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die kokkewiet roep

Publikasiedatum

  • 1978
  • 1997

ISBN

Uitgewer

Pretoria: NG Kerkboekhandel

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Juwele in die stof

Publikasiedatum

  • 1978
  • 1996 (grootdruk)

ISBN

  • 0799303372 (hb)
  • 1868395618 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Van der Walt
  • Pretoria: Daan Retief/Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Eiland van die bokslagters

Publikasiedatum

1978

ISBN

0868080063 (hb)

Uitgewer

Bloemfontein: In die Kol-Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die oes van ons winter

Publikasiedatum

  • 1979
  • 1994 (grootdruk)

ISBN

  • 0868140171 (hb)
  • 1868390721 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Daan Retief
  • Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Hoog brand die oesvuur

Publikasiedatum

1979

ISBN

0799303577 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Skepe in die nag

Publikasiedatum

  • 1979
  • 1991 (grootdruk)

ISBN

  • 0868080136 (hb)
  • 0868120731 (sb)

Uitgewer

  • Bloemfontein: In die Kol-Boekklub
  • Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die stille roep

Publikasiedatum

1979

ISBN

0799304034 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Dryfhout

Publikasiedatum

  • 1979
  • 1992 (grootdruk)

ISBN

  • 0868080098 (hb)
  • 0868123374 (sb)

Uitgewer

  • Bloemfontein: In die Kol-Boekklub
  • Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Agter toe vensters

Publikasiedatum

1980

ISBN

0868080225 (hb)

Uitgewer

Bloemfontein: In die Kol-Boekklub

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Mense van die môre

Publikasiedatum

  • 1980
  • 1991 (grootdruk)

ISBN

  • 0868080268 (hb)
  • 0868120723 (sb)

Uitgewer

  • Bloemfontein: In die Kol-Boekklub
  • Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Najaar van die feniks

Publikasiedatum

  • 1980
  • 1991 (grootdruk)

ISBN

  • 0868080292 (hb)
  • 0868120685 (sb)

Uitgewer

  • Bloemfontein: In die Kol-Boekklub
  • Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Omdat die wind alleen is

Publikasiedatum

1980

ISBN

079930428X (hb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die uurglas wentel

Publikasiedatum

1980

ISBN

0869691120 (hb)

Uitgewer

Johannesburg: President Uitgewers

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Lief en leed van ’n hele gesin. Oosterlig, 18 Desember 1980

 

Publikasie

Waar is die kleure heen?

Publikasiedatum

1980

ISBN

0799304514 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Van der Walt

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Voetreis deur die balsembosse: 66 dagstukkies van Genesis tot Openbaring

Publikasiedatum

1980

ISBN

0868142239 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Silwer uit die smeltoond

Publikasiedatum

  • 1980
  • 1991

ISBN

  • 0868142212 (hb)
  • 0795923880 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die blaasbalk blaas hard

Publikasiedatum

  • 1980
  • 1991

ISBN

  • 0868141720 (hb)
  • 0795923864 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Dwaallig vir sterre

Publikasiedatum

1981

ISBN

0868142360 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Onder kanniedoodsterre

Publikasiedatum

  • 1981
  • 1995 (grootdruk)

ISBN

1868390748 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • De Beer, Erika: Kos vir liefdeslekkerbekke. Beeld, 29 Augustus 1996

 

Publikasie

Sy was ’n somerdeel

Publikasiedatum

1981

ISBN

0868143022 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Fana gaan weg: kortverhale van Engela Linde

Publikasiedatum

1981

ISBN

0909231834 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Kortverhale

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Mooi is die erfenis

Publikasiedatum

  • 1981
  • 1991 (grootdruk)

ISBN

  • 0868142190 (hb)
  • 0795923872 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Figure uit die Nuwe Testament: Herodus, Pilatus, Paulus

Publikasiedatum

1982

ISBN

0798703121 (hb)

Uitgewer

Pretoria: NG Kerkboekhandel

Literêre vorm

Geestelike Lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Lamprecht, CJ: Agtergrond sal kinders boei. Kerkbode, 16 Junie 1982

 

Publikasie

Dag van kleine dinge

Publikasiedatum

1982

ISBN

0868142557 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Waar stormwaters breek

Publikasiedatum

1982

ISBN

0907992056 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Waterkant Uitgewers

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Een lang winter

Publikasiedatum

  • 1984
  • 1990 (grootdruk)

ISBN

  • 0795901445 (hb)
  • 0795922299 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Liefie

Publikasiedatum

  • 1985
  • 1990 (grootdruk)

ISBN

  • 0795904460 (hb)
  • 0795922302 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Talmende tuiskoms

Publikasiedatum

  • 1985
  • 1990 (grootdruk)

ISBN

  • 0795904584 (hb)
  • 079592289 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Om alles te weet

Publikasiedatum

  • 1985
  • 1995 (grootdruk)

ISBN

  • 0795903421 (hb)
  • 1868390837 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Daan Retief
  • Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Maak brand die lampe

Publikasiedatum

  • 1985
  • 1991 (grootdruk)

ISBN

  • 0795903014 (hb)
  • 0795923945 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Kroniek van sonde: beelding van sonde in Kroniek van Perdepoort (Anna M Louw): ’n literêre ondersoek

Publikasiedatum

1986

ISBN

0869909118 (sb)

Uitgewer

Potchefstroom: PU vir CHO

Literêre vorm

Literêre kritiek

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Hambidge, Joan: ’n Studie wat nie almal sal boei. Beeld, 18 Mei 1987
  • Van der Walt, PD: Kroniek van sonde. Die Kerkblad, 12 Augustus 1987

 

Publikasie

Ploeg die wolke

Publikasiedatum

  • 1986
  • 1995 (grootdruk)

ISBN

  • 0795908458 (hb)
  • 1868390780 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Daan Retief
  • Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Van Zyl, Anna: Roman is goed deurdink. Volksblad, 7 Februarie 1987

 

Publikasie

Die ding

Publikasiedatum

1990

ISBN

0795917385 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Prenteboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

In Engels uitgegee onder die titel The thing

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Waaisand

Publikasiedatum

1990 (grootdruk)

ISBN

0795922612 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Van Rooyen, Helen: Heerlik om mee te ontspan. Volksblad, 22 September 1990

 

Publikasie

Kom saam Jerusalem toe: ’n Bybelkor-kursus vir vandag se vrou oor hoe om die reis van die lewe aan te pak

Publikasiedatum

1991

ISBN

0864872038 (sb)

Uitgewer

Wellington: Bybelkor

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Oosthuizen, Hugheen: Kom saam Jerusalem toe. Die Voorligter, Junie 1992

 

Publikasie

Pienke

Publikasiedatum

1991

ISBN

0795923740 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Kinderboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

In Engels uitgegee onder die titel Polly Pink

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Vrede vir jou

Publikasiedatum

1992

ISBN

1868151298 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Aktuapers

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die koning, die boswagter en die reënboog

Publikasiedatum

1994

ISBN

186839204X (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Prenteboeke

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

In Engels uitgegee onder die titel The king, the forester and the rainbow

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Stroompies langs die pad

Publikasiedatum

  • 1995
  • 2006

ISBN

Uitgewer

Pretoria: E Linde

Literêre vorm

Godsdienstige publikasie

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Huis en hart: ’n bundel vol omgee, lag en liefhê

Publikasiedatum

1995

ISBN

0798706546 (sb)

Uitgewer

Halfway House: Orion

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Geagte skrywer: briewe van ’n verhaleredakteur

Publikasiedatum

2003

ISBN

1869190300 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Protea Boekhuis

Literêre vorm

Skryfkuns

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

  • Jacobs, Jaco: Gesoute skrywer gee nuwelinge raad. Volksblad, 26 Mei 2003

 

Publikasie

God se pad van vryheid: 366 dagstukkies

Publikasiedatum

2013

ISBN

9780796312839 (sb)

Uitgewer

Wellington: Lux Verbi

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

 

Publikasie

Op pad deur Bethlehem: 66 stiltetyd-oordenkings van Genesis tot Openbaring

Publikasiedatum

2020

ISBN

9780796322487 (sb)

Uitgewer

Wellington: Lux Verbi

Literêre vorm

Geestelike lektuur

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

 

As Louisa du Toit

Publikasie

Een maand daardie winter

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

086812331 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die goue vuur

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

0868123315 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die gras sal weer groei

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

086812348X (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Kerse in die wind

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

0868123323 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Maan oor die duine

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

0795925581 (hb)

Uitgewer

Pretoria: HAUM-Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Onrus op Rus-en-Vree

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

0874927219 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Ver lok die ligte

Publikasiedatum

  • 1992 (grootdruk)
  • 2003 (grootdruk)

ISBN

  • 0868123471 (sb)
  • 1869049268 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Makro
  • Pretoria: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die wakende droom

Publikasiedatum

1992 (grootdruk)

ISBN

0795925417 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Dwaallig vir sterre

Publikasiedatum

1993 (grootdruk)

ISBN

0868124524 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die juigende oues

Publikasiedatum

1993 (grootdruk)

ISBN

1868390071 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Ons wag op die nuwe maan

Publikasiedatum

1993 (grootdruk)

ISBN

0868124206 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Sterre in die nanag

Publikasiedatum

1993 (grootdruk)

ISBN

186839008X (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die sterrekyker van Oorstaan

Publikasiedatum

1993 (grootdruk)

ISBN

1868390152 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Verby is die nag

Publikasiedatum

1993 (grootdruk)

ISBN

1868390101 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Dag van kleine dinge

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

1868390705 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

RomanStroompies

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

By die fontein van Soblou

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

1868390446 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Aan ’n liefde van gister

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

1868390713 (hb)

Uitgewer

Pretoria: Daan Retief / Kennis Onbeperk

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die somerfees

Publikasiedatum

1994

ISBN

1868151689 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Aktuapers

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Dan kom die eensaamheid

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

0868124885 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die pad na Swerwersrus

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

0868124842 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Reënboog in my tuin

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

0868124877 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Skerwe van geluk

Publikasiedatum

1994 (grootdruk)

ISBN

0868124869 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Makro

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Sy was ’n somerdeel

Publikasiedatum

  • 1994 (grootdruk)
  • 2000 (grootdruk)

ISBN

  • 0868124850 (sb)
  • 1869041380 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Makro
  • Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Sterre in die stof

Publikasiedatum

  • 1996
  • 2000 (grootdruk)

ISBN

  • 0868128473 (sb)
  • 1869044126 (hb)

Uitgewer

  • Pretoria: Benedic
  • Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Ons wag op die nuwemaan

Publikasiedatum

2000 (grootdruk)

ISBN

1869041747 (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Omdat die wind alleen is

Publikasiedatum

2000 (grootdruk)

ISBN

186904441X (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die stille roep

Publikasiedatum

2000 (grootdruk)

ISBN

1869044584 (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Sirkelbaan

Publikasiedatum

2000 (grootdruk)

ISBN

1869044835 (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die jubeljaar en ander verhale

Publikasiedatum

2001 (grootdruk)

ISBN

1869045424 (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Kortverhale

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Terug na Jagtersrus

Publikasiedatum

2003 (grootdruk)

ISBN

1869048709 (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Vier van haar bestes

Publikasiedatum

2004

ISBN

0624042111 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Melodie

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Die teken en ander verhale

Publikasiedatum

2005 (grootdruk)

ISBN

1415004161 (hb)

Uitgewer

Parklands: Jacklin

Literêre vorm

Kortverhale

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Omnibus

Publikasiedatum

2007

ISBN

9780624045236 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Melodie

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 2

Publikasiedatum

2008

ISBN

9780624046370 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 3

Publikasiedatum

2009

ISBN

9780624047250 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 4

Publikasiedatum

2010

ISBN

 (hb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 5

Publikasiedatum

2011

ISBN

9780624053705 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 6

Publikasiedatum

2012

ISBN

9780624054825 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 7

Publikasiedatum

2013

ISBN

9780624 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 8

Publikasiedatum

2014

ISBN

9780624068242 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 9

Publikasiedatum

2015

ISBN

9780624073000 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 10

Publikasiedatum

2016

ISBN

9780624 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 11

Publikasiedatum

2017

ISBN

9780624083276 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Louisa du Toit-omnibus 12

Publikasiedatum

2018

ISBN

9780624084815 (sb)

Uitgewer

Kaapstad: Tafelberg

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

As Barend Bornman

Publikasie

Terug na Jagtersrus

Publikasiedatum

1994

ISBN

0868125369 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Benedic

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Publikasie

Smalstraat se mense

Publikasiedatum

1995

ISBN

0868125687 (sb)

Uitgewer

Pretoria: Benedic

Literêre vorm

Roman

Pryse toegeken

Geen

Vertalings

Geen

Resensies en besprekings

Geen

 

Engela van Rooyen as vertaler

  • McGinnis, Alan Loy: Die vriendskapsfaktor. Roodepoort: CUM, 1983 [ISBN 0869844202]

’n Keur van biografiese artikels oor Engela van Rooyen

’n Keur van artikels deur Engela van Rooyen/Linde

  • Bid tog vir die swoegtende skrywer … Kerkbode, 4 September 1998
  • Gee ons vandag ons daaglikse brood. Landbouweekblad, 4 Julie 2008
  • Om jou kindskind te sien. Kerkbode, 6 Augustus 1999

Engela van Rooyen se ATKV|LitNet-Skrywersalbum is oorspronklik op 20208-08-06 gepubliseer en is nou volledig bygewerk.

Bron:

  • Knipseldiens van die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN)

 

Erkenning word hiermee gegee aan die Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum in Bloemfontein – NALN – vir die beskikbaarstelling van hul bronne en hulp van hul personeel vir die doeleindes van die ATKV-Skrywersalbum.

The post Engela van Rooyen (1939–) appeared first on LitNet.

Toyota US Woordfees 2022: Dan Sleigh roskam uitgewers oor verspreiding van pseudogeskiedenis

$
0
0

Uitgewers wat hulle aan die verspreiding van pseudogeskiedenis skuldig maak, is voor stok gekry deur die geskiedkundige, skrywer en navorser Dan Sleigh tydens vanjaar se Woordfees in Stellenbosch.

Sleigh, wat bekend is as ’n geskiedenisspeurhond, was in gesprek met die kultuurhistorikus Matilda Burden oor sy omvattende boek Retoervloot: Kaapstad en die VOC in 1713.

Sy boek werp nuwe lig op die destydse retoervlote van die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie (VOC) uit Nederland wat die oseane tussen Europa en die Verre Ooste eeue gelede deurkruis het.

Die gesprek in die Boektent tydens vanjaar se Woordfees het egter veel wyer gedraai as net sy boek. Hulle het ook gekyk na die verskil tussen geskied- en kroniekskrywing.

Sleigh het dit onder meer gehad teen skrywers en uitgewers wat hulle skuldig maak aan die verspreiding van mites en verdraaiings wat ten duurste as geskiedenis aan lesers opgedis word.

Hy het verskeie voorbeelde genoem van sulke mites wat later as die evangelie aanvaar en versprei word. Dikwels is dit egter van alle waarheid ontbloot. Volgens Sleigh moet die uitgewers van sulke boeke in die eerste plek pa staan daarvoor.

Hy sê dit is ’n tendens wat al hoe meer voorkom en draai nie doekies om oor na wie se werk hy verwys nie. Karel Schoeman is een van die bekende  skrywers op wie se werk mens volgens hom nie kan staatmaak as geskiedkundig korrek nie.

Foto van Dan Sleigh: Naomi Bruwer

Nog ’n persoon op wie se historiese stellings mens nie kan peil trek nie, is Lawrence Green, het beide die sprekers gesê. Tog word hy dikwels as ’n gesaghebbende bron aangehaal. Burden sê dit is verstommend hoeveel keer Lawrence Green se naam in die bronnelyste van geskiedkundige werke verskyn. Sy sê dikwels vir haar studente hulle mag hom aanhaal, maar net wanneer dit oor mites en legendes gaan. Sy bronverwysings is volgens beide Burden en Sleigh dikwels net “in the minds of the old people” sonder enige primêre bron om dit te staaf. Dit is goed en wel om hom as ’n volkekundige bron te gebruik, maar as historiese bron moet mens maar mooi trap vir Lawrence Green, sê Burden.

Sleigh sê pseudogeskiedenis is niks anders as vals geskiedenis nie. “Dit is foutiewe inligting wat deur die uitgewer aan u verkoop word teen R360 per boek.”

Hy het verskeie voorbeelde genoem om sy argument te staaf. Een hiervan is die foutiewe opvatting dat die pokke aan die Kaap destyds met ’n Deense skip in die Kaap aangekom het. Tydens die navorsing vir Retoervloot kon Sleigh vasstel watter skip werklik die draer was van die verwoestende epidemie van kinderpokke wat in die Kaap uitgebreek het. Dit was naamlik een van die skepe van admiraal Johannes van Steelant van die VOC se retoervloot.

Sleigh sê dit is uitgewers se plig om hierdie soort pseudogeskiedenis te polisieer.

Nog ’n voorbeeld van ’n mite waarmee ons saamleef, is die mite van die bekende wynplaas Kanonkop in Stellenbosch se kanon. Op hulle webwerf staan daar die naam Kanonkop is afgelei van ’n koppie op die Simonsberg bokant die wynlandgoed van waar daar gedurende die 17de en 18de eeue ’n kanon afgevuur is om die aankoms van seilskepe wat Tafelbaai binnevaar, aan te kondig.

Die gedreun van die kanon sou volgens die landgoed se webwerf die sein wees aan plaaslike boere wat wag om die 50 km lange reis na die hawe aan te pak om hul waens met vars vrugte en groente te laai met produkte om te ruil.

Green was een van dié wat daardie storie oorvertel het en later is dit as die waarheid aanvaar. “Dit is egter niks anders as ’n legende nie, maar mens kan dit nie vir Kanonkop se mense vertel nie want hulle wil dit nie hoor nie,” het Sleigh gesê.

Sleigh sê kanonkoppe is die hele Wes-Kaap vol. Die doel van die kanonne was om as alarmstelsel te dien om die burgers op te roep om gereed te maak as die Kaap verdedig moet word. Dit het niks met boere en hulle produkte te doen gehad nie.

Dit is maar net een van die vele mites wat as geskiedenis aan goedgelowiges opgedis word, maar daar is verskeie ander, sê Sleigh.

Hierdie mites van die Kaapse geskiedenis is volgens hom die gevolg van massa-onkunde, gebrekkige onderwys en programme op populêre radiostasies soos RSG wat sy opvoedkundige plig versaak deur mites en pseudogeskiedenis uit te saai.

Volgens Sleigh is daar ou mites wat baie onskuldig is, soos die mite dat Suid-Afrika ’n reënboognasie is. Of die mite dat die suidoostewind oor die Kaapse Vlakte waai. Die waarheid is dat die suidoostewind net in die stadskom waai en nie oor die Kaapse Vlakte nie.

Die nuwe mites wat geskep word, is egter minder onskuldig. Hulle word soms met opset geskep met een of ander politieke doel of ideologie voor oë. Een so ’n voorbeelde is die amandelheining wat deur Van Riebeeck aangeplant sou gewees het om die verskillende rasse aan die Kaap van mekaar te skei en uitmekaar te hou.

“Selfs oudpresident Thabo Mbeki het hierdie mite as ’n feit verkondig toe hy die Waarheid-en-versoeningskommissie se verslag in ontvangs geneem het tydens sy presidentskap.” Sleigh sê die waarheid is dat daar nooit so ’n heining in Van Riebeeck se tyd bestaan het nie.

Nog ’n moderne mite is dat Van Riebeeck die Khoi-tolk Krotoa (Eva) in die kasteel verkrag het. Daar bestaan geen geloofwaardige bronne wat dit bevestig nie, maar tydens ’n program op RSG oor Krotoa is daar drie maal na die verkragting van Krotoa verwys. Selfs die Wes-Kaap se provinsiale regering versprei hierdie mites wat in omloop is.

Sleigh het verskeie ander soortgelyke voorbeelde aangehaal van swak navorsing wat as die waarheid opgedis word.

Hierdie mites het volgens hom gewoonlik ’n ideologiese basis. Hy sê mens leer egter om die retoriek daarvan raak te sien. “Hulle gebruik vae terme soos ’narratiewe’ vir wat in werklikheid net ’n storie is. Hulle neem gewoonlik ook ’n subjektiewe standpunt in. Dit is hulle eerste loopgraaf, maar as jy hulle uit daardie loopgraaf jaag, spring hulle na die tweede loopgraaf en dit is emosie.”

Wetenskaplike navorsing vereis van ’n historikus om primêre bronne te raadpleeg en nie op sekondêre bronne staat te maak nie. Hy of sy moet moreel neutraal bly en alle subjektiwiteit afsweer. Die waardes en oordele van die hede mag ook nie deur die geskiedskrywer op die verlede toegepas word nie, sê Sleigh.

Mense soos Karel Schoeman en Gustav Preller was volgens hom nie geskiedskrywers nie, maar kroniekskrywers wat nie die geskiedenis wetenskaplik ondersoek het nie.

Een van die internasionale boeke wat hy uitgesonder het as pseudogeskiedenis wat groot reklame gekry en roem verwerf het, is 1421: The year China discovered the world deur Gavin Menzies. Hy beweer in die boek dat die vlote van Chinese admiraal Zheng He die Amerikas besoek het voor die Europese ontdekkingsreisiger Christopher Columbus in 1492.

Sleigh sê die Suid-Afrikaanse regering was so trots op hulle Oosterse kamerade dat hulle ’n hele uitstalling daarvan in die Kaap gereël het, maar dit is alles fiksie. Daar is selfs ’n webwerf wat hierdie boek bladsy vir bladsy uitmekaar skeur en as fiksie ontbloot.

Sommige van hierdie skrywers is volgens Sleigh niks anders as patologiese leuenaars nie. Hulle kaap en verdraai die geskiedenis en verkondig dit dan as die evangelie.

Hy sê  dit is alles gemik op ideologie om die oningeligtes ’n rat voor die oë te draai om openbare denke te manipuleer.

Selfs Tafelberg Uitgewers, wat sy eie boeke uitgee, het al minstens een pseudogeskiedenis-publikasie die lig laat sien. Dit is deur die Wes-Kaapse biblioteekdiens geadverteer as niefiksie, en die Universiteit Stellenbosch skryf dit aan hulle studente voor. Selfs ’n predikant, wie se naam hy nie wou noem nie, het die boek by lesers aanbeveel asof dit geskiedenis is.

Sleigh sê die vraag wat mens jou moet afvra, is of die uitgewer meer belangstel in korttermynwins as in etiek en waarheid wanneer hulle sulke boeke publiseer.

Volgens hom is dit niks anders as ’n misdaad nie. “As dit pseudogeskiedenis is, moet hulle nie die lesers wysmaak dit is niefiksie nie, want dan word dit onder ’n vals etiket verkoop. Dit is gif en mislei die onkundige publiek en versprei selfs verdraaide inligting onder Kaapse toergidse. Dit veroorsaak ook verwarring in museums, wat bydra tot algemene veronnoseling, onder die publiek,” sê Sleigh.

Lees ook op Voertaal en LitNet:

Eeue oue joernaal onthul geheime van Nederlandse retoervlote

Dan Sleigh skryf VOC se retoervlootstelsel en die oorsprong van verwoestende pokke aan die Kaap oop

Retoervloot deur Dan Sleigh: ’n resensie

The post Toyota US Woordfees 2022: Dan Sleigh roskam uitgewers oor verspreiding van pseudogeskiedenis appeared first on LitNet.


Caroline

$
0
0

Prent: https://pixabay.com/photos/pocket-watch-time-sand-clock-3156771/

In hierdie teks kom pejoratiewe terme voor wat deur lesers as aanstootlik en beledigend ervaar mag word. Hierdie terme word in hul oorspronklike historiese konteks aangehaal.


 

Dit was ’n moeilike tyd in my lewe. Vars geskei, terug op die plaas by my ouers met twee klein kinders onder die vlerk. Ek het ’n houthuis teen die hang laat opslaan waar ek en die kinders gewoon het. Ver genoeg van die plaasopstal dat ons luid musiek kon luister: Mercedes Soza en Leonard Cohen het oor die veld weergalm. Daar was nie ’n voordeursleutel of diefwering nie. Daar was veldgras, sand, klippe en bome, en snags het die jakkalse klaaglik gehuil onder die huis op pale. Huis Winderuis het gewieg in die wind.

Ek het in ’n fabriek in Brits as sekretaresse gewerk. Ek het hulp nodig gehad om die kinders te versorg. By die werk bring een van die werkers Caroline na my toe. Sy soek werk. Sy pluk onmiddellik aan my hart: Sy is nog baie jonk, met verskrikte, hartseer oë. Daar kleef aan haar iets van ’n vlugteling, ’n verrinneweerde. ’n Suiwerheid. Pure kind. Ek stel haar op die plek aan. Sy het ’n plastieksak met ’n paar kledingstukke by haar en kom saam met my huis toe. Sy kan onmiddellik begin.

My ouers was oorsee en ek installeer haar in hulle woonwa. Op die plek kry ek een van die smerigste griepe van my lewe en bly amper twee weke in die bed. Sy bad die kinders, trek hulle aan, stap saam met hulle skoolbus toe. Toe ek beter is, besluit ek om nog ’n kamer aan ons Wendy-huis vir haar te laat aanbou. Ek bestel dit, betaal en reël dat dit afgelewer en opgerig moet word. Ek vra my ouers se liewe werker, Hlamarisa, om die vragmotor te ontvang en te gaan wys waar ons huis sit, op met die slingerpad berg toe.

My selfoon lui by die werk. Dis Hlamarisa, hoogs ontsteld. “Die nonnie moet kom, die basies wil nie dat die lorrie verbykom nie.” Só het hulle gepraat, al het ek dikwels aangedring om op my naam genoem te word. Daar staan die vragmotor voor die plaashek, asook my tweelingbroers, kwaai, en Hlamarisa, handewringend. My een broer, wat gewoonlik hoog gerook en uitgechill was, sê op sy stadige, duidelike manier vir my: “Die kampong is daar onder. Hulle kan die kamer daar aflaai.”

“Sy kom by ons bly,” sê ek.

“En waar is haar badkamer?”

“Sy gebruik ons s’n.”

En hy antwoord: “Jy hóú net weer van die vrou en wil haar by jou hê.”

...........
En daar gebeur ’n kortsluiting in my kop. Ek begin op hom skree. Ek klim uit my lyf en sien hoog van êrens in die lug bokant ons koppe hoe ek hom verskree – monotoon en ver anderkant briesend. Die uiteinde is dat die vragmotor verbykom en die kamer aan die houthuis verbind word.
..............

En daar gebeur ’n kortsluiting in my kop. Ek begin op hom skree. Ek klim uit my lyf en sien hoog van êrens in die lug bokant ons koppe hoe ek hom verskree – monotoon en ver anderkant briesend. Die uiteinde is dat die vragmotor verbykom en die kamer aan die houthuis verbind word. Die heel uiteinde is dat my arme broer sy laaste dae, nadat my ma die plaas, in sy woorde, onder sy gat uit verkoop het, in die werkerskwartiere onder, die sogenaamde kampong, deurgebring het en daar dood is.

Soveel verlies.

Maar Caroline. Sy was ’n juweel. Sy was nie fluks nie en sy was nie netjies nie. My streng ma het gereeld in die agtermiddag opgestap na ons huisie. As ons haar wandelstaf hoor knars op die sand onder die huis, het die kinders en Caroline opgespring van die bank waar hulle lê en sepies kyk – sulke ledigheid het my ma nie goedgekeur nie. Dan het sy Caroline uitgetrap omdat die plek nie netjies is nie. Ek is spyt dat ek nooit die moed gehad om vir haar te sê nie: “Dis my huis, my kinders en my kinders se maatjie. Sy is geen huishulp nie.” Almal het besig probeer lyk tot my ma weer koers gekry het. Dan het hulle drie weer op die bank gaan lê en wag dat ek die kos wat ek gemaak het, vir hulle aandra. Kos is my liefdestaal. En daar was nie plek vir ’n eettafel nie.

Wanneer ons gaan uiteet het – een van ons vreugdes – het Caroline saamgegaan en altyd pizza met ham bestel, wat sy met groot genoegdoening verslind het, altyd met die hand, soos die kinders. Daar was iets ongerep aan haar, onverfynd – sy het oopmond met bolwange geëet, lippe blink van die vet, oë blink van vreugde. Maar haar siel was oneindig verfynd.

Ek het haar bederf soos my kinders. Sy was lief vir lang baddens en Afrikaanse sepies, al het ons met haar Engels gepraat. My kinders het ’n lekker inheemse Engels begin gooi. Toe my pa vir my jongste ’n babapop present gee, vra hy later wat die baba se naam is.

“Marycle,” verklaar Zita.

“Waar kom jy aan dié naam?” wil my pa weet.

“Caroline het gesê dis haar naam.”

En op die boks waarin Marycle gekom het, staan dit groot en duidelik: Miracle Baby.

Sweet Caroline. Daar was net skoonheid in haar. En eindelose weemoed, iets waarop ’n mens nie jou vinger kon lê nie. Sy het graag groente geëet en gesê sy wil haar bloed skoon kry. Dalk moes ek geweet het. Sy het ook graag sand geëet, spesiale sand wat sy in ’n plastieksakkie gehou het. Die kinders was gek oor haar.

Toe ons saam met Jeanne Goosen Johannesburg toe trek, kom sy saam. Die huis wat ons in Brixton gehuur het, het ’n groot buitekamer met badkamer, en bad, gehad. Haar suster en dié se man, ’n pastoor, het in Johannesburg gewoon en sy het naweke by hulle gaan kuier.

.........
Toe ons Kaap toe trek, moes ons haar agterlaat, want ons het na ’n klein woonstel verhuis. Sy het by haar suster gaan woon. Ons het lang trane gehuil, want sy was familie. Ons het mekaar soms gebel.
............

Toe ons Kaap toe trek, moes ons haar agterlaat, want ons het na ’n klein woonstel verhuis. Sy het by haar suster gaan woon. Ons het lang trane gehuil, want sy was familie. Ons het mekaar soms gebel.

’n Jaar of wat later laat weet Hlamarisa en sy vrou Nora ons: Caroline is dood. Haar voete het begin opswel, sê hulle, en toe kry sy sere. Sy het vigs gehad – dit van haar man gekry wat op die myn gewerk het.

Toe verstaan ek die hartseer oë, die ongebreidelde honger na die lewe, die behoefte om gepamperlang en vertroos te word, deel van ’n gesin te wees.

Sy het ons lewe vir ’n paar jaar gedeel, in ’n houthuis op pale teen die Magaliesberg. Daardie huis het later afgebrand en ons spore is toegewaai. Maar ons sal altyd na haar verlang.

Lees ook:

Sowat van ’n wolk!

The post Caroline appeared first on LitNet.

Druk op navorsers om in Engels te publiseer neem wêreldwyd toe

$
0
0
Hugo Lotriet, professor in inligtingstelsels aan die Universiteit van Suid-Afrika, se navorsingsartikel “’n Oorsigtelike verkenning van die omvang en fokus van inligting-en-kommunikasie-tegnologie-verwante navorsing in Afrikaans vir die tydperk 2011–2021”, het pas in LitNet Akademies se Geesteswetenskappe-afdeling verskyn. Die artikel verskaf ’n oorsig van navorsing in Afrikaans oor inligting-en-kommunikasie-tegnologie- (IKT-) verwante onderwerpe, maar werp terselfdertyd lig op die groter prentjie van Afrikaans as navorsingstaal en die druk wat wêreldwyd deur akademici ervaar word om in Engels te publiseer. Melt Myburgh het vir Hugo uitgevra.

Hugo Lotriet (Foto: verskaf)

Hugo, in jou artikel oor IKT-verwante navorsing in Afrikaans wat pas in LitNet Akademies verskyn het, wys jy op belangrike faktore oor die posisie van Afrikaans as navorsingstaal. In watter mate kan mens afleidings uit jou IKT-bevindinge maak met betrekking tot die groter prentjie van die stand van Afrikaans as navorsingstaal?

In my navorsingstoepassingsveld is konteks baie belangrik. Ek sou dus versigtig wees om noodwendig afleidings te maak oor ’n geheelbeeld van navorsing in Afrikaans. Kom ons sê eerder dat daar stof tot nadenke is oor aspekte van navorsing in Afrikaans. Heelwat vrae kan dus gevra word. In watter kontekste/vakgebiede vind ons voorbeelde van volhoubare navorsingsekosisteme en -netwerke in Afrikaans? Hoe lyk volhoubaarheid in hierdie gevalle? Is daar mense met energie en visie wat leiding neem? Waar en hoe word (akademiese) gesprekke gevoer en hoe word inklusiwiteit en diversiteit bewerkstellig? Hoe lyk die gebruik van beskikbare hulpbronne?

Verder kan daar ook gevra word wat die uiteindelike doel van navorsing in hierdie omgewings is. Is daar die moontlikheid dat plaaslike navorsing (in Afrikaans) ’n betekenisvolle impak kan hê op maniere wat dalk nie gemeet word in terme van aanhalings en internasionale erkenning nie? Hier dink ek aan moontlikhede soos die bevordering van belangstelling in wetenskap onder die jeug, en toeganklikheid van wetenskap ter ondersteuning van Suid-Afrikaanse gemeenskappe met al hulle plaaslike uitdagings en aspirasies.

Jy sê in die artikel dat IKT-verwante navorsing in Afrikaans deurgaans “’n sterk sosiale aard het”, en dat temas soos “aspekte van menswees in die digitale omgewing” ’n gemene deler is in die verskeidenheid onderwerpe wat by navorsers byval vind, veral ten opsigte van onderwys en taal. Hoekom is die “menswees”-komponent juis nou in hierdie veld so belangrik vir navorsers?

Toe ek met die navorsing vir hierdie projek begin het, was my verwagting van die uitkoms dat die aard van die IKT-verwante navorsing baie meer tegnologie- en tegniek-gefokus sou wees. Dit was dus vir my interessant om te sien dat die fokus van IKT-navorsing in Afrikaans ’n sterk sosiale aard het, veral aangesien ek in my eie navorsing probeer fokus op die sosiotegniese aspekte van IKT, dws die interaksie tussen die mens en tegnologie, en hoe die mens tegnologie aanvaar en gebruik. Die “menswees”-aspek is belangrik vir navorsers wat tegnologie vanuit hierdie sosiotegniese perspektief benader.

Daar moet egter onthou word dat daar vele navorsers is met meer tegniese perspektiewe waar menswees ’n minder belangrike rol speel. Soos wat ek in die artikel aangedui het, strook die publikasie van “mensgerigte” IKT-verwante navorsing in Afrikaans met Johann Mouton se vorige bevinding dat navorsing met geestes- en sosialewetenskaplike strekking meer geneig is om in plaaslike joernale gepubliseer te word. Volgens hierdie gedagte sal navorsers vir wie menswees in IKT belangrik is, se werk dus meer tipies in plaaslike Afrikaanse wetenskappublikasies gevind word, moontlik omdat hulle meer geredelik hulle werk na hierdie joernale sal instuur.

Watter ander navorsingsonderwerpe sou jy graag meer van wou sien?

Een van die beelde wat gebruik word in sosiotegniese navorsing is dié van tegnologie as ’n konkrete manifestering van gesprekvoering. Wat vir my baie interessant sou wees, is as die plaaslike stories en gesprekke op eie bodem kan lei tot tegnologie-ontwikkeling wat betekenisvol is en sinvol aangewend kan word om van Suid-Afrika ’n beter plek vir sy inwoners te maak. Sulke ontwikkelings het altyd potensiaal vir sakegeleenthede vir plaaslike entrepreneurs en vir die ontwikkeling van digitale en ander tegnologiese vaardighede vir die plaaslike jeug.

Ek sou graag meer navorsing wou sien wat bydra tot verbeterde volhoubaarheid van ons aardse bestaan en wat die implikasies is binne ons plaaslike konteks. Die huidige krisisse rondom onder meer klimaatsverandering en gesondheid beklemtoon die belangrikheid daarvan dat ons dringend met mekaar in gesprek tree hieroor, veral ook rondom inligting en tegnologie binne hierdie verband.

Dit sou welkom wees as Afrikaanse navorsers sou toetree tot gesprekke rondom die etiek van die gebruik van moderne tegnologie soos KI.

Jy vind dit teleurstellend dat slegs 11 van die 90 Afrikaanse navorsers na wie se uitsette jy gekyk het, by meer as een akademiese tydskrif of joernaal betrokke was. Hoekom bekommer dit jou?

Baie navorsers wie se werk ek in die artikel aanhaal, doen baie navorsing en is by soveel as moontlik (waarskynlik meestal Engelse) publikasies betrokke uit die aard van hulle werk. Hierdie publikasies is dus net nie deel van ontwikkelde/ontwikkelende diskoerse rondom IKT in Afrikaans nie.

Oor die redes hiervoor kan mens wonder. Wanneer mens betrokke is by ’n interessante gesprek, wil mens graag deelneem, jou opinie uitspreek en in interaksie tree met die ander deelnemers aan die gesprek. Wat sou dan veroorsaak dat die meeste navorsers (met heelwat publikasies agter hulle naam) slegs eenmalig deelneem aan die diskoerse rondom IKT in Afrikaans?

Jy sê ook: “Verder blyk dit dat navorsers in hierdie veld mekaar se Afrikaanse publikasies slegs tot ’n beperkte mate aanhaal.” Wat sê dit vir ons oor die aard en ingesteldheid van Afrikaanse navorsers?

In navorsing werk dit altyd beter (beide vir die vakgebied en vir die betrokke navorsers) om ’n netwerk van navorsers te hê wat met mekaar se idees interaksie het en op hierdie interaksie voortbou in terme van die navorsing wat gedoen word. Op verkennende vlak rondom IKT in Afrikaans sien ek nie baie spore en tekens van sulke bestaande netwerke nie.

Vir die navorsingsveld (in Afrikaans) is dit wel ’n jammerte, aangesien die gebrek aan hierdie interaksie die potensiaal vir groei en ontwikkeling van die veld in Afrikaans beperk. Bygesê, die meeste van die betrokke navorsers het waarskynlik wel elders netwerke waar hulle meer aktief is.

In jou artikel word die druk op Afrikaanse wetenskaplikes – en inderdaad nie-Engelse navorsers wêreldwyd – om in Engels te publiseer, helder uiteengesit: “Oor die afgelope jare het die druk op navorsers (veral by tersiêre instellings wêreldwyd) dramaties toegeneem om in internasionale tydskrifte met hoë tref- en aanhalingstempo’s te publiseer ten einde bevorder te word en erkenning as akademici te kry.” Dit kan tog nie ’n gesonde situasie vir enige navorsingstaal wees nie? Is daar dalk ’n weerstand onder jonger navorsers teen publikasie in Afrikaans?

Ek kan moeilik namens jonger navorsers praat, aangesien ek self al redelik “senior” is. Ek sou eerder dink dat navorsers (van enige ouderdom) baie gewoond is om in Engels te publiseer, eerder as dat daar ’n vorm van weerstand is teen enige ander taal. Dit is ’n wêreldwye tendens en is nie uniek aan Suid-Afrika of Afrikaans nie.

Wat wel ook ’n rol speel, is die taal waarin byvoorbeeld proefskrifte en verhandelinge geskryf word. Die duidelike afname in hierdie tipe publikasies rondom IKT in Afrikaans is (soos ek in die artikel aangedui het) problematies vanuit ’n Afrikaanse perspektief, aangesien die materiaal in so ’n proefskrif of verhandeling dikwels dien as bron vir verdere publikasies in vaktydskrifte. As ’n proefskrif in Engels geskryf is, is dit dus onwaarskynlik dat verdere publikasies wat daarmee verband hou, in Afrikaans gaan wees.

Interessant is jou stelling dat selfs die sogenaamde supersentrale tale, byvoorbeeld Frans, Chinees en Spaans, ’n drastiese afname beleef in navorsing wat in hierdie tale gepubliseer word. Dan wys jy op die Navorsingsindeksstelsel vir Geesteswetenskappe wat deur die Europese Wetenskapstigting bedryf word om wetenskaplike publikasies in nie-Engels meer sigbaar te maak en op ’n meer gelyke voet met Engelse publikasies te plaas. Hoe werk hierdie indeksstelsel en het ons iets soortgelyks vir en in Afrikaans? Indien wel, maak dit ’n duit verskil aan die tref- en aanhalingskoerse waarna universiteite so smag?

Daar is eintlik ’n hele paar nie-Engelse aanhalingsindekse, byvoorbeeld in Russies, Chinees en Koreaans, almal met die doel om navorsing meer sigbaar te maak. ’n Beter oplossing sou wees dat die hoëprofiel- internasionale indekse (soos Web of Science en Scopus) hulle huidige vermoëns om artikels in ander tale te indekseer verbeter. Anders ontstaan daar te veel akademiese silo’s. Met huidige ontwikkelinge in KI en taaltegnologie is daar die moontlikheid dat dit in die toekoms heelwat beter sou kon wees.

In Suid-Afrika penaliseer die Departement van Hoër Onderwys en Opleiding se subsidieformule nie uitsette in ander tale as Engels nie, dus ontvang tersiêre instellings wel volledige subsidie vir navorsingsartikels in Afrikaans. Dink jy dié stand van sake kan dalk in die toekoms verander?

Uit my ervaring is daar heelwat uitdagings met die regering se subsidiemodel. (Volgens my wete word navorsing nêrens anders in die wêreld volgens ’n soortgelyke model befonds nie.) Dit is nie duidelik dat die model volhoubaar is op lang termyn nie, en dit is heeltemal moontlik dat die model iewers volledig vervang gaan word. Dit is dus moeilik om te voorspel wat die toekoms gaan inhou.

Navorsing, soos aangehaal in jou artikel, toon dat “geesteswetenskaplike navorsing beduidend in Afrikaans gepubliseer word, terwyl natuur- en gesondheidswetenskappe asook ingenieurswese as dissiplines baie min Afrikaanse publikasies oplewer”. Is hierdie tendens te wyte aan die feit dat Afrikaans so ’n ryk taalkundige en literêre veld het? Waarom is die geesteswetenskappe so bedrywig in terme van publikasie?

Afrikaans het inderdaad ’n ryk taal- en literêre veld. Daar is moontlik ander oorwegings ook. Ek verwys in my artikel ook na Johann Mouton se bevinding rakende die verskille tussen die wetenskapskulture van verskillende vakgebiede (wat die navorsingstaal en -publikasieruimtes sou insluit). Ek dink geestes- en sosiale wetenskaplikes het (onder andere) ’n sterk waardering vir die belangrikheid van konteks. As navorsing dan binne ’n spesifieke (Afrikaanse) konteks uitgevoer is, is dit waarskynlik natuurlik om dit dan ook te publiseer in ’n Afrikaanse joernaal wat binne dieselfde konteks gevestig is.

Natuurwetenskaplike, ingenieurswese- en tegnologienavorsers plaas soms weer minder klem op konteks en meer klem op byvoorbeeld standaardmetodes en laboratoriumopstellings, wat maak dat navorsing eerder gestuur word na internasionale vaktydskrifte vir publikasie waar dit vergelyk kan word met navorsing wat onder vergelykbare omstandighede elders uitgevoer is of word. Daar is natuurlik ryke navorsingsgeleenthede in hierdie areas waar konteks wel raakgesien word en eksplisiet aangespreek word in navorsing.

  • Die fokusprent by hierdie artikel is ’n verwerking van ’n afbeelding deur Gerd Altmann op Pixabay.

Lees Hugo Lotriet se LitNet Akademies-artikel hier:

’n Oorsigtelike verkenning van die omvang en fokus van inligting-en-kommunikasie-tegnologie-verwante navorsing in Afrikaans vir die tydperk 2011–2021

Ook op LitNet:

Afrikaans se eerste KI-gedigte

Kunsmatige intelligensie

Replika: ’n Kunsmatige Intelligensie- (KI-) metgesel in ’n gebroke wêreld

Hulpvaardige kubernetiese skilpaaie: Kunsmatige Intelligensie en robotte in en om die huis

KI en stamselle of Karoo-skaaptjoppies? Enkele opmerkings oor kunsmatige vleisproduksie

Miniseminaar: Die Vierde Nywerheidsrevolusie

Hoe en hoekom leer ’n rekenaar Afrikaans praat?

"Om siele vir die Here te wen" – die pastorale rol in tye van kunsmatige intelligensie

The post Druk op navorsers om in Engels te publiseer neem wêreldwyd toe appeared first on LitNet.

Fresh off the press: Mr Entertainment: The story of Taliep Petersen by Paula Fourie

$
0
0

Mr Entertainment: The story of Taliep Petersen
Paula Fourie

Publisher: LAPA
ISBN: 9780639601205

In Mr Entertainment, we hear the voices of the people who knew Taliep Petersen best: his family, friends and collaborators. Their stories bring to life the spaces he inhabited, vividly recounting scenes from his childhood, his rise to fame from the Cape Coon Carnival stage to the West End, his artistic collaborations, most notably with David Kramer, his family life, and his tragic death and its aftermath. In this pioneering biography of one of Cape Town’s most beloved entertainers, we encounter Petersen as a complex and many-sided personality whose influence continues to reverberate in national life. Mr Entertainment evokes not just Taliep’s life, but also the music and entertainment worlds of the 1950s to 2000s and their diverse and irrepressible cultural traditions. Along the way, it brings us to the front row of South Africa’s difficult history. Drawing on the musician’s personal archive and on more than fifty interviews conducted over a decade, Paula Fourie has pieced together a fascinating portrait of Taliep Petersen, acutely observed and poignantly captured.

The post Fresh off the press: <i>Mr Entertainment: The story of Taliep Petersen</i> by Paula Fourie appeared first on LitNet.

Prima Donna Meloni: the new broom unsettling Europe

$
0
0

Picture credit: https://pixabay.com/photos/saint-peter-s-basilica-basilica-pope-2040718/

"I am Giorgia. I am a woman! I am Italian! I am a Christian! We will defend God, the homeland and the family." - Giorgia Meloni, Rome, 2022

"God and the People." - Giuseppe Mazzini, Italian revolutionary and social democrat, 1835.

"We have lost the greatest modern conservative thinker - who not only had the guts to say what he thought; but said it beautifully." - Boris Johnson on the death of Sir Roger Scruton, English philosopher. 2020

Her "thought-leader" hero and greatest influence, aside from her strong Christian beliefs, is the late English philosopher and conservative, Sir Roger Scruton, the intellectual successor to Edmund Burke, father of the genre. Her favourite author is JRR Tolkien. A pint-sized 45-year-old, a never-married mother with a five-year-old, who favours tight, short-sleeved tops and silver sandals; who speaks with the Rome version of a cockney accent; who worked as a nightclub bar server and market stall-holder; who couldn't afford to go to university and is completely self-educated – yet Giorgia Meloni will this month become Italy's first female prime minister, causing tectonic political plates to shift, both in Europe and abroad.

...........
A pint-sized 45-year-old, a never-married mother with a five-year-old, who favours tight, short-sleeved tops and silver sandals; who speaks with the Rome version of a cockney accent; who worked as a nightclub bar server and market stall-holder; who couldn't afford to go to university and is completely self-educated – yet Giorgia Meloni will this month become Italy's first female prime minister, causing tectonic political plates to shift, both in Europe and abroad.
..........

From Cape Town to Cairo, Vancouver to Vladivostok, the election of Italy's first "Prima Donna" (first lady) is going to make waves and unsettle nerves already stretched to breaking point by Russia's Vladimir Putin. Even Pretoria will not be unaffected by this gravel-voiced, cigarette-smoking blonde.

Why? Because up to now, the Italian right in opposition, has cosied up to Putin, and been an unreliable boyfriend in supporting Ukraine with weapons. Putin's Ukraine annexation speech (1) on 30 September, attacking alleged injustices of western imperialism, is intended to position Russia at the forefront of a new global coalition of anti-western forces. His outreach will be toward Africa and other developing parts of the world. He already has the BRICS members in his pocket – South Africa (as evidenced by Pretoria's refusal to condemn Russia at the UN and the presence of ANC monitors at the sham Ukraine annexation vote), India, Brazil and China. Putin said he wanted to end western 'hegemony' through an anti-colonial movement led by himself.

He recognises there is little chance of repairing relations with Europe or the US – he wants instead to divide the west and mobilise global anti-western sentiment.

In response to Putin’s statement, the Americans countered with a statement of their own, which carries ominous overtones for Pretoria: "The United States is imposing swift and severe costs on Russia. Our G7 allies support imposing "costs" on any country that backs the Kremlin's attempt to incorporate the Ukrainian regions." (2)

A crucial G7 EU member like Italy, with its right-wing history of hostility to Brussels, and closeness to Moscow’s other EU member friend, Orban of Hungary, is therefore clearly a real and present danger to Brussels’ solidarity, should the new Italian government buy into Putin’s agenda.

How, one might ask in disbelief, could one of the most civilised countries in the west, the cradle of the Renaissance, throw in its lot with such a dangerous man as Putin? It is almost impossible to imagine such a thing. But that is the question being asked now, and the answer to Italy's future must surely lie in the character and beliefs of the new prime minister.

Giorgia Meloni faces fire on two fronts: firstly, she is the natural successor to the Italian fascist tradition. Second, she is pro-Putin and anti-Ukraine and the EU. Fortunately, she has God, Scruton and the ambiguities of the Italian language on her side to convince her critics otherwise.

Meloni started bleeding into the political shark pool the moment she became a serious contender for the top job, almost immediately finding herself demonised in the popular European press as a successor to Mussolini and a fascist; she is routinely castigated as a representative of the Far Right.

..........
But as anyone who knows Italy will be aware, this is a misleading definition. In Italy, as in other European countries, there are certainly elements of the extreme or far-right, militants who believe in race supremacy in some cases, such as the neo-Nazi Alternative for Germany (AfD) or the British National Party (BNP), and in Italy itself; organisations opposed to the European Union on the grounds that the EU is creating a melting pot which is destroying national identity and national characteristics.
............

But as anyone who knows Italy will be aware, this is a misleading definition. In Italy, as in other European countries, there are certainly elements of the extreme or far-right, militants who believe in race supremacy in some cases, such as the neo-Nazi Alternative for Germany (AfD) or the British National Party (BNP), and in Italy itself; organisations opposed to the European Union on the grounds that the EU is creating a melting pot which is destroying national identity and national characteristics.

These are well-known fringe groups, however, who have never been taken seriously by the voters. Nonetheless, much of the world's press, TV and radio, has been unable to resist the temptation to label Meloni's Brothers of Italy party as a far-right party, willy-nilly. In Italy itself, however, in the Italian language, all parties, including the left-wing and socialist groups, refer to her as a representative of the Right, not the Far Right.

The distinction is important for anyone who wants to properly understand what is going on in Italy and what we can expect from Meloni's policies. She herself is in no doubt that she is a British-style Tory, another Liz Truss, a version of Mrs Thatcher rather than Enoch Powell, with his 'rivers of blood speeches.

Meloni pushes back very hard on those trying to superficially label her as far-right and fascist; in a video she circulated last month she pulled no punches: "The Italian right consigned fascism to history decades ago, condemning without ambiguity the suppression of democracy and the shameful laws against Jews. In the DNA of her party, Brothers of Italy, there's no nostalgia for fascism, racism or anti-Semitism. There is instead a rejection of every dictatorship: past, present and future." She dismisses a small fringe of her coalition group who have been filmed doing the fascist salute as 'idiots of the left' guilty of 'imbecilic nostalgia'.

In a discussion on a BBC panel programme last week, the distinction between fascism and far-right on the one hand, and conservative middle ground right on the other, was explained as the difference between supporting democracy and free speech or attacking democracy and free speech.

All this would certainly have interested the late conservative philosopher Sir Roger Scruton, of whom Meloni is a big fan, quoting him in many of her speeches. She says: "In all the many things he was so passionate about, from art and music to wine and being a country gentleman, he always knew how to embody the essence of conservatism as a way of life, and never as an ideology."(3)

She adds: "I believe the big challenge today globally, not only in Italy, is between those who defend identity and those who do not. That is what Scruton meant when he said that if you destroy something, you do not necessarily do something new and better. I'd probably be a Tory if I were British. But I'm Italian."

She is also a fan of JRR Tolkien, to the extent that her 2.4 million followers on Facebook are reminded of the great man's birthday every year. She says what Lord of the Rings taught her is that power is not a conquest, but an enemy, a problem that you must keep under control, on a leash.

Scruton wrote 50 books and was described in A History of Modern Aesthetics: The Twentieth Century as being "After Wollheim, the most significant British aesthetician." He was trained in analytical philosophy and became a conservative when he witnessed the excesses of the Paris university revolt of 1968. He said he was always struck by the 'thin and withered countenance' that philosophy quickly assumes when it wanders away from art and literature. He said a belief in God made for more beautiful architecture.

Scruton was more of a high Tory in the sense that he felt true conservative values of preserving beautiful buildings, art and music had been betrayed by the free marketeers. He was sceptical of the popular view of the market as a solution to everything.

The key insights he took from Burke, forming the foundation of Scruton's philosophy, were that the utopian promises of socialism are accompanied by an abstract vision of the mind that bears little relation to the way most people think. Burke also convinced him that trying to organise a society requires a real or an imagined enemy – hence the strident tone of socialist literature. Scruton also accepted Burke’s thesis that obedience is a requirement for the rule of law, a necessity for the social contract. Most parties to the social contract are either dead or not yet born, and to throw away the history and customs of those who went before – to fail to conserve them – is to "place the present members of society in a dictatorial dominance over those who went before and those who came after them."

Discussing the European Union and the nation-state, Scruton argued that human beings are creatures of limited and local affections. Territorial loyalty is at the root of all forms of government where law and liberty reign supreme; every expansion of jurisdiction beyond the frontiers of the nation-state leads to a decline in accountability.

So there you have it, the sayings of Meloni's guru, Scruton. We now, pace Scruton, have some insight into what she thinks; in fact, motherhood and apple-pie, is pretty much what it boils down to. And we also begin to see that her relationship with the EU is likely to be managed through the prism of national Italian interests. She comes across as an old-fashioned, albeit strident, Tory at heart, with some embarrassing political skeletons in the cupboard, much as the pre-war Tories had to put up with pro-Nazi elements in their establishment ranks, but have learnt since to move on from. One thing Meloni has already made clear, however, is that she is no Brexiteer. Italy will continue to support the European project provided Brussels supports Italy. Meloni would almost certainly expect the EU central bank to take the same steps to protect the bond market, as the Bank of England has just done.

Meloni has also brought Italy's central right into a firm alliance with Ukraine in the past month. Zelensky has a new outspoken ally in Meloni just as he has in new British premier Liz Truss. It looks as if Italy, a NATO member, with Naples as the principal base for the US Mediterranean fleet, will finally stop its foot-dragging on providing arms to Ukraine. Meloni recognises that the days of jaw-jaw with Putin are over.

But don't imagine for a moment that western countries are complacent. Italian politics are constitutionally unstable because of their curiously complicated proportional representation system. If events of the 'seventies are anything to go by, when Washington secretly funded the pro-western press and political parties in Italy to counter western Europe's biggest communist party, the Italian PCI, and the UK was doing the same to discredit the PCI's 'Bonds of Steel' with the then Soviet Union, then one can expect consistent behind-the-scenes Brussels manoeuvring to ensure that Meloni doesn't become a loose cannon.

One more thing to keep an eye on is Meloni's policy on illegal immigration and refugees, which has been such a problem for Italy. 750,000 migrants alone in the past few years. Her solution is simple. Pay Libya to keep them, just as the EU paid Turkey 6 billion euros, to do the same. This could be the answer for the UK as well – perhaps abandon Rwanda repatriations, which are very unpopular in Britain, and chip into the Italian kitty instead.

The South African connection

The diplomatic and trade ties between Italy and Pretoria are surprisingly deep and durable and go back a long way. The relationship really got cracking after the First World War, when Italy began importing South African hides and skins for the shoe industry. To this day, Italy still imports millions of dollars’ worth of hides and skins, but other South African exports have also forged ahead, with almost a billion dollars’ worth of precious metals and gemstones heading north to Italy every year. Italians have invested in numerous industries in South Africa, including mining, and of course, Italian fashion for both men and women, as well as cars, are a byword for serious design excellence. The Italians dominate the market.

..........
But the really emotional connection stems from the Second World War when South Africa played host to tens of thousands of Italian prisoners of war captured in North and East Africa by the South African and British Forces. These same South African army and Air Force regiments then marched up the spine of Italy as part of the allied push against Hitler and Mussolini, flying bombing sorties from Foggia, inter alia. These events left deep and abiding impressions on both countries.
.............

But the really emotional connection stems from the Second World War when South Africa played host to tens of thousands of Italian prisoners of war captured in North and East Africa by the South African and British Forces. These same South African army and Air Force regiments then marched up the spine of Italy as part of the allied push against Hitler and Mussolini, flying bombing sorties from Foggia, inter alia. These events left deep and abiding impressions on both countries.

Few South Africans realise that the Zonderwater detention facility, built 43 kilometres from Pretoria, was the biggest prisoner of war camp built by the allies during World War 2. Between April 1941 and January 1947, the camp hosted more than 100,000 Italian soldiers. Zonderwater began life in 1941 as a tent city and eventually became a permanent built-up area of red brick and wooden houses.

The Italian camp committee organised a civilised life for the POWs with language schools, literacy schools, technical and vocational schools, a camp magazine, 17 theatres, music, and sports were catered for with, eventually, numerous football fields, fencing sites, tennis courts, volleyball courts etc.

Colonel HF Prinsloo the camp commander was by all accounts an extraordinary and visionary man, who rallied support from all over the Union for Zonderwater. POWs were even allowed to do work outside the camp - in fact, I recall Una van der Spuy, chatelain of Old Nectar, the most exquisite Cape Dutch house in Jonkershoek valley, Stellenbosch, once walking me under her rose-covered loggia and flanking ornamental pools - explaining how they were designed and built by Italian prisoners of war.

There was also an Italian POW camp in Pietermaritzburg. This was more of a transit site for prisoners brought by sea to Durban, but it was also the final resting place of 118 Italian POWs, part of a large number of Italian POWs and convalescing South African troops wounded at El Alamein. on board the SS Nova Scotia, torpedoed in the Mozambique channel by U-boat 177, commanded by Captain Robert Gysae.

In total, 772 Italians, and a further 300 South African soldiers went down with the vessel, but only 118 bodies washed ashore on the Zululand coast were recovered.

The war is long gone, but I was fortunate once to attend an annual Zonderwater association gathering in Milan to commemorate the Italian POWs who had been buried in South Africa. Every year, as far as I understand, there is still a commemorative moment organised by the Italian and South African diplomatic corps and there are still annual visits by Italian relatives to their long-dead family. Italy has always been grateful for the way its POWs were treated by South Africa.

On the business front, there are signs of an unfortunate representational contraction by Pretoria in Italy. Milan is the Johannesburg or New York of Italy, an ancient city at the crossroads of trade in Europe. Sophisticated and artistically rich, it dominates, as one of the most prosperous regions of the EU, with engineering, aeronautics, finance, digital, etc enterprises. It is the 'giorno' (day) of northern Italy —Rome and southwards is darker. The north supports the south economically. Which is why it came as something of a surprise to discover that South Africa's consulate-general in Milan, a hub generating close business links with Italy, was closed last year for reasons of cost by Pretoria, after some 60 years of operation.

This seems short-sighted.

.........
One feels now is the time to get closer to the fresh-faced Meloni government, and perhaps re-opening the Milan consulate is something to consider. A new era is coming in Italy; a Mazzini-style Risorgimento, or resurgence, if she has anything to do with it, and Giorgia Meloni could well provide a useful diplomatic counter to the current imbroglio Pretoria has got itself into.
.............

One feels now is the time to get closer to the fresh-faced Meloni government, and perhaps re-opening the Milan consulate is something to consider. A new era is coming in Italy; a Mazzini-style Risorgimento, or resurgence, if she has anything to do with it, and Giorgia Meloni could well provide a useful diplomatic counter to the current imbroglio Pretoria has got itself into.

  1. Atlantic Council report, 30 Sept 2022, Peter Dickinson.
  2. Ibid
  3. The Spectator, 20 August 2022.

Note: All quotes unless otherwise indicated are taken with acknowledgement from these publications. Other press sources have been consulted, inter alia The Guardian and the Telegraph.

The Zonderwater website is available through Google. The South African embassy in Rome is now the contact point for business once conducted through Milan and details are on the embassy's website.

 

The post Prima Donna Meloni: the new broom unsettling Europe appeared first on LitNet.

Nuut by Protea: Krygsgevangenekuns in die Anglo-Boereoorlog deur Vicky Heunis

$
0
0

Heelwat is al oor die Anglo-Boereoorlog (1899–1902) geskryf. Tog is daar slegs enkele publikasies wat handel oor die tema van die kuns wat deur Boerekrygsgevangenes vervaardig is. In hierdie boek word die onderwerp van krygsgevangenekuns deur middel van ’n kultuurhistoriese perspektief benader deur breedvoerig uit te brei op die motiverings waarom dit vervaardig is, die gereedskap waarmee en beskikbare roumateriaal waarvan dit vervaardig is, die spesialisvakmanne wat verantwoordelik was vir die vervaardiging daarvan, watter tipe voorwerpe gemaak is, die simboliek en inherente betekenis wat die voorwerpe ingehou het asook die verspreiding en vestiging van afsetgebiede vir die verkoop en uitstalling van Boerekrygsgevangenekuns. 

Klik hier vir nog inligting oor dié publikasie.

The post Nuut by Protea: <i>Krygsgevangenekuns in die Anglo-Boereoorlog</i> deur Vicky Heunis appeared first on LitNet.

Viewing all 21667 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>