Quantcast
Channel: LitNet
Viewing all 21534 articles
Browse latest View live

Press release: Call for entries – City Press-Tafelberg Nonfiction Award

$
0
0

The City Press-Tafelberg Nonfiction Award is now open for entries.

New and established writers are invited to submit proposals for the City Press-Tafelberg Nonfiction Award, South Africa’s largest award for the development of nonfiction manuscripts for publication. The award is made every two years, with a prize of R120 000.

The winning manuscript will be published by Tafelberg, an imprint of NB Publishers, a leading publishing house in South Africa, in partnership with prominent weekly newspaper City Press.

With the award, we seek to encourage the nonfiction that interprets and portrays South African realities in a ground-breaking, refreshing, thought-provoking way. The aim is to fund the research and writing of an original work of nonfiction that on a subject of importance in the South African context, irrespective of genre. The award is for English manuscripts only.

Previous winners of the City Press-Tafelberg Nonfiction Award include Democracy and delusion by Sizwe Mpofu-Walsh, Gang Town by Don Pinnock and Postmortem: The doctor who walked away by Maria Phalime.

The closing date for entries is 30 June 2018.

The criteria for submissions/entries are:

  • Relevance: The book should add to our understanding of South African society, history and/or politics.
  • Independence: The author must be unafraid to investigate sensitive or difficult issues.
  • Credibility: Research and information should be of an impeccable standard.
  • Readability: The book should be accessible, with quality writing.

Your submission should please include the following:

  • One page motivation on the relevance of the proposed book.
  • Draft table of contents.
  • One or more chapters, but a minimum of 4 000 words.
  • Your Author CV.

Proposals must be submitted electronically. To download an entry form, go to http://nb.co.za/Citypress.

"The City Press-Tafelberg Nonfiction Award is the preeminent opportunity in nonfiction writing in South Africa. I would encourage any author serious about pursuing a future work to apply." – Sizwe Mpofu-Walsh

"City Press and Tafelberg want to support South African voices – the fresh, informative, provocative, insightful. I hope anyone who wants to take their chance to speak will submit an entry." – Kristin Paremoer

For more information contact:

Kristin Paremoer
Tafelberg Nonfiction
021 406 3393
kristin@nb.co.za

 

The post Press release: Call for entries – City Press-Tafelberg Nonfiction Award appeared first on LitNet.


PEN Afrikaans Nuusbrief: Junie 2018

$
0
0

Beste lid van PEN Afrikaans
 
PEN Afrikaans Vertaalfonds: suksesvolle aansoeke

 

Na afloop van die Mei 2018-sperdatum vir aansoeke by die PEN Afrikaans Vertaalfonds, wat opgerig is met finansiële ondersteuning van die Trust vir Afrikaanse Onderwys (TAO), sal die volgende drie vertalings befonds word:
 
-              ’n Nederlandse vertaling van Slagyster deur Rudie van Rensburg
-              ’n Nederlandse vertaling van Wonderboom deur Lien Botha
-              ’n Nederlandse vertaling van Die hemeltuin deur Karel Schoeman.
 
Slagyster, Rudie van Rensburg se debuut as spanningsverhaalskrywer, sal by Uitgeverij Conserve verskyn. Uitgeverij Conserve het oor hul 35 bestaansjare veral bekend geword vir die literêr-historiese werke wat hul publiseer, maar brei hier hul lys misdaadromans uit deur die toevoeging van die eerste boek in Van Rensburg se topverkoper-reeks met Inspekteur Kassie Kasselman aan die stuur. Volgens uitgewer Kees de Bakker is Van Rensburg se werk “even spannend en prikkelend als dat van Deon Meyer”. Jente Rhebergen sal die roman in Nederlands vertaal. Slagyster het oorspronklik in 2013 by Queillerie, ’n druknaam van NB-Uitgewers, verskyn.
 
Zirimiri Press, ’n onafhanklike uitgewery wat sedert hul ontstaan in 2009 fokus op die vertaling van literatuur uit ander tale, veral kleiner en minder-vertaalde tale, sal Lien Botha se bekroonde debuut Wonderboom in Nederlands uitgee. Wonderboom het in 2014 by Queillerie verskyn en is nie net aangewys as die Huisgenoot Tempo Boek van die Jaar vir 2016 nie, maar het ook aan Botha die Jan Rabie-Rapportprys 2016 en Eugene Marais-prys 2017 besorg. Robert Dorsman, ’n vooraanstaande vertaler van beide poësie en prosa, sal die Nederlandse vertaling behartig. Hy het voorheen werk van onder meer Breyten Breytenbach, Antjie Krog, Marlene van Niekerk, Olive Schreiner, Achmat Dangor, K. Sello Duiker en Etienne van Heerden vertaal.
 
Uitgeverij Aldo Manuzio voeg Die hemeltuin deur Karel Schoeman by hul groeiende lys Nederlandse vertalings van Afrikaanse romans. Die hemeltuin het oorspronklik in 1979 by Human & Rousseau verskyn. In ’n resensie beskryf J.P. Smuts die roman as “’n werk wat die skrywer se krag toon . . . Binne sy oeuvre is dit een van sy beste werke.”
 
Rob van der Veer sal die Nederlandse vertaling behartig. Bestaande vertalings deur Van der Veer sluit in: Hierdie lewe, Die uur van die engel en Verliesfontein deur Karel Schoeman, Kroniek van Perdepoort deur Anna M. Louw en Buys deur Willem Anker. Laasgenoemde is in samewerking met Karina van Santen vertaal. 
 
Aldo Manuzio is die uitgewer van verskeie van Schoeman se werke, onder meer die Stemme-drieluik, en publiseer ook eersdaags Abjater wat so lag deur Wilma Stockenström en Fees van die ongenooides deur P.G. du Plessis in Nederlandse vertaling. Laasgenoemde twee vertalings is ook deur die PEN Afrikaans Vertaalfonds ondersteun.
 
Die PEN Afrikaans Vertaalfonds se sentrale doelstelling is om die Afrikaanse letterkunde internasionaal te bevorder deur meer vertalings en publikasies van verdienstelike Afrikaanse werke moontlik te maak.
 
Dit is verblydend om te sien dat vertalings van so ’n wye verskeidenheid Afrikaanse werke uit hierdie suksesvolle befondsingsaansoeke sal voortvloei.
 
Klik hier om dié goeie nuus verder te kan deel.
 

kykNET loods GRAPKAS

kykNET verwelkom tans voorleggings vir televisiekomedies. GRAPKAS is ’n nuwe kompetisie waarmee kykNET op soek gaan na komedieskrywers wat onder die mentorskap van ‘n groep kenners hul idees verder kan ontwikkel. Die uiteinde is moontlik ’n TV-reeks met jou in die skrywerstoel.
 
As jy ’n idee vir ’n komedie het, met karakters waarby kykers sal aanklank vind of onmoontlike situasies met skreeusnaakse gevolge, is daar nou kans om jou idee voor te lê.

Voornemede deelnemers kan elektronies by kykNET.tv ingeskryf. Elke inskrywing moet ’n loklyn, met ander woorde ’n beknopte beskrywing van jou reeks, asook ’n beskrywing van 500 woorde van die konsep bevat.
 
Die sluitingsdatum is 15 Julie, waarná ’n keuringsproses sal volg. Onder leiding van kenners en mentors vanuit die bedryf, sal die top-20-konsepte verwerk word tot ’n teks van 24 minute wat vir oorweging ingehandig sal word. Daar sal loodsepisodes van die topvier vervaardig word, en dít staan dan die kans om ‘n volwaardige nuwe komediereeks op kykNET te word.
 
Inskrywings is oop vir almal. Die inskrywings moet egter volledig wees om vir GRAPKAS in aanmerking te kom. Sien die riglyne op die webblad.
 
PEN Turkye se internasionale kuns- en vredesprojek
 
1 Julie is die nuwe sluitingsdatum vir PEN Turkye se internasionale kuns- en vredesprojek, so stuur gerus nog kunswerke tot dan. Kinders (7 - 14 jaar) vanoor die wêreld is genooi om 'n kunswerk te skep in reaksie op ’n ikoniese Turkse gedig deur Nazım Hikmet. Die kunsprojek is gerig op die bevordering van wêreldvrede. Daar sal 'n kalender uit die projek voortvloei, asook ’n uitstalling van geselekteerde kunswerke by die Nazım Hikmet Centre of Culture and Arts in Istanbul.
 
Die gedig is beskikbaar in Engels as “The little girl” en in Afrikaans as “Die dogtertjie”.
 
Ons deel graag, met toestemming van die kunstenaar, Lea Marais (10) van Stellenbosch se treffende interpretasie van dié gedig.

 

Verdere vertolkings is baie welkom. Stuur foto’s of skanderings van kunswerke teen 30 Junie na penafrikaans@gmail.com.
 
Die kunswerke kan in swart-en-wit of volkleur wees. Die afmetings van die karton waarop dit geskep moet word, is 50 cm. x 70 cm. Potlode, kryte, pastel, water- of olieverf kan gebruik word.
 
Wat elke skrywer moet weet-artikelreeks

 
In die nuwe artikel in ons Wat elke skrywer moet weet-artikelreeks bespreek Bernard Wessels van die Universiteit Stellenbosch se Fakulteit Regsgeleerdheid ’n volgende aspek van persoonlikheidsregte: die reg op privaatheid en wat skrywers moet weet oor privaatheidskending. Lees die artikel hier.
 
Maandelikse resensie-oorsig


 
Klik hier vir ons oorsig van Afrikaanse resensies wat in Mei 2018 verskyn het en digitaal beskikbaar is. Dié oorsig sluit boekbesprekings, boekgesprekke en voorlesings in wat op die radio of TV uitgesaai is.
 
Indien jy weet van ander gerekende publikasies wat ook Afrikaanse resensies en boekgesprekke plaas en dit digitaal beskikbaar maak, laat weet asseblief na penafrikaans@gmail.com.
 
Ons wil graag elke maandelikse oorsig so volledig moontlik maak.
 
Nuwe Afrikaanse boeke in Junie 2018
 
Ten slotte deel ons oudergewoonte graag die lys van Afrikaanse boeke wat in Junie verskyn. Ons lys sluit vandeesmaand vir die eerste keer Afrikaanse boeke wat by Jonathan Ball Uitgewers verskyn in. Ons sien uit daarna om voortaan so te maak. Aangesien Jan-Jan Joubert se Wie gaan in 2019 regeer? en Douw Steyn en Arnè Söderlund se Ystervuis uit die see verlede maand by Jonathan Ball verskyn het, sluit ons weer die volledige Mei-lys by hierdie nuusbrief in.

Hartlik geluk aan al ons lede wat nuwe boeke op die rakke het.   
 
Vriendelike groete
Catrina Wessels
Bestuurder: PEN Afrikaans

The post PEN Afrikaans Nuusbrief: Junie 2018 appeared first on LitNet.

Persvrystelling: Meer as 50 museums reeds gesluit en ’n verdere 50 in gevaar

$
0
0

Macrorie Huismuseum in Pietermaritzburg (Foto: Janek Szymanowski, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons)

Museumversamelings, uitstallings, konservering en museumverwante kundigheid het tydens ’n onlangse bestekopname onder die loep gekom. Ontstellend is dat meer as 50 museums die afgelope jare tot niet gegaan het en ’n verdere 50 in gevaar verkeer. Dit sluit museums in soos Schoemansdal, Botshabelo, Winburg, Kroonstad, die Macrorie Huismuseum in Natal, die landboumuseum in Worcester en talle dorpsmuseums.

Die stand (en ongelukkig ook die agteruitgang) van Suid-Afrikaanse kultuurgoedere in verskeie museums is op versoek van die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns deur kundiges uitgevoer. Indien die korrekte museumkundige bewaringsbeginsels nie dringend toegepas word nie, sal baie onvervangbare voorwerpe tot niet gaan. Die "stories" en kultuurkonteks van die voorwerpe, en gevolglik ook ’n kosbare deel van die Suid-Afrikaanse verlede, sal verlore gaan indien nie vinnig opgetree word nie.

Konstruktiewe gesprekke en aksie vir die bewaring van hierdie voorwerpe is noodsaaklik. Die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns is tans onder leiding van Anton van Vollenhoven in gesprek met ’n forum van kultuurorganisasies en ander kundiges oor die huidige stand van museums in Suid-Afrika. Wêreldwyd word museums as bewaarders of beskermers van kultuurgoedere beskou, en in Suid-Afrika verkeer die daarmee gepaardgaande kultuurbewussyn in ’n krisis. Dié situasie word klaarblyklik nie in die algemene diskoers in Suid-Afrika erken of raakgesien nie.

Sonder vakkundige kennis, veilige bewaring en sekuriteit, konservering en korrekte museumkundige bewaringsmetodes (wat internasionale praktyk is) en sonder sinvolle kontekstualisering van voorwerpe het kultuurgoedere min kans op oorlewing. Ook word daar nie ’n toekomstige generasie van museumbesoekers gekweek nie.

Dié kwessies kry tans min aandag en daar is feitlik geen verset teen die huidige agteruitgang nie. Daar is ’n gebrek aan die optekening van die gewoontes, tradisies of lewenswyse van mense in die verlede en voorwerpe, uitstallings of getranskribeerde mondelinge oorlewering vind ongekoördineerd plaas. 

Die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns doen hiermee ’n beroep op plaaslike gemeenskappe om by hierdie aksie betrokke te raak.

  • Kontak asb vir Anton van Vollenhoven by antonv@archaetnos.co.za of 083 291 6104 vir meer inligting.

The post Persvrystelling: Meer as 50 museums reeds gesluit en ’n verdere 50 in gevaar appeared first on LitNet.

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Eep Francken van die Universiteit Leiden

$
0
0

Hoe is dit gesteld met Afrikaans in die buiteland? Waar word die taal en sy letterkunde by universiteite as vak aangebied?

Naomi Meyer en Menán van Heerden gesels met Eep Francken van die Universiteit Leiden.

Leiden (Nederland) (Foto: Michielverbeek [CC BY-SA 4.0] via Wikimedia Commons)

Wat is jou agtergrond en hoe het jy betrokke geraak by die Departement waar jy nou klas gee?

Ik ben in 2013 gepensioneerd.

Waarom het jy betrokke begin raak by ’n Afrikaans-departement?

Ik werkte bij Nederlands aan de Universiteit Leiden en ben daar na 1992 begonnen met colleges Afrikaanse literatuur.

Waar het jy Afrikaans geleer?

Uit boeken en in Zuid-Afrika door hulp van collega’s, vooral Biebie van der Merwe. 

Eep Francken (Foto: Elize Zorgman)

Wat is sommige van die redes wat jy al by studente gehoor het hul motiveer het om in te skryf vir ’n Afrikaans-kursus by jou departement?

In het eerste studiejaar moet de mogelijkheid van Afrikaans op een aantrekkelijke manier worden aangeboden.

Waarop spits jy jou toe: basiese taalverwerwing, praktiese toepassings van Afrikaans (indien wel, op watter terreine) of die letterkunde?

Letterkunde.

Word Afrikaans beskou as ’n algemeen-Suid-Afrikaanse (kulturele) uitvoerproduk, of in hoe ’n mate is die apartheidsbagasie wat dit aankleef, ’n versperring ten einde die vak by ’n buitelandse universiteit aan te bied?

Dit speelt geen enkele rol meer.

Word nog ander Suid-Afrikaanse tale by die universiteit waar jy betrokke is aangebied? Tale soos Zulu of Xhosa of Sotho, byvoorbeeld? 

Er is een afdeling Afrikaanse [Afrikaanse verwys hier na Afrika - MvH, LitNet] Taalkunde in Leiden.

Lees ook

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Jacques Van Keymeulen van die Universiteit Gent

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Annelies Verdoolaege van die Universiteit Gent

The post Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Eep Francken van die Universiteit Leiden appeared first on LitNet.

Gespreksforum 2

$
0
0

Soos in 'n vorige brief het ek genoem dat ek verlede Dinsdag 5 Junie 2018 na die Praatsaam-program geluister het. Die buitegas, Theo Venter was telefonies met die aanbieder in verbinding. Die ateljeegas was die bekende/beminde ambassadeur, hoog aangeskrewe onverskrokke vryheidsvegter en lid/segsman (persoon) van die bende se gewapende vleuel.

Op 'n stadium het Venter 'n uitlating, wat trouens volgens my waar is, oor die vorige staatspresident van Suid-Afrika gemaak.

Vervies die ateljeegas hom toe nou nie liederlik vir Venter nie. Hy verander toe net voete in sy mond en trap in sy eie slaggat. Sy optrede spreek toe tipies en duidelik van die vorige regime se optredes en uiter toe 'n baie bedekte "dreigement" teenoor Venter, dat hy wat Venter is se posisie by die NWU (PUKKE) in heroorweging/aanskouing geneem moet word.

Ek as lid van die breër publiek is tot in my klompe geskok oor die subtiele boewery van die politikus wat spreek van emosionele onvolwassenheid. Ek skaam my vir die politieke boelierigheid en dit spreek boekdele van die bevrydingsorganisasie.

Sies vir julle. Karel die Grote is nie onaantasbaar nie.
Reusedwerg 

 

The post Gespreksforum 2 appeared first on LitNet.

Die dao van Daan van der Walt deur Lodewyk G du Plessis: ’n resensie

$
0
0

Die dao van Daan van der Walt
Lodewyk G du Plessis

Uitgewer: Tafelberg
ISBN: 9780624082521

Reeds van kleins af is Daan geleer dat daar sekere dinge is waaraan ’n man nie torring nie. Jy aanvaar bloot die sigwaarde daarvan omdat dit is soos dit is. Maar soos Daan ouer word, word die plek en ruimte waarin hy van kindsbeen af veilig en geborge gevoel het, bedreig. Sy magsposisie is hom ontneem, hy voel nie meer veilig op sy plaas nie, daar is groot fout met sy seun Jan-Willem en gevolglik geen vooruitsig op ’n erfgenaam of nageslag nie. Verder moet Daan gewoond raak aan ’n nuwe bedeling met kragonderbrekings, swak dienslewering, misdaad en gruwelike plaasmoorde. Oortreders stap helder oordag in strate rond sonder dat iemand hulle hinder, terwyl hy onskuldig en as ondergeskikte in ’n vuil, oorvol tronksel opgesluit word. Tog is daar ’n baie groter rede as die gewone irritasies van die nuwe Suid-Afrika wat Daan se rus en vrede versteur. Hy versteek sy ware self omdat dit nie inpas by die tradisionele manlike beeld wat juis sy identiteit tot nou toe onderlê het nie. Daarsonder is hy niks nie en nou word hy ook nog op ander terreine ontman: sy posisie as patriarg word uitgedaag, allerhande oumenskwale treiter hom, sy geheue is ook nie meer wat dit moet wees nie. Selfs sy seun kan nie meer vertrou word om die erwe van die vaders aan sy blonde blouoog kleinseun oor te dra wanneer dié eendag gebore word nie. Skielik is Daan, stoere Afrikanerboer en Dopper sedert geboorte, nie meer so seker wie en wat hy is nie, maar hy bly soek na daardie pilare wat hom aanvaarbaar in die gemeenskap gemaak het en nog altyd vir sekuriteit en dus ewewig gesorg het. Hy klou vas aan bekende sekerhede soos sy plaas, Bybel, kerk, waardes, tradisies en rituele om weer sin aan sy lewe te gee. Hy probeer sy manwees opnuut bevestig deur ’n voorskrif vir ietsie sterker as Viagra, doen inkopies by die plaaslike weduweeklub, gaan Sondag na Sondag getrou kerk toe, lees sy Bybel met nuwe ywer, maar al waarmee dit hom laat is ’n byna ondraaglike skuldlas. Uiteindelik verloor Daan sy ewewig en stort ineen. Jan-Willem gaan laai sy pa by ’n daoïstiese monnikeklooster in China af sodat hy “die weg” daar kan vind.

Aanvanklik wil Daan niks weet van dié volksvreemde instelling nie, maar hy sien ook geen lig in die eindelose donkerte waarin hy besig is om al hoe dieper weg te sak nie. Hier, in ’n gestroopte halfdonker sel, op ’n horrelpootstoel en by ’n onstabiele tafel, besluit Daan om sake in eie hande te neem: hy sal sy persoonlike Historia, as bevestiging van eie identiteit, opteken. Sekerhede uit die geskiedenis wat hom lewenslank op koers gehou het, sal weer sorg dat hy sy voete vind. Maar hóé hard Daan ook al probeer, dit blyk ’n futiele oefening te wees. Eers wanneer hy weg van die verlede na die toekoms kyk, besef Daan dat die pad wat agter hom lê, toe nie die enigste ware weg is nie. Geskiedskrywing word ’n lewensreis tot selfontdekking en Daan stel homself oop vir nuwe idees.

Hy begin sy lewe sien as ’n klein onderdeel van ’n groter geheel en leer ingevolge daoïstiese leerstellings dat die enigste sinvolle handelinge dié is wat in ooreenstemming met die gang van die natuur is. Sodanige handelinge impliseer dat idees of ideologieë wat mag lei tot te veel selfgeldende optrede of oordrewe toewyding aan ’n taak om wêreldse doelwitte te bereik, vermy moet word. Geweld en aggressie is die gevolg van onnatuurlike selfgeldende optrede, nie alleen in die groter opset nie, maar ook binne die individu self, met die gevolg dat sin en betekenis verlore gaan. Die weg van die natuur fokus op die spontane en eenvoudige. In plaas daarvan om krag te put uit die praktiese uitoefening van rituele en tradisies moet daar eerder gestrewe word na selfkennis, want alleen dan sal die individu se lewe sinvol wees. Die kernelement van Tái chi ch’üan as niereligieuse meditasie en spirituele praktyk is die aanleer van ’n metode tot selfkennis en -ontdekking sodat die betrokkene in kontak met homself en sy plek in die breër kosmos kan kom. Wanneer opponerende kragte op persoonlike vlak binne-in ’n individu geïdentifiseer is, word studente geleer om nie brute krag te gebruik om een van hierdie kragte te onderdruk of weerstand daarteen te bied nie, want in sodanige geval sal die uitkoms sonder uitsondering negatief wees. Die individu moet eerder met piëteit en sensitiwiteit die probleem aanspreek, want die weerlose “self” moet beskerm word. Daan leer dat hy die twee strydende magte binne-in homself, naamlik dit wat hy is en dit wat hy nog altyd probeer het om te wees (jin en jang) in balans moet bring. Selfkennis alleen is nie genoeg nie: daar moet ook eie aanvaarding en vergifnis wees; die stryd tussen goed en kwaad moet bygelê word; jin en jang moet in balans wees. Vir Daan beteken dit vergifnis, nie alleen van homself nie, maar ook deur sy vrou.

Kommunikasie, taal en woorde neem ’n belangrike plek in die roman in. Daan verstaan uiteindelik waarom Magrieta op sy vyftigste verjaarsdag vir hom ’n vulpen gegee het. Sy het veel meer begrip vir sy situasie gehad as wat hy ooit bereid was om te erken. Selfs nou, na haar dood, kan Daan steeds nie met haar kommunikeer nie, maar hy kan haar ook nie laat gaan nie. Hy is afhanklik van Magrieta, wat hy op soveel terreine te na gekom het, se vergifnis. Daarom probeer hy haar op verskeie maniere lewend hou: hy skryf briewe hemel toe en hoop dat sy iewers ’n leesbril te lene sal kry; hy praat snags met haar en gebruik ’n oormaat Latynse aanhalings in gewone gesprekke, want, sê Daan, wanneer ’n mens in ’n taal kommunikeer wat reeds uitgesterf het, wek jy dit tot nuwe lewe. Hier in die “Tempel van Ewige Vrede” ontdek hy die helende krag van woorde, verstaan hy waarom dit haar regop gehou het terwyl sy as gevolg van sy onbegrip vir haar behoeftes al hoe meer vereensaam het op sy dorre plaas in die Karoo met sy versengende hitte. Hy begin dit regkry om deur middel van woorde op papier stem aan die onsêbare te gee en vind heling.

Daan se eerste treë op “die weg” begin so ver terug as wat hy kan onthou. Hy stap getrou op eie voetspoor, verkry insig in sy foute en tekortkominge, alhoewel hy aanvanklik probeer om homself te oortuig dat hy ’n goeie landsburger en lid van sy kollektiewe groep was, ’n “ware Van der Walt van die plaas, Ystervarkfontein”. Hy delf diep in klassieke mitologiese verhale om vir hom te sê wat hy nog altyd geweet het. Daan begin wonder of hy nie maar nog altyd ’n kaartman aan ’n tou was nie (256). Hy leer dat waardesisteme, rituele, tradisies en religie wel ’n individu se kollektiewe identiteit bepaal, maar nie tot selfkennis, so noodsaaklik vir ’n sinvolle lewe, lei nie. Hy mag die stowwerige kombers van kollektiewe identiteit en die voorskrifte van die Dordtse Leerreëls en Gereformeerde Dogmatiek van sy skouers afgooi en homself verlos van versmorende skuldgevoelens, mensgemaakte wette en voorskrifte. So al skrywend begin Daan om sy leë bestaan met nuwe betekenis te vul. Hy leer dat ’n individu nooit te oud is om homself te aanvaar en te vergewe ten einde sy ware weg hier op aarde te vind nie. Kaalvoet is Daan Duiwelspiek oor, nou kan sy nuwe lewe begin.

Sonder om afbreuk te doen aan die verdienstelikheid van die roman, moet ek tog op ’n paar haakplekke wys. Dikwels swig skrywers, veral in debuutwerke, voor die versoeking om té veel stof aan te bied. Daar is net eenvoudig té veel in die roman. So byvoorbeeld vertel Daan vir Magrieta stories was sy duidelik behoort te ken uit hoofde van haar Latynse agtergrond en kennis van Engelse letterkunde. Ander opsies om hierdie inligting aan lesers oor te dra moes eerder ondersoek word indien die skrywer van mening was dat dit onontbeerlik is om die storie vorentoe te neem. Verder kry ’n mens die gevoel dat die skrywer nie sy lesers genoeg vertrou om tematies korrekte afleidings te maak nie. Op bl 218 verwys Daan byvoorbeeld na die storie van Gilgamesj wat “vir die dood kwesbaar gemaak moes word en op ’n lang reis moes gaan, die dieptes moes aanskou voor hy nederigheid geleer het”. En verder: “’n Verhaal wat ons sekerhede uitdaag, die rigiede grense tussen goed en kwaad bevraagteken, ’n soeke na balans.”

Die groot aantal metafore, vergelykings en vreemde woorde, veral in die begin van die roman (gluip, kanoeters, blaaskakerig, kleppermanspoëet, knittelryme) is nie altyd funksioneel nie en doen eintlik afbreuk aan die ander plekke waar hierdie stylfigure juis op meesterlike wyse aangewend is. Dit is juis onderspeelde metafore wat nie so voor die hand liggend is nie waarin ware trefkrag lê. Vergelyk byvoorbeeld die horrelpootstoel, lendelam tafel en half donker sel waarin Daan sit by die “Tempel van Ewige Vrede”, die oog van sy bokke wat hom gedurig dophou, Elsie met haar dubbelduimpie wat sy altyd wegsteek, die analogie tussen hogere letterkunde en Gereformeerde dogmatiek, die draaiende vliegtuigie bo Jan-Willem se bed, Daan wat as baba piepie oor die Heilige boeke in die konsistorie van die plaaslike gemeente en die feit dat beide Daan en dominee Flip lief is vir soetgoed.

Ander uitdrukkings is van die mooistes in Afrikaans, soos “Die nag spat aan skerwe” (98); “My somer het verflenter” (91); “Uitgeteer soos ’n lokasiebrak” (222); “Almal weet ’n getjie-tjie agter ’n bakhand is soos ’n wegholvuur” (185); en “Soos ’n koringkorrel in ’n graanmeul raak ek benoud” (255). Beskrywings van die liefde van ’n pa vir sy kind en veral die gedeelte waar Daan vir oulaas spore op sy plaas loop nadat dit verkoop is: “Ek het aanskou hoe my diere in trokke oor die paaie van my hart weggery word” (185) staan uit.

Lodewyk G du Plessis swem gemaklik saam met ander skrywers wat onlangs manlike identiteit en seksualiteit in Afrikaans ondersoek het (Eben Venter, Groen soos die hemel daarbo en SP Naudé, Die derde spoel). Die dao van Daan van der Walt voeg ’n ander dimensie by deurdat dit spesifiek fokus op ’n ouer Afrikaner-man vir wie dit as gevolg van institusionele handhawing van kollektiewe identiteit nooit voorheen nodig was om eie identiteit te bevraagteken nie. Die roman lewer op verskillende vlakke ’n bydrae tot die debat en verdien ’n plek op elke leser se boekrak. Op ’n manier is almal maar slagoffers van mensgemaakte wette en hierdie roman laat ’n mens met sagter oë na ander rondom jou kyk.

Marietjie Lambrechts
Navorsingsgenoot in die Departement Afrikaans en Nederlands, Duits en Frans, Universiteit van die Vrystaat
Junie 2018

The post <i>Die dao van Daan van der Walt</i> deur Lodewyk G du Plessis: ’n resensie appeared first on LitNet.

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Annelies Verdoolaege van die Universiteit Gent

$
0
0

Hoe is dit gesteld met Afrikaans in die buiteland? Waar word die taal en sy letterkunde by universiteite as vak aangebied?

Naomi Meyer en Menán van Heerden gesels met Annelies Verdoolaege van die Universiteit Gent. Annelies is ook voorsitter van ZAM.

Gent (België)

Hallo, Annelies! Wat is jou agtergrond en hoe het jy betrokke geraak by die Departement waar jy nou klas gee?

Ik heb masterdiploma's in de Nederlandse Taalkunde (Universiteit Gent (Ugent)), in de Afrikaanse [‘Afrikaanse’ in Vlaams verwys na ‘Afrika’ - MvH, LitNet] Talen en Culturen (UGent) en Africana Studies (State University of New York at Albany). Als uitwisselingsstudent studeerde ik ook een semester aan de University of Cape Town. Daarna behaalde ik een doctoraat in de Afrikaanse talen en culturen aan de UGent, met een onderwerp rond taal en macht in de overgang van apartheid naar postapartheid Zuid-Afrika (de Waarheids- en Verzoeningscommissie).

In 2007 werd het vak “Afrikaans: taal- en letterkunde” opgericht binnen de Universiteit Gent, een samenwerking tussen de vakgroepen Taalkunde, Letterkunde en Talen en Culturen. Ik was toen postdoctoraal medewerker bij de vakgroep Afrikaanse Talen en Culturen en nam het taalverwervings-onderdeel van het vak voor mijn rekening. De onderdelen taalgeschiedenis en letterkunde worden door andere collega's gegeven. 

Waarom het jy betrokke begin raak by ’n Afrikaans-departement?

Op basis van mijn studieverblijf aan UCT en mijn doctoraatsonderwerp kende ik Zuid-Afrika goed en sprak ik ook vrij vlot Afrikaans. Op die manier was ik mede-initiatiefnemer van het vak “Afrikaans: taal- en letterkunde”. 

Waar het jy Afrikaans geleer?

Aan UCT (waar ik vakken volgde over de taalkunde en de literatuur van het Afrikaans), door vele malen voor onderzoek naar Zuid-Afrika te trekken en daar met vrienden en collega's Afrikaans te praten, en door veel Afrikaanse boeken te lezen. 

In watter stad en land doseer jy tans of het jy al doseer?

Ik doceer Afrikaans aan de Universiteit Gent (Gent-België)

Wat is die interessantste kultuurverskil(le) tov studente-kultuur, akademiese omgewing, ens, as jy die omgewing waar jy is met die Suid-Afrikaanse omgewing sou vergelyk?

Aan de Zuid-Afrikaanse universiteiten wordt (zeker op masterniveau) ik kleinere groepen les gegeven. De Zuid-Afrikaanse studenten zijn mondiger en stellen meer vragen dan de Vlaamse. Studeren is een voorrecht in Zuid-Afrika (vooral bij bepaalde bevolkingsgroepen); in Vlaanderen wordt het als vanzelfsprekend gezien. De Vlaamse studenten komen minder naar de les, lijken niet altijd even geïnteresseerd en ze zijn helemaal niet te mobiliseren voor extra-curriculaire activiteiten. 

Wat is die vakinhoud/teoretiese benadering(s) en hoe pas jy inhoud aan vir buitelandse studente wie se eerste taal nie Afrikaans is nie?

Wij geven specifiek Afrikaans voor Nederlandstaligen; het handboek dat we gebruiken is ook op die manier opgevat. Tijdens de les leggen we vaak de nadruk op de verschillen tussen het Nederlands en het Afrikaans, en de gelijkenissen tussen het Afrikaans en de Nederlandse dialecten. 

Soms zitten niet-Nederlandstaligen in de les (vaak Erasmus-studenten uit Wallonië, Italië of Oost-Europa). Hun Nederlands is vaak zeer goed, zodat ze geen moeite hebben met de lessen Afrikaans. Bij de evaluatie houden we er wel rekening mee dat die studenten niet het Nederlands als moedertaal hebben en de lessen Afrikaans dus soms minder goed kunnen volgen. 

Annelies Verdoolaege

Wat is sommige van die redes wat jy al by studente gehoor het hul motiveer het om in te skryf vir ’n Afrikaans-kursus by jou departement?

Onze studenten zijn Nederlandstalig. Ze volgen de opleidingen Nederlands, Taal- en Letterkunde of Afrikaanse Talen en Culturen. Zij vermoeden dat het vak “Afrikaans: taal- en letterkunde” eenvoudig zal zijn voor hen - door de gelijkenissen met het Nederlands, en ze zijn dikwijls nieuwsgierig naar die taal die zo goed op het Nederlands lijkt, maar ver van ons in Afrika is ontstaan. Op die manier denken ze met weinig inspanningen een nieuwe en exclusieve taal te kunnen leren (wat inderdaad ook wel mogelijk is).  

Waarop spits jy jou toe: basiese taalverwerwing, praktiese toepassings van Afrikaans (indien wel, op watter terreine) of die letterkunde?

De lessen die ik geef gaan over de grammatica, fonologie, morfologie en woordenschat van het Afrikaans - het is echte taalverwerving op een vrij eenvoudig niveau.

De lessen zijn eerder theoretisch met weinig mogelijkheden tot praktijk (geen schrijven en spreken in het Afrikaans) omdat de tijd beperkt is en de groep studenten te groot. 

Waarom word Afrikaans by die universiteit waarby jy betrokke is aangebied en word die vak Afrikaans aangebied as ’n Europese, Afrika- of ander soort (definieer, asb) taal?

Het vak wordt aangeboden binnen de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte en het is dus een samenwerking tussen verschillende departementen. Ook de studenten zijn studenten “Europese” taal- en letterkunde (Nederlands, Frans, Engels, Spaans...) én studenten Afrikaanse talen- en culturen (dit zijn talen en culturen van Afrika).

Afrikaans wordt gezien als een Afrikaanse taal (gegroeid uit het Nederlands, maar ontstaan in Afrika). 

Hoeveel voorgraadse en nagraadse (indien enige) studente skryf rofweg in vir die Afrikaans-kursusse wat aangebied word?

Ons vak wordt gevolgd door derdejaars bachelor- en masterstudenten - met een aantal dat varieert tussen de 36 en 60. 

Word Afrikaans beskou as ’n algemeen-Suid-Afrikaanse (kulturele) uitvoerproduk, of in hoe ’n mate is die apartheidsbagasie wat dit aankleef, ’n versperring ten einde die vak by ’n buitelandse universiteit aan te bied?

Ja, het Afrikaans wordt als meerwaarde gezien, een taal die het Zuid-Afrikaanse talige/culturele landschap verrijkt en een meerwaarde geeft. Vooral voor ons Vlamingen en Nederlanders opent het Afrikaans de deur naar Zuid-Afrika en Afrika. Het is fijn onze eigen taal te kunnen praten aan de andere kant van de wereld en wij willen vanuit de UGent de studie naar het Afrikaans dan ook actief ondersteunen.

Het apartheidsverleden blijft de taal natuurlijk wel achtervolgen en ook wij van de UGent moeten onze keuze om onderzoek te doen over het Afrikaans vaak verantwoorden. We letten er ook op genoeg niet-blanke sprekers uit te nodigen voor onze congressen en studiedagen, niet-blanke schrijvers aan bod te laten komen, en aandacht te hebben voor de niet-blanke varianten van het Afrikaans. Het Afrikaans als multiculturele en diverse Afrika-taal presenteren is een voortdurende bekommernis waarvoor we alert moeten blijven.   

Word nog ander Suid-Afrikaanse tale by die universiteit waar jy betrokke is aangebied? Tale soos Zulu of Xhosa of Sotho, byvoorbeeld? 

De Universiteit Gent is de enige universiteit in Vlaanderen met een opleiding Afrikaanse Talen en Culturen. De talen die daar worden aangeboden zijn vooral Centraal-Afrikaanse talen, zoals Swahili en Lingala. Zuid-Afrikaanse Bantoetalen worden niet aangeleerd, maar ze komen wel aan bod in vakken over Afrikaanse taalkunde en cultuurgeschiedenis. De Zuid-Afrikaanse letterkunde komt ook aan bod in vakken over Afrikaanse literatuur binnen de opleiding Afrikaanse Talen en Culturen.  

Daar waar jy jou bevind: hoe lyk die toekoms van Afrikaans?

De toekomst van het Afrikaans lijkt me niet in gevaar, want het Afrikaans is nog een zeer actieve academische taal en cultuurtaal. Het is zorgwekkend dat veel niet-blanke intellectuelen Engels praten met hun kinderen, terwijl hun eigen moedertaal Afrikaans is. Ik zou wensen dat het Afrikaans zijn apartheidsverleden echt zou kunnen afschudden en als unieke Afrikaanse taal gewaardeerd zou kunnen worden. Het is een taal die gemeenschappen en culturen kan samenbrengen, maar nu wordt ze nog te veel gezien als een verdelende taal. Afrikaans als brug tussen Afrika en Europa, dat is wat wij aan de UGent proberen te bevorderen. 

Lees ook

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Jacques Van Keymeulen van die Universiteit Gent

Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Eep Francken van die Universiteit Leiden

The post Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Annelies Verdoolaege van die Universiteit Gent appeared first on LitNet.

Tweede kanse deur Stefan Enslin: ’n resensie

$
0
0

Tweede kanse
Stefan Enslin
Uitgewer: Naledi
ISBN: 9781928426165

Soos uit die titel van hierdie boek af te lei is, gaan die storie oor ’n kans om verkeerde besluite wat in die pad van geluk staan, reg te stel. Twee jongmense wat as dertienjariges in 1965 hul bloed vermeng het om ewige trou aan mekaar te beloof, raak kort daarna geskei. Anna het moeilike kinderjare weens haar ouers se rusies en uiteindelike egskeiding en sy loop Joe eers sewe jaar later weer op universiteit raak.

Sy is nonchalant oor die lukrake ontmoeting, want sy is met ’n gewetenlose pierewaaier deurmekaar, maar Joe kan hom nie aan sy vriendin, die deugsame Bianca, verbind nie omdat hy steeds hoop op ’n toekoms saam met Anna. Sy verspeel egter haar kans op geluk weens haar ouers se slegte voorbeeld en raak swanger. Die twee hoofkarakters vind mekaar tog weer, maar die afloop verswak Anna en Joe se liefdesverhaal omdat Bianca ook ’n beurt by háár eerste liefde kry.

Die hoofkarakters in Tweede kanse bly taamlik eendimensioneel, omdat hulle so swaar dra aan die boodskap. Joe is die standvastige een, by implikasie omdat sy ouers die regte huweliksmaats gekies het en vasbyt ondanks aanslae. Joe se pa, Gert, is vasberade om Joe se tjor te probeer regmaak al is hy nie ’n werktuigkundige nie. Sy hardkoppigheid is ongemotiveerd in die lig van die selfverwyt wat hom amper sy huwelik en sy lewe kos nadat sy jonger seun vroeër verongeluk het weens hul motor se swak remme wat Gert nie laat herstel het nie. Die ander karakters, en selfs die honde, staan onsubtiel in diens van die liefdestema.

Ná ’n proloog begin die boek sterk met ’n tegniek wat die storie in die tydsgewrig van 1965 anker deur wêreldgebeure op te noem wat ook in daardie jaar plaasgevind het. Dood, moord en ’n teregstelling eggo die neerslagtige atmosfeer waarmee die storie begin. Musiek wat in daardie tyd onder jongmense gewild was, kom ook later aan bod.

Die storie probeer nie om die idioom van jongmense in die sestigerjare te weerspieël nie; dit sou te moeilik gewees het. Dit is buitendien nie ’n jeugverhaal nie. Tog is die taalregister vreemd; dit is dikwels melodramaties en ongenuanseerd, soos wanneer die twee dertienjariges op ’n “onheilspellende” koue dag gaan fietsry:

Joe kan die onheil aanvoel. Moontlik is die weer besig om die toekoms te skets; die uiteinde daarvan figuurlik uit te beeld. Die somerson het homself sigbaar gemaak, maar sy hitte weerhou. Pynlik en met mening kleef die koue teen Joe. (30)

’n Motor op hul pad word ’n “ystermonster” wanneer hy Anna amper raak ry en Joe haar net betyds wegpluk, met die ontstoke bestuurder wat hulle dan met sy gordel drie blokke ver jaag. In ’n film sou dit komies kon wees.

Die alomteenwoordige verteller is dikwels besig om op die voorgrond te tree om die leser met sy boodskap te bombardeer, soos toe Anna se waardige oupa sy dogter Lucinda met ’n drankasem in die arms van ’n nuwe man in die huis aantref. Is hierdie oorreaksie geregverdig omdat Lucinda se huwelik met ’n kompulsief-ontroue man misluk het? 

Hy moes hom beteuel om nie albei van hulle daar en dan dood te skiet nie. Lucinda het hom figuurlik doodgemaak en hy wou dieselfde aan haar doen. (94)

Nog ’n voorbeeld is toe Anna besef sy kan aan Joe haar geheime toevertrou: “En niks of niemand, behalwe die dood, sou hulle van mekaar kon skei nie. En tog kan ons nie altyd die dood vir skeiding blameer nie” (46).

Joe bly as student by Anna se ouma, waar hy aanvanklik onbewus van haar verwantskap met Anna is. Vir haar is hy “die perfekte seun in alle opsigte. Liefdevol, gehoorsaam, goed gemanierd, eerlik, opreg. Die lys is lank” (78).

Twee studentemaats wat aan ’n musiekuitvoering deelneem, Errol en Marinda, sorg vir oordrewe komiese afleiding, want die gesette Errol is amper ’n karikatuur. Van hom word gesê: “Gratis drank en Errol is soos boesemvriende. Die een sien daarna uit om tyd te spandeer saam met die ander, afgesien daarvan dat dit die volgende dag kopseer kan veroorsaak” (185).

Beskrywings klink dikwels toneelmatig. Hoofstuk 17 begin byvoorbeeld so:      

Oggend. Studentegewoel, luidrugtig en besig. Houtplanke, skaafsels en gereedskap lê oor die verhoog en op die vloer voor die verhoog gestrooi. Buite word daar geslyp, want blink vonke skiet binnetoe. (132)

Deegliker redigering en proeflees was hier nodig. Die tweede deel van die verhaal word met een sin ingelei aan die einde van ’n hoofstuk: “Toe Joe sy oë uitvee, is dit sewe jaar later” (49).

Stefan Enslin se eerste roman, Verskietende ster, het in 2013 verskyn. Die filmweergawe is twee jaar later as die gehoor se gunsteling by kykNET se  Silwerskermfees bekroon. Hy was ook medeskrywer, draaiboekskrywer en vervaardiger van ander films, soos Strikdas: ’n familiegedoente en Nul is nie niks nie, wat baie goed ontvang is. Tweede kanse met sy ongekompliseerde boodskap van geloof in ware liefde sou beter tot sy reg kom op die silwerdoek, want dit is duidelik hier waar Enslin se talent lê.

The post <i>Tweede kanse</i> deur Stefan Enslin: ’n resensie appeared first on LitNet.


Ek vistaan

$
0
0

Djy was ’n kerkmens
Ek hettit geweet toe ek djou ha bo sien staan
Sonner ’n baadjie, net ’n djêrsie aan.
Djy’t gepraat oor hoe ommie wedloop te voltooi.
Terwyl die dedjakens en ouderlinge met vroom gesegte sit
Amal in swart baadjies getooi.
Dit was djou laaste praat alhoewel ek weet dat djy graag wee’ iets wou sê.
Maar djou moed was gebreek
Djou woorde aan bande gelê.
Nee!
Sê die dedjakens.
Nee!
Hettie ouderlinge gesê
Hy wil wee’ kom staate preek sonner ’n baadjie of ’n taai!
Net daa’ hettie here wie die jirre was
Hulle rugte op jou draai.

The post Ek vistaan appeared first on LitNet.

Omskep ’n skool in ’n ware lugkasteel – en kweek verbeeldingryke leerders: ’n onderhoud

$
0
0

In ’n land met soveel ongelykhede in die onderwys en in die samelewing kan mens soms net fokus op alledaagse toerusting vir skole: penne, papier, uitveërs. Belangrik soos wat dit is, moet mens ook groter droom. Hoe omskep ’n gemeenskap, onderwysers en kinders ’n skool in ’n droomruimte, ’n ideale plek waar leerders kan ontwikkel en groei en hul potensiaal bereik?

Estelle Kruger gesels met twee navorsers, Johann Burger en Aslam Fataar, oor hul onlangse artikel in LitNet Akademies (Opvoedkunde): Skoolhoofde se leierskapspraktyke wat betrekking het op die skepping van “fisiese ruimtes” om gesonde leeromgewings by hul skole te vestig.

Johann – kan ons eers praat oor die agtergrond van hierdie navorsing: Hoe het jy bewus geword van die belangrikheid van fisiese ruimte?

Dit was nogal op ’n vreemde wyse. Ek het in ’n sportmal familie grootgeword en binne ’n sportkonteks is gesprekke gevoer oor hoe sekere familielede ruimte benut het om hul opponente op die sportveld te uitoorlê of gebiedsvoordeel vir hul spanne te bekom. My ouer broer en sy seun het vir die Springbokke rugby gespeel, my vrou destyds netbal vir Suid-Afrika en my dogter deesdae vir die Proteas. Sy het onlangs van die Statebondspele in Australië teruggekeer en het my vertel hoedat Norma Plummer, die Proteas se afrigter, hul suksesse daar al dan nie aan hul gebruik van ruimte verbind het. Al het hierdie gesprekke nie oor die skep van fisiese ruimtes of leeromgewings gehandel nie, het dit tog my laat nadink oor hoe ruimtes gevisualiseer en benut kan word om ’n sekere doelwit te bereik.

As beginner-opvoeder en toe later as skoolhoof het ek fisiese ruimtes instinktief geskep en gebruik. Ek het waarneem dat wanneer ek dooie ruimtes in dinamiese fisiese ruimtes omskep het, dit my leerders se aandag geprikkel het en hul verbeelding gestimuleer het. Mettertyd het ek ook die verband daarvan met die leerderprestasies begin waarneem. Wat ek op daardie stadium, voor my navorsing begin het, nie besef het nie, is dat my eie leerders ’n groot rol in my eie ruimteskeppingsvermoë gespeel het. Ek het my leerders op daardie stadium gereeld gevra wat ons kon doen om ons klaskamer in ’n “wow” klaskamer te omskep. Die terugvoering wat ek van hulle ontvang het, was vir my goud werd. Hulle was baie kreatief met hulle voorstelle en dit het my die geleentheid gebied om eerstehands te hoor wat vir hulle belangrik is en veral wat gedoen kon word om die klaskamer in ’n plek te verander waarin hulle graag wil wees. Hulle het kleure voorgestel wat vir die verf van klaskamers, gange en toilette gebruik kon word, asook hoe die gordyne in hierdie fisiese ruimtes moes lyk. Ek het ook waargeneem dat wanneer ek die tafels en stoele ter wille van gesonde leerpraktyke en samewerkende leerderdeelname gerangskik het, dit nie net gesprekvoering bevorder het nie, dit het die leerders se beweging tussen die tafels vergemaklik en die leerders se dissipline het ook in die proses verbeter. Verder het ek van navorsing gebruik gemaak om te bepaal watter tipe klassieke musiek ons regdeur die skool moes speel. Dit was vir my veral insiggewend om te sien hoe die stadige ritmiese barokmusiek van Mozart of Vivaldi die leerders se konsentrasie en dissipline verder help verbeter het en hoe hulle dit mettertyd self begin geniet het. Daar was tye wanneer die musiekstelsel onklaar geraak het en dit was vir my insiggewend dat die leerders na die sekretaresse se kantoor toe gehardloop het om haar in te lig dat die klassieke musiek nie speel nie. As onderwyser en toe later as skoolhoof het ek dus eerstehands die positiewe uitwerking van “fisiese ruimte” op leerders se beweging, gedrag, dissipline en akademies prestasies waargeneem. Ek kon ook deur middel van die eksperimentering met ruimte en die reflektering daaroor met my personeel fisiese ruimtes skep wat ’n besonderse en positiewe effek op almal by die skool gehad het.

So het ek byvoorbeeld tydens ’n punte-ontledingsessie na afloop van ’n eksamen sekere wiskunde-onderwysers gevra waarom hul leerders nie na wense gepresteer het nie. Die eerste antwoord wat ek van hulle gekry het, was dat die leerders net nie kan dink nie en verskriklik agtelosig is. Ek het hulle gevra om ’n voorbeeld te gee. Die eerste voorbeeld het min of meer soos volg verloop: Daar staan ’n kameelperd in ’n watergat in die Krugerwildtuin. Die oortjies is x meter bo die wateroppervlak, die pote is y cm in die water en die hoewe het z mm in die modder weggesak. Die vraag was: “Hoe lank is die kameelperd?” Die ander onderwysers het gelag toe hulle hoor dat ’n groot getal leerders geantwoord het dat die kameelperd 35 m ipv 3,5 m hoog staan. Een het hard gelag en het gesê dat dit duidelik is dat die kinders nie vir hulself kan dink nie.

Ek het op my beurt vir hulle gevra hoe lank ons skool se ou swembad is, of hoe hoog die saaldak se geut is. Daar was nie een onderwyser wat naastenby korrek was nie. Dit was vir my duidelik dat nie die leerders óf die opvoeders vooirwerpe binne ’n fisiese ruimte kon skat nie. Na afloop van hierdie vergadering het ek ’n “begripsvorming”-projek geloods wat die volgende behels het: die aanbring van reuseliniale teen die saal se muur en in die gange om afstand aan te dui, template teen mure wat wiskundige of wetenskapdefinisies en -formules vertoon en wat die leerders sou help om vanaf die konkrete na die abstrakte te leer dink. Verder het ek by die skool se hoofingang ’n kubieke-meter-blok, kompleet soos ’n Rubik-kubus met kleure en al, gebou. Dit was vir my veral belangrik om fisiese ruimte so in te span dat dit met leer-en-onderrig-prosesse kon help. Ek het ook op ’n dag gesien hoedat ’n grondslagopvoeder haar kinders by die hoogteliniaal teen die saal se muur laat staan het om begrip te ontwikkel hoe lank Goliat en Dawid was. Die skool se akademiese uitslae het progressief verbeter en die skool is kort daarna met ’n ministeriële toekenning vir goeie sistemiese uitslae beloon.

As distriksamptenaar het ek ook gesien hoedat skoolhoofde van toppresterende skole ’n intuïtiewe aanvoeling of instinktiewe gevoel vir die skep van fisiese ruimtes besit en dit aanwend om die potensiaal wat daarin opgesluit lê, te ontsluit. In die meeste onderpresterende skole het ek ook die teendeel waargeneem.

My bewuswording van fisiese ruimtes het dus eerstens by my familie en waar ons grootgeword het, begin. My belangstelling om navorsing daarin te doen het momentum begin kry toe ek as opvoeder daarmee begin eksperimenteer het en eerstehands die positiewe uitwerking daarvan op leerders waargeneem het. Ek het ook besef dat deur middel van die skep van effektiewe leerruimtes of leeromgewings die leerders se prestasies, gemoed en emosionele welstand aansienlik kan verbeter.

Wat het jy onderrig voordat jy ’n hoof van ’n laerskool geword het?

Ek het die voorreg gehad om wiskunde te onderrig, en as wiskundevakhoof kon ek seker maak dat daar kontinuïteit met betrekking tot terminologieë en werkswyses oor die hele skool aangewend word. Dit was vir my belangrik om ’n universele wiskundetaal vir die hele skool te vestig en ook te verseker dat in die afwesigheid van vrees, die leerders ’n liefde vir wiskunde sal ontwikkel.

As jong onderwyser het ek opdrag van die superintendent-generaal van die destydse Kaapse Onderwysdepartement (KOD) ontvang om navorsing met betrekking tot wiskunde te doen. Ek moes gedurende die 1980’s, toe ’n redelik groot groep wiskunde-onderwysers die beroep verlaat het, navorsing doen om te probeer bepaal wat die impak daarvan op die leerders sou wees as daar na ’n saamwerkleermetode van wiskunde-onderrig (meer leerders wat deur minder wiskunde-opvoeders onderrig word) oorgeskakel sou word. Verder moes ek probeer bepaal watter effek dit op die gehalte van wiskunde-onderrig sou hê. Die uitslae van die navorsing is deur die KOD gepubliseer en het ook in die SAOU se jaarblad verskyn. Dit was my eerste akademiese navorsing wat ek aangepak het.

Gedurende hierdie tyd was ek ook betrokke met proff Human en Olivier se navorsing wat die implementering van die “nuwe” benadering tot wiskunde voorafgegaan het. Terselfdertyd was ek as ’n mede-AMESA-wiskunde-eksaminator gemoeid met die opstel van die jaarlikse wiskunde-olimpiade-vraestelle. Dit was ’n baie opwindende tyd in my onderwysloopbaan, aangesien ek daardeur die voorreg gehad het om my leerders aan die hand te neem en hulle aan “onkonvensionele” verryking kon blootstel.

Aslam – ek wil graag hoor oor jou aandeel in die agtergrond van die studie. Johann noem jou ’n ruimtefilosoof. Vertel asseblief vir ons hoe jy by ruimtefilosofie betrokke geraak het

Ek sou sê ek is ’n praktiese toepasser van ruimte as ’n lens om aspekte van die opvoedkunde te probeer verstaan. “Ruimte” verskaf aan my ’n teoretiese taal om my intellektuele gemoeidheid met betrekking tot die kompleksiteit van mense se lewens in verhouding tot die bou van hul opvoedkundepaaie te verstaan.

Jy begin reeds in 2007 oor ruimte en die Suid-Afrikaanse onderwyslandskap publiseer.1 Hoe het jy op Lefebre se werk afgekom?

Ek het reeds in 2004 navorsing in twee baie arm buurte in Kaapstad begin doen. Die komplekse lewensvorme wat ek waargeneem het, het my genoop om ’n teoretiese taal te bekom wat my kon help om sin te maak van my navorsing. Ruimteteorie het ’n geografiese aanslag en dit het my gehelp om te verstaan hoe mense hul lewens in moeilike omstandighede meemaak. Ek het my daarmee bemoei om die teorie uit te bou sodat ek ’n gepaste blik kon gooi op die aanpassingstrategieë van leerders, onderwysers en prinsipale, sowel as skole en leerprosesse binne klaskamers. Ruimte is buigsaam genoeg om vele aspekte van die onderwys te help verstaan.

Kom ons praat oor skoolhoofde en onderwysers se betrokkenheid by ruimtefilosofie.

  • Behalwe akademici, wie is jul teikenlesers van hierdie artikel?

Almal wat gemoeid is met die opvoeding van ons jeug (ouers, fasiliteerders, dagsorgouers, distriksamptenare) en wat oor die nodige gesindhede en passie beskik om die “magic” wat in elke leerder opgesluit lê, deur middel van die gebruikmaking van ruimte optimaal te ontsluit.

  • Die term of frase ruimtefilosofie en onderwys is seker nie algemeen bekend by onderwysers nie. Dink julle dat dit onderwysers se verbeelding kan prikkel en hulle help om met die navorsingsgetuienis van jul artikel te identifiseer?

Ja, dit is glad nie algemeen by onderwysers bekend nie. Dit is ons doel om deur middel van ons artikel ruimte as ’n kragtige stuk gereedskap aan ons lesers bekend te stel en deur middel van die omskepping van dooie fisiese ruimtes in uitnodigende, inspirerende en kreatiewe leeromgewings ons land se leerderprestasie te help verbeter. Ruimte kan nie op sy eie geskep word nie. Ons artikel belig die praktyke wat met die skep van produktiewe leerruimtes en leeromgewings gepaardgaan, en belig veral die tipe leierskap wat benodig word om dit te laat realiseer.

Wat het aanleiding gegee tot julle besluit om hierdie spesifieke skoolhoofde en hulle skole in julle navorsing te inkorporeer?

Ons wou sien of produktiewe ruimteskepping oor verskeie grense heen strek. Ons het dus op diverse skole besluit wat in verskillende geografiese en sosio-ekonomiese gebiede geleë is om te probeer interpreteer hoe ruimte binne hierdie uitdagende kontekste geskep word en hoe die praktyke wat daarbinne plaasvind, leerderprestasies beïnvloed.

Wat sou julle sê – in + 25 woorde – is die direkte verband tussen fisiese skoolruimte en leeromgewing?

Fisiese skoolruimtes kan deur middel van effektiewe leierskap en ruimtelike praktyke in inspirerende en stimulerende leeromgewings omskep word wat leerderprestasies verder kan bevorder.

Kan julle ons asseblief meer vertel van die “Schools that work”-verslag2 waarvan julle in die navorsing melding maak?

Die nasionale Minister van Onderwys het in 2007 ’n komitee vir ’n ministeriële loodsstudie, “Schools that work”, onder leiding van Pam Christie, Dawn Butler en Mark Potterton aangestel. Aslam was deel van die studie en as konsultant en ’n lid van die loodskomitee betrokke. Die studie moes die redes probeer vasstel waarom sekere skole in die middelkwintiele deurlopend goeie Nasionale Seniorsertifikaat-uitslae behaal, terwyl ander dit nie doen nie.

Die loodskomitee het hul navorsing tussen Junie en September 2007 gedoen. Dit het ’n steekproef van 18 skole behels wat al die provinsies in ons land verteenwoordig het. Hul opdrag was om die dinamika en praktyke in hierdie skole te identifiseer wat direk met die skole se goeie akademiese prestasies verband hou. Gedurende hierdie drie maande moes hulle probeer vasstel of hierdie skole se eiesoortige praktyke by ander skole gerepliseer kon word en of hulle aan die nasionale en provinsiale onderwysdepartemente se beleide gehoor gee.

Die “Schools that work”-verslag wat op 13 Oktober 2007 gepubliseer is, het aangetoon dat die dinamika wat in die middelkwintiel-presterende skole teenwoordig is, direk met hul daaglikse leer-en-onderrig-praktyke verband hou. Hierdie skole fokus streng op hul sentrale taak van leer en onderrig, naamlik die kurrikulum, en word met verantwoordelikheid, doelgerigtheid en toewyding bestuur; die skole word goed gelei én bestuur, en diegene wat aan hierdie skole verbonde is, is bekwaam en voer hul take nougeset en met selfvertroue uit. Hierdie skole het ook ’n organisatoriese kultuur of denkwyse geskep wat werksetiek en verwagte prestasies ondersteun en die suksesse erken. Hulle het ’n sterk interne-aanspreeklikheid-stelsel wat hulle in staat stel om aan die eise van eksterne aanspreeklikheid te voldoen, veral in terme van die jaarlikse Nasionale Seniorsertifikaat-eksamenprestasies.

As ons nou wild en kreatief en verbeeldingryk kon dink – hoe sou een van die twee skoolhoofde as deelnemers van julle navorsing die begrip ruimtefilosofie in hul eie jargon verduidelik ...

(a) Aan onderwysers wat deel van hulle skole is?

Kom ons omskep al ons skool se klasse in leerruimtes wat ons leerders ’n “wow” leerervaring sal bied. Dit moet kragtig wees en die leerders tot in daardie ruimtes kan intrek, wat ruimtes word waarbinne hulle graag wil wees. As ons dit doen, gaan julle sien hoe ons leerders se prestasies verbeter.

(b) Aan die skoolbeheerraad?

Ons skool het hierdie wonderlike idees om die hele skool in een groot leeromgewing te omskep waarbinne die leerders veilig en gelukkig met die akademie kan omgaan. Ek wil graag al my ruimtelike idees en strategieë met julle deel sodat julle kan verstaan waarom ons dit doen en hoe dit al ons leerders en opvoeders gaan baat, maar om dit te doen het ons eerstens julle ondersteuning nodig.

(c) Aan ’n ouer?

Ons skool se ruimtelike projekte gaan u kind baat, maar ons het u hulp ook nodig om dit te laat realiseer. Ons vra u om u kind se onderwysers met hul klaskamerprojekte te ondersteun. Verder benodig die skool ouers wat ons met verfwerk kan help, asook om natuurtuine, boomhuisies en dekke net onder die plafonne in klaskamers te help bou. Verder versoek ons u om meubels te skenk waarop ons leerders kan sit wanneer hulle na sosiale ruimtes onttrek om te lees of net te reflekteer. Ouers wat dalk kontakte met die munisipaliteit het om ou stormwaterpype aan die skool te skenk, moet ons asseblief kontak. Ons skool se ruimtelike projekte gaan u kind nie net met sy akademie help nie, maar gaan sy selfbeeld en emosionele welsyn ook verbeter.

               (d) In ’n gesprek met homself in ’n dagboekinskrywing waarin hy reflekteer oor hierdie ervaring en die betekenis daarvan vir homself?

Daar mag nie ’n dag verby gaan waar ek en my personeel nie ruimte optimaal skep of benut nie. Ons moet ook nie van die “marathon-effek” vergeet nie, want dit neem tyd om almal aan boord te kry en te laat verstaan waarom dit belangrik is om produktiewe ruimte te skep. Ek moet ook daarop bedag wees dat ek nie op my eie ruimte kan skep nie en het die hulp en ondersteuning van veral die SBS en SBL nodig om dit te laat realiseer. Dit is wonderlik om te sien hoe nuutgeskepte leerruimtes die kinders met hul leerwerk help en hul selfvertroue laat groei.

Julle lê besondere klem op die gekose skoolhoofde se biografieë. Dit is uiteraard baie persoonlike (subjektiewe) lewensverhale. Hoe was dit moontlik om dit in julle navorsing te integreer?

Toe ons met ons navorsing begin het, was ons nie bewus van die belangrike rol wat die skoolhoofde se biografieë in die skep van ruimtes sou speel nie. Ons wou die gaping in navorsing en die literatuur vul deur te kyk na die leierskaps- en ruimtelike praktyke van die skoolhoofde om te sien hoe hulle hierdie twee komponente met mekaar integreer om inspirerende en kreatiewe leeromgewings by hul skole te skep wat ’n bydrae tot hul leerders se prestasies sou lewer. Ons aanvanklike fokus was dus op hoe ruimte geskep word en het hoofsaaklik van Fransman Henri Lefebvre (1991) se ruimtelike teorieë gebruik gemaak, asook ander internasionale navorsing met betrekking tot leierskap. Die doel hieragter is dat ruimte nie self geskep kan word nie; dit moet met leierskap integreer word om produktiewe leeromgewings tot stand te bring. Die eerste groot uitdaging wat ons studie ervaar het, was dat alhoewel daar al navorsing oor leierskap en ruimteskepping gedoen is, daar geen navorsing is wat aantoon hoe die twee met mekaar verbind kan word om inspirerende en kreatiewe leeromgewings te skep nie.

In ons soeke na hoe ons hierdie gaping in die bestaande literatuur gaan oorbrug, het ons tydens ons semigestruktureerde en fokusgroeponderhoude ’n juweel ontdek, naamlik die skoolhoofde se biografieë. Onafhanklik van mekaar het hulle tydens die onderhoude ook self ontdek watter groot rol hul biografieë in hul eie ruimtelike denke en lewensbeskouing gespeel het. Dit was as’t ware ’n openbaringsoomblik vir hulle ook, wat ook ’n groot rol in koersveranderinge in ons navorsing te weeg gebring het. Die uiteinde hiervan was dat ons dit opgevolg het en daarmee waarde tot ons navorsing gevoeg het.

Kom ons kyk na die werklikheid van Suid-Afrika in terme van fisiese ruimtes in skole:

  • Hoe dink julle kan die skoolhoofde in arm gemeenskappe ook bydra tot fisiese ruimtes wat, soos julle sê, “die leerders se verbeelding en denke stimuleer en daardeur leer-enonderrigprosesse aanwakker”?

Dit is ’n absoluut belangrike en relevante vraag wat ander ook vra wanneer hulle van ons ruimtelike navorsing te hore kom. Die skep van produktiewe leerruimtes het in essensie nie geld nodig nie. Wat dit wel nodig het, is ’n liefde en passie vir die onderwys, ’n begrip van Geïntegreerde Gehalte- en Bestuurstelsel, of GGBS-prestasiestandaard 1, naamlik die skepping van leeromgewings wat leer en onderrig bevorder, en effektiewe leierskap. Ons navorsing het egter bevind dat transformerende leierskap die beste vaar met die skep van leerruimtes of leeromgewings.

Ons het puik leeromgewings in arm informele woonbuurte waargeneem waaruit goeie akademiese prestasies voortvloei. Wat ons waargeneem het, is skoon, netjiese en higiëniese omgewings waarbinne tafels en stoele, of in sekere gevalle afgesaagde boomstompe wat as stoele dien en waarop die leerders sit, doelgerig gerangskik word om groepsdeelname, beweging en dissipline te bevorder. Onder goeie leiding en die openbaring van ’n toegewyde gesindheid word diagramme deur die onderwysers en leerders gemaak, en ouers wat blikke verf en gekleurde karton by donateurs of gemeenskapsorganisasies bekom het, kom om die leeromgewing so te omskep dat dit die leerders se verbeelding en denke stimuleer, wat op goeie uitslae uitloop.

Ja, dit is waar dat geld ’n groot ondersteunende rol kan speel, maar wat ons in ons studie waargeneem het, is dat die twee skoolhoofde op hul eie inisiatief en deur hulle leierskap, hardwerkendheid en passie vir die onderwys verstommende ruimtelike projekte aangepak, sonder om hul skole se begrotings daarvoor te gebruik. Dit was eerder deur hul gesonde verhoudinge met al die rolspelers wat aan hul skole verbonde is, naamlik leerders, onderwysers, ouers, SBS’e, SBL’e en die breër gemeenskap wat hulle betrek het om tyd en energie opsy vir die skool te sit met die doel om die projekte te kan realiseer. Waar daar egter groot geld betrokke was by een van die skole om byvoorbeeld ’n huis te koop om die beperkte skoolomgewing te vergroot, het die skoolhoof die onderwysdepartement vir ’n 50%-bydrae daarvoor genader en dit gekry en deur middel van oudstudente, sakemanne en groot en ambisieuse fondsinsamelingsprojekte is die huis kontant gekoop en in skitterende fisiese leerruimtes omskep waarbinne die leerders graag wil wees. Hierdie projek het nie ’n sent van die skool se begroting ontvang nie. Dit het alles met die skoolhoof se leierskaps- en ruimtelike praktyke te make gehad.

  • Hoe kan die onderwysers in skole bemagtig word om bogenoemde te bewerkstellig? Het julle enige aanbevelings?

Dit is eerstens belangrik dat alle personeellede – dit sluit onderwysers, staatsdienspersoneel en ander administratiewe personeellede in – die presiese doel van ruimteskepping moet kan verstaan en watter rol hul daarin moet kan speel. Dit is hier waar die skoolhoof se leierskap en vermoë om ander te kan beïnvloed of te oortuig ’n kardinale rol in die sukses daarvan speel. Die twee skoolhoofde in ons studie, wat beide transformerende skoolleiers is, het hul personeellede so gemotiveer dat hulle hul skole se visie, missie en ander skooldoelwitte hul eie gemaak het. Deur gereeld terugvoering en erkenning aan hul personeel te gee, is hul personeel se bydrae tot hul skole meer as wat daar van hulle verwag word.

Wat ook sterk in ons navorsing na vore gekom het, was die ondersteunende rol wat die skole se SBS’e aan individuele onderwysers gee, en hoe hulle by hierdie skole ’n vreesvrye klimaat geskep het waarbinne die onderwysers met ruimte en ander idees eksperimenteer en sonder om bedreig te word beste praktyke met mekaar deel en mekaar ondersteun. Ons is van mening dat dit alles met die skoolhoofde se transformerende leierskapstyle verbind kan word.

Julle maak melding van die Suid-Afrikaanse regering se nasionale ontwikkelingsplan (NOP 2013) en die National Strategy for Learner Achievement (NSLA 2015) – hoe word dit geïmplementeer om skoolhoofde op te lei om transformerend te wees?

Dit was absoluut verfrissend om die NOP (2013) en NSLA (2015) se verslae te kon bestudeer, aangesien dit die eerste keer was waar die nasionale regering en onderwysdepartemente skoolhoofde nie net verantwoordelik hou vir die instandhouding van skole se infrastruktuur nie, maar van die skoolhoofde verwag om ook fisiese leeromgewings te skep waarbinne beide leerders en onderwysers wil wees en wat daartoe bydra dat ons land se leerderprestasies daardeur verbeter sal word.

Ongelukkig is hierdie twee skitterende dokumente, wat ’n aansienlike bydrae tot die verbetering van ons land se leerderprestasie sou kon lewer, (nog) net papier. Al is hierdie twee dokumente vir verskeie jare al bekendgestel, is daar geen tekens dat onderwysamptenare die inhoud daarvan met skole deel nie, of werkswinkels daaroor hou nie. Ons ervaar ’n gevoel dat die amptenary nie die nodige insig of doelegerigtheid het of presies weet hoe om dit aan te pak nie.

Ongelukkig word Suid-Afrikaanse skoolhoofde nie opgelei om transformerend te wees nie. Dieselfde geld vir transformerende leierskap wat met skitterende projekte verbind kan word – ook dit kry nie die nodige aandag nie. Daar word wel na geykte leierskapsnavorsing gekyk wat hoofsaaklik op navorsing in die VSA, VK of Australië staat maak, maar wat nie noodwendig op die Suid-Afrikaanse situasie van toepassing is nie. Ons het in ons studie egter aanbevelings gemaak dat dit noodsaaklik is dat skoolhoofde opgelei word om transformerend te wees, aangesien daar sekere elemente in transformerende leierskap is wat aangeleer kan word.

Watter persoonlike, menslike insigte het by julle elkeen gegroei in die proses van die navorsingsprojek en publikasie van die artikel wat hierop gebaseer is?

Die persoonlike en menslike insigte wat by my (Johann) gegroei het, is om te verstaan dat nie alle skoolhoofde die waarde van ruimte verstaan nie en as gevolg daarvan nie die potensiaal wat in ruimte opgesluit lê, kan ontsluit nie. Dit was wonderlik om tydens ons navorsing op so baie “onverwagse juwele” af te kom wat ’n skitterende bydrae tot ons navorsing gelewer het. Die grootste juweel is seker die rol wat leiers se biografieë in die skep van ruimte speel, en die ander die rol wat transformerende leierskap in verandering en die skep van ruimte kan speel. Verder, dat die skep van inspirerende en kreatiewe fisiese leerruimte nie net van geld afhanklik is nie, maar dat dit onder ’n boom of ook in arm informele nedersetting geskep kan word wat leerders se akademiese prestasies kan bevorder. Dit kort net passie, toewyding, harde werk en die regte tipe leierskap om dit te laat realiseer. Wat my egter die meeste opgewonde maak, is dat ruimteskepping aangeleer kan word en indien die onderwysdepartemente moeite doen om die beginsels van ons studie aan skole oor te dra, en mense sien dat met so ’n klein klemverskuiwing kennis in ’n stimulerende leeromgewing makliker oorgedra kan word, dit daartoe sal lei dat die land se leerderprestasie sal verbeter, dat ons leerders internasionale mededingend sal raak, en uiteindelik sal ons land se ekonomie en lewenskwaliteite vir almal verbeter.

Hierdie studie het my (Aslam) net weer oortuig dat navorsing wat goedgefundeerde teorie op komplekse probleme toepas, oor die vermoë beskik om waardevolle begrip van die lewe te bied, en in hierdie geval hoe ruimte instinktief deur prinsipale aangewend word om skoolprosesse te verbeter. Die normatiewe aanslag van so ’n studie is insiggewend in die sin dat dit nie net stop by teorie en beskrywing nie. Johann het my veral geïnspireer om die praktiese dimensie van die navorsing sinvol aan te spreek. Die studie het ons genoop om tot die verbetering van leierskap in skole by te dra.

Ek sien dat julle opvolgartikels beplan. Kan julle vir ons enkele aptytwekkers gee sonder om julle geheime uit te lap?

In ons eerste artikel het ons hoofsaaklik op die skep van fisiese ruimtes gefokus. Volgens Lefebvre (1991) is ruimte egter die integrering van drie dimensies daarvan, naamlik fisiese, voorgestelde3 en sosiale ruimtes, en hierdie drie dimensies staan nooit alleen nie. Ons het egter besluit om die drie dimensies in drie onafhanklike artikels te belig sodat die lesers die skep van elk van die drie dimensies makliker kan verstaan. In eerste opvolgartikel gaan ons uitlig hoe voorgestelde ruimtes (“mental spaces”) geskep word en hoe dit die gebruikers daarvan se verbeelding prikkel en denke stimuleer wat ’n belangrike rol in die oordrag van kennis daarbinne speel. Deur sekere strategiese veranderinge aan die fisiese ruimtes word leerders kognitief gestimuleer, maar wat dit baie waardevol maak, is dat voorgestelde ruimtes veral met die aanleer van wiskunde kan help. Ons laaste artikel handel oor hoe sosiale ruimtes geskep word, en ons wys aan die leser hoe dit geskep word om die gebruikers se emosionele en sosiale behoeftes te bevorder. Hierdie ruimte spreek ook direk tot die leerders se selfbeeld en hoe die navigering daarvan sosiale interaksie bevorder en selfvertroue help verbeter.

Eindnotas

1 Fataar, A. 2007. Educational renovation in a South African “township on the move”: A social-spatial analysis. International Journal of Educational Development, 27(6):599–612.

2 Christie, P, D Butler en M Potterton. 2007. Schools that work. Pretoria: Department of Basic Education.

3 In ons artikel wat die onderwerp van hierdie gesprek vorm, lig ons die begrip voorgestelde ruimte soos volg in ’n eindnota toe: “Lefebre se term le espace mental, wat in Engels as mental space vertaal is, dui op ’n ruimte wat ons in ons gees of gedagte sien of skep uit hoe ons oor ons interaksie met (’n) ruimte dink of kies om te dink, ten einde dit op ’n bepaalde geleefde manier te konstrueer. Voorgestelde ruimte (geestesruimte) vloei dus voort uit waargenome (‘perceived’ of fisiese) ruimte en lei dan tot geleefde ruimte. Voorgestelde ruimte bestaan dan as ‘t ware tussen waargenome (fisiese) en geleefde (sosiale) ruimte. Hierdie term verwys dus na opbouende, besielende ruimtes wat die personeel uitnooi en inspireer tot aksie sodat hulle sal wil deelneem, wil ondersteun om produktiewe leeromgewings in hul klaskamers te skep en te vestig – dit dui dus op ’n intuïtiewe aksie.”

The post Omskep ’n skool in ’n ware lugkasteel – en kweek verbeeldingryke leerders: ’n onderhoud appeared first on LitNet.

WhatsApp? Die ontwikkeling van ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes in afstandhoëronderwys

$
0
0

WhatsApp? Die ontwikkeling van ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes in afstandhoëronderwys

Christa van Staden. Eenheid vir Taalfasilitering en -bemagtiging, Universiteit van die Vrystaat

LitNet Akademies Jaargang 15(2)
ISSN 1995-5928

Die artikel sal binnekort in PDF-formaat beskikbaar wees.

 

Opsomming

Tegnologie wat gebruikers in staat stel om e-praktyknetwerke en ’n gedeelde kennisbasis te vorm, ontwikkel in aanlynleeromgewings. Tog is daar nog min navorsing gedoen oor die e-praktyknetwerke wat in studentgeïnisieerde WhatsApp-groepe ontwikkel. In hierdie artikel lewer ek verslag oor die e-praktyknetwerk wat tydens die samestelling van e-portefeuljes in afstandhoëronderwys in ’n WhatsApp-groep ontwikkel het. e-Portefeuljes is in Junie 2016 as ’n hoë-impak-praktyk geïdentifiseer omdat studente hulle kundigheid en vaardigheid met verloop van tyd kan demonstreer sodat leer, groei en ontwikkeling geassesseer kan word. Wanneer hierdie tegnologie egter in Suid-Afrikaanse afstandhoëronderwys-konteks geïntegreer word, kan studentesukses weens onvoldoende tegnologiese kennis, onvoldoende saamleergeleenthede en onvoldoende selfreguleringsvaardighede verlaag word. Hierdie uitdaging kan oorkom word indien geskikte tegnologie geïntegreer word om die leerproses koöperatief te struktureer. Koöperatief gestruktureerde leerprosesse bemagtig studente om die verantwoordelikheid vir eie leer sowel as dié van medestudente op te neem, mits die mentor in hierdie leeromgewings teenwoordig is om die leerproses te fasiliteer. Die doel van die ondersoek was om die e-praktyknetwerk wat tydens die samestelling van e-portefeuljes in ’n WhatsApp-groep ontstaan het te verken om aanbevelings vir die verbetering van die praktyk te maak. ’n Gelyktydiggeneste1-gemengdemetodes-raamwerk het dit moontlik gemaak om sosiale-netwerk-analise (SNA) in ’n netnografiese ondersoek in te nes om die e-praktyknetwerk te ondersoek. Drie-en-twintig studente (31% van die betrokke klas) het by die groep aangesluit. Daar is bevind dat (a) ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk in die WhatsApp-groep ontwikkel het, en (b) dat die mentor selde nodig gehad het om die koöperatiewe leerproses te fasiliteer omdat die studente die take van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem het. Dit was egter noodsaaklik om die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede te fasiliteer. Die suksessyfer van die WhatsApp-groep was 35,2% beter as dié van die res van die klas, wat daarop dui dat WhatsApp-groepe ’n sleutel tot studentesukses in afstandhoëronderwys bied, mits die mentor teenwoordig is om die leerproses koöperatief te struktureer en die ontwikkeling van selfreguleringvaardighede te fasiliteer. Daar word aanbeveel dat die potensiaal van ander tegnologie ook ondersoek word.

Trefwoorde: afstandhoëronderwys; e-portefeuljes; e-praktyknetwerk; gemengdemetodes-navorsing; genetwerkte leer; koöperatiewe basisgroep; koöperatiewe leer; netnografie; selfreguleerders;2 sosiale-netwerk-analise (SNA)

 

Abstract

WhatsApp? A positively interdependent e-network of practice developed while students compiled their e-portfolios in distance education

Technology that allows users to form relationships with one another develops into online learning environments when used to form e-networks of practice and a shared knowledge base. Yet little research has been conducted regarding the e-networks of practice developing in student-initiated WhatsApp groups. In this paper I report on an e-network of practice that developed in a WhatsApp group while students in distance education learned from one another to compile their e-portfolios.

An e-portfolio is not a digital document, it is a collection of web pages compiled to demonstrate knowledge, skills and techniques for assessment purposes. Dedicated e-portfolio platforms allow students to use images, videos, hyperlinks, documents and text to display their learning, growth and development. Based on the positive impact of e-portfolios on student success, the Association of American Colleges and Universities (AAC&U) added e-portfolios in June 2016 as the eleventh high-impact practice.

High-impact practices are techniques used in higher education to provide opportunities for active student involvement, deeper learning and significant participation during the learning process. The University of South Africa (Unisa) gave a few modules characterised by small student numbers in 2014 permission to integrate e-portfolios to replace final examinations. Since I was the primary lecturer of Instructional Techniques and Multimedia in Adult Education (INTMAEU) between August 2014 and May 2015 it was my responsibility to integrate e-portfolios in the curriculum of the 2015 class. During my involvement with the 2014 class I identified a few problems that could prevent my e-portfolio practice from developing into a high-impact practice.

The students lacked technological knowledge and skills, they lacked cooperative learning skills and their self-regulating skills were inadequate. These three problems could have prevented the 2015 class from compiling and submitting e-portfolios; therefore I developed a learning-oriented framework for the integration of e-portfolios. Learning-oriented approaches for assessment are based on three principles, namely that learning tasks instead of assessment tasks be developed, that students be involved as peer and self-assessors and that prompt feedback be provided to allow students to improve current and future learning. To develop self-regulating skills I provided guidelines for the completion of each e-portfolio page. To facilitate the development of cooperative learning skills I required that the students use my social networking site, Arend, to ask questions related to the use of Mahara and the completion of learning tasks. Instead of providing all the answers, I structured the learning process cooperatively and asked: “Who can assist?” or “Do you agree?” to develop individual and group accountability.

Arend reduced my work load since I was not overwhelmed by with similar e-mails requiring similar responses. Instead, I could use my time effectively to structure a cooperative learning process and to facilitate the development of self-regulating skills. Since I doubted the cooperative learning skills of students registering for this module, one of the learning tasks required that the students had to establish cooperative base groups in Arend. Cooperative base groups are heterogeneous regarding performance, motivation and task orientation, therefore I could use the class list to divide the class into groups of six or seven students. These groups were given the three tasks for cooperative base groups, namely (a) to ensure that all members know how to complete a task, (b) to ensure that all members participate and submit their assignments and (c) to support members when they experience non-academic problems. However, some of students used the opportunity to share contact details and formed student-initiated WhatsApp groups.

It came to my attention that students were influencing one another negatively in these groups, but I was not invited to these groups. When I left Unisa at the end of July 2015 after completion of my post-doctoral fellowship, one of the WhatsApp groups invited me to join as their mentor. The role of a mentor of adult learners is not to provide all the information, but rather to shine a light on the road ahead, to identify dangers and to facilitate learning. Therefore I decided that the structure of the learning process in the WhatsApp group should also be cooperative and to facilitate the development of self-regulating skills. As in Arend, I got involved only when the students could not solve a problem. Being a member of the WhatsApp group provided an opportunity to study the e-network of practice that developed in the WhatsApp group. In this paper, the focus is on the e-network of practice that developed in the group.

Twenty-three students (30% of the 2015 class) joined the WhatsApp group during the year. Two distinctive phases could be identified, namely 6 June to 27 September 2015 and 6 to 28 November 2015. During the first phase the students completed their learning tasks and during the second phase they compiled their e-portfolios. I was under the impression that the students were following the guidelines in the study guide and were not experiencing any problems using Mahara since they did not ask for any assistance with Mahara during the first phase. Therefore I left the WhatsApp group on 27 September after they had submitted the last learning task. They had not followed the guidelines and re-invited me on 6 November 2015 as they were struggling with Mahara. During the second phase I also structured the learning process cooperatively. In this paper I focus on the e-network of practice that developed during the second phase while the students were learning from one another to use Mahara to compile their e-portfolios.

The purpose of the research was to investigate the e-network of practice that developed in the WhatsApp group while the students were compiling their e-portfolios to make recommendations for improving distance education. The research was guided by two questions:

  • How interdependent was the e-network of practice that developed in the WhatsApp group?
  • What is the role of the mentor in a WhatsApp group?

This research was conducted within the framework of a simultaneously nested mixed-methods research design. This design allowed me to collect both quantitative and qualitative data to understand the problem under investigation. For the nethnography I collected qualitative data to investigate the development of the five elements of cooperative learning, namely positive interdependence, individual and group accountability, promotive interaction, interpersonal and small-group skills and group processing. For the nested social network analysis I collected quantitative data regarding the relations between the members of the WhatsApp group to further investigate one of the elements of cooperative learning, namely positive interdependence.

I found (a) that a positive interdependent e-network of practice developed in the WhatsApp group while the students were learning from one another to compile their e-portfolios and (b) that it was seldom necessary to facilitate cooperative learning. The students spontaneously took up the tasks of a cooperative base group and supported one another until the final hours of the submission date in submitting e-portfolios. As expected, it was necessary to facilitate the development of self-regulating skills before, during and after the completion of learning tasks.

Based on the findings, the following recommendations are made for the improving distance education. Firstly, it is recommended that learning be cooperatively structured in distance education. It was not necessary to reduce the pace, content, contexts or challenges to improve student success, but rather to develop challenging learning tasks to create a need for cooperative learning. Secondly, it is recommended that the development of self-regulating skills be facilitated during distance education. Some of the students were unable to set their own goals, could not identify effective strategies to reach their goals and might have failed if I had not facilitated self-regulating before, during and after the learning tasks were submitted. Lastly, it is recommended that effective technologies be integrated to facilitate the development of self-regulation and cooperative learning skills.

In conclusion: it was found that the learning-oriented framework for the integration of e-portfolios contributed to student success in distance education. The success rate of the 2015 class was 23,4% better than the success rate of the 2014 class. When compared with the rest of the class, the WhatsApp group performed 35,2% better. None of them dropped out and all of them passed. It can be concluded that WhatsApp groups provide a key to student success in distance education if the mentor is present to structure a cooperative learning process and to facilitate the development of self-regulating skills.

However, more research needs to be conducted regarding technologies that can be used to facilitate a cooperative learning process and self-regulation in large groups, since this module is characterised by small student numbers. It was difficult to follow conversations in this active WhatsApp-group and I wasted time scrolling up and down the wall when students referred to previous conversations. It was also difficult to follow discussions, since students replied to various posts on the same wall. In a follow-up paper I will report on the facilitation of cooperative learning and the development of self-regulating skills in Arend.

Keywords: cooperative base groups; cooperative learning; distance education; e-network of practice; e-portfolios; mixed-methods research; nethnography; networked learning; self-regulators; social network analysis (SNA)

 

1. Inleidende agtergrond tot die ondersoek

Die Universiteit van Suid-Afrika (Unisa) het in 2014 toestemming verleen dat die tradisionele jaareindeksamen van ’n handvol modules met e-portefeuljes vervang kon word. Alhoewel die Association of American Colleges and Universities (AAC & U) e-portefeuljes in Julie 2016 as ’n hoë-impak-praktyk geïdentifiseer het (Watson, Kuh, Rhodes, Penny Light en Chen 2016), waarsku Eynon en Gambino (2017a) dat sommige e-portefeuljepraktyke nie in hoë-impak-praktyke ontwikkel nie. Die term hoë-impak-praktyk verwys na tegnieke wat gebruik word om aktiewe leerderbetrokkenheid, dieper vorme van leer en betekenisvolle betrokkenheid by leer moontlik te maak (Kuh en O’Donnell 2013). Volgens Kuh en O’Donnell (2013) en Kuh en Kinzie (2018) word hoë-impak-praktyke aan die volgende kernelemente gekenmerk:

  • hoë verwagtinge op geskikte vlakke
  • betekenisvolle vlakke van insette en tyd oor ’n lang tydperk
  • bespreking van onafhanklike sake met eweknieë en dosente
  • geleenthede om diversiteit te ervaar
  • gereelde, konstruktiewe terugvoer wat betyds gebied word
  • gestruktureerde geleenthede vir besinning
  • geleenthede om leer te integreer en in die praktyk toe te pas
  • geleenthede om bevoegdheid openlik ten toon te stel.

Die insluiting van e-portefeuljes as ’n elfde hoë-impak-praktyk is ’n belangrike mylpaal in hoër onderwys. ’n e-Portefeulje is nie ’n digitale dokument nie, dit is ’n versameling webbladsye wat ’n student met behulp van ’n e-portefeulje-platform vir assesseringsdoeleindes moet skep. Doelgerigte e-portefeulje-platforms stel studente in staat om prente, teks, digitale dokumente, video’s en skakels na ander webwerwe te gebruik om hul kundigheid en vaardigheid vir assesseringsdoeleindes te demonstreer. ’n Wye verskeidenheid e-portefeulje-platforms is beskikbaar (Van Staden 2016d), maar eenvoudiger platforms soos Google Sites en WordPress kan ook gebruik word.

Unisa het, na oorlegpleging, op die komplekser Mahara-platform besluit. Mahara is ’n gratis tegnologie wat aangepas kan word om by die behoeftes van ’n instelling te pas. Mahara stel studente in staat om indrukwekkende e-portefeuljes saam te stel en met hulle saam te neem wanneer hulle die universiteit verlaat. Ek was egter van mening dat die kompleksiteit van Mahara kon veroorsaak dat die reeds kommerwekkend hoë uitval- en druipsyfers waaraan afstandhoëronderwys gekenmerk word, styg eerder as daal.

Hoë uitval- en druipsyfers word die afgelope twee dekades aan summatiewe benaderings tot assessering toegeskryf omdat summatiewe benaderings spanning verhoog, motivering verlaag en veroorsaak dat onderrigmetodes gebruik word wat oppervlakkige leer aanmoedig (Harlen en Deakin 2002a). Indien dit met minimale terugvoer gepaardgaan, leer studente om op memorisering, of papegaaileer, en ’n oppervlakkige benadering tot leer staat te maak (Penny Light 2016; Sinhanetti en Kyaw 2012). Geskrewe eksamens en werkopdragte maak dit nie moontlik om kundigheid en vaardigheid oortuigend te assesseer nie en dit is te laat om in te gryp om studentesukses te verbeter (McTighe en O’Connor 2005:11) as assessering aan die einde van ’n program geskied. Navorsing wat die afgelope twee dekades onderneem is, toon dat e-portefeuljes ’n doeltreffender tegniek bied om kennis en vaardigheid te assesseer.

Aangesien ek vanaf Augustus 2014 tot Mei 2015 as die primêre dosent van Instructional Techniques and Multi Media in Adult Education (INTMAEU) afgelos het, was dit my verantwoordelikheid om die oorskakeling na e-portefeuljes te beplan en gedeeltelik deur te voer. INTMAEU vorm deel van die Nagraadse Diploma in Hoër Onderwys en het ten doel om dosente in hoër onderwys te leer om multimedia en tegnologie te gebruik om onderrig en leer te ondersteun. Ek het die laaste twee werkopdragte van die 2014-klas geassesseer, die eksamenvraestelle opgestel, die finale assessering gedoen en die F1-opdragte ontwerp. F1-opdragte bied aan studente wat ’n enkele module kort om ’n kwalifikasie te voltooi, ’n addisionele assesseringsgeleentheid met die voorbehoud dat alternatiewe assesseringstegnieke gebruik moet word. Die permanente dosent is eers in Mei 2015 aangestel, daarom was dit ook my verantwoordelikheid om die oorskakeling na e-portefeuljes te beplan, die leertake vir die 2015-klas te ontwerp en die eerste twee leertake te assesseer. My betrokkenheid by die 2014-klas het ’n geleentheid geskep om uitdagings te identifiseer wat die doeltreffendheid van e-portefeuljes kon beïnvloed en oplossings te vind.

1.1 Uitdagings wat doeltreffendheid van e-portefeuljes kon beïnvloed

In hierdie afdeling fokus ek op drie probleme wat die doeltreffendheid van e-portefeuljes kon beïnvloed.

Die eerste probleem was dat ongeveer 20% van die 2014-klas geskrewe werkopdragte per pos ingedien het. Ek het die tegnologiese kennis en vaardighede van studente wat vir die module registreer, bevraagteken en was bekommerd dat die suksessyfer van die 2015-klas weens die kompleksiteit van Mahara kon daal. Volgens Tweedell (2000) word die manier waarop volwassene-leerders tegnologie gebruik, beïnvloed deur ’n stel verwagtinge wat op persoonlike ervaring gebaseer is. Gevolglik kon vorige negatiewe ervaring met tegnologie weerstand teen die gebruik van Mahara veroorsaak. Ek het aangeneem dat die probleem oorkom kon word as ek saamleergeleenthede skep omdat volwassene-leerders oor ’n groot kennisbasis (ervaringe) beskik wat toenemend ’n bron van leer word (Cercone 2008; Knowles 1975). Ek het ook aangeneem dat die heterogeniteit van die voorkennis van volwassene-leerders die moontlikheid gebied het dat studente mekaar kon help om tegnologie effektief te gebruik.

Die tweede probleem was dat ek ’n groot persentasie van die 2014-klas slegs die enkele werkopdrag ingedien het. Dit het hulle van geleenthede ontneem om terugvoer te gebruik om leer te bevorder en ek was nie oortuig dat alle afstandstudente ervare selfreguleerders is nie. Selfregulering is nie ’n karaktereienskap, denkvermoë of akademiese vaardigheid waaroor alle studente beskik nie; dit is ’n rigtinggewende proses waartydens studente se denkvermoëns in akademiese vaardighede omskep moet word (Zimmerman 2002:65). Indien die uitvalsyfer in ag geneem word, was die suksessyfer van die 2014-klas 52% en nie 70% nie, wat ook ’n aanduiding van die teenwoordigheid van onervare selfreguleerders kon wees. Volgens Mathias, Bruce en Newton (2013) is die ontwikkeling van ervare selfreguleerders een van die grootste uitdagings waarmee hoër onderwys te kampe het. Aangesien die leerproses volgens Zimmerman (2002:65) drie keer deur selfregulering beïnvloed word, naamlik voordat ’n leertaak aangepak word, gedurende die uitvoer daarvan en na afloop van die leertaak, het ek dit noodsaaklik geag om ’n manier te vind waarop ek selfregulering kon fasiliteer.

Die derde probleem was dat die 2014-klas nie by betrokke geraak het wanneer medestudente hulp gevra het nie. Twee van die studente het die forum van die Sakai-leerbestuurstelsel gebruik om hulp te vra, maar niemand het daarop reageer nie. Ek het aangeneem dat die probleem opgelos kan word indien die leerproses koöperatief gestruktureer word. Koöperatiewe leer hou verband met laer uitvalsyfers, gewilligheid om uitdagende leertake aan te pak, motivering om ’n doel te bereik en ’n toegewydheid om ander te help om professioneel te groei (Johnson en Johnson 2013). Navorsing toon dat koöperatiewe leer in verskeie kontekste as strategie aangewend word om kritiese denkvaardighede te ontwikkel, spanwerk te bevorder, positiewe verhoudings tussen etniese groepe te bevorder en eweknie-afrigting te implementeer (Balkcom 1992). Ek het aangeneem dat ek ’n geskikte tegnologie kon gebruik om die ontwikkeling van koöperatiewe leervaardighede te fasiliteer.

Hierdie drie probleme het tot die ontwerp van ’n leergeoriënteerde raamwerk vir die oorskakeling na e-portefeuljes gelei.

1.2 ’n Leergeoriënteerde raamwerk vir die oorskakeling na e-portefeuljes

Daar is reeds genoem dat summatiewe assessering wat aan die einde van ’n program plaasvind, nie geskik is nie. Carless (2007) het ’n leergeoriënteerde benadering tot assessering ontwerp. Dié benadering is op drie beginsels gebaseer, naamlik dat (a) leertake eerder as assesseringstake ontwerp word, (b) die studente aktief by self- en eweknie-evaluering betrokke gemaak word, en (c) dat terugvoer betyds geskied om huidige sowel as toekomstige leer te bevorder (Carless 2007). Dit het daartoe bygedra dat ek ’n leergeoriënteerde raamwerk (figuur 1) vir die oorskakeling na e-portefeuljes ontwerp het (Van Staden 2016a; 2016b).

Figuur 1. Leergeoriënteerde raamwerk vir samestelling van e-portefeuljes

Die uitdagings wat tydens die bestudering van die konteks geïdentifiseer is, is reeds in die vorige paragraaf bespreek. Die leertake is tydens die voorbereidingsfase ontwerp en ek het riglyne vir die voltooiing van elke leertaak in die studiebrief gebied om die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede te fasiliteer. Leerdergesentreerde benaderings bied ’n geskikte benadering tot e-portefeuljes (Penny Light 2016) en maak dit moontlik om leer, groei en ontwikkeling met verloop van tyd te assesseer (Chertoff 2015, Van Staden 2016a; 2016b). Ek het die samestelling van ’n e-portefeulje (figuur 1) daarom nie as ’n finale assesseringstaak beskou nie, maar eerder as ’n integrale deel van die assesseringsproses.

Die studente moes Mahara se beplanningsfunksie gebruik om genoegsame tyd vir die voltooiing van leertake te beplan, die leertake voltooi en aanlyn indien om vinnige terugvoer te verseker (figuur 1). Die terugvoer moes gebruik word om leertake te verbeter voordat ’n e-portefeuljebladsy vir die leertaak geskep kon word. Beide die geassesseerde en die verbeterde weergawes van ’n leertaak moes op ’n bladsy geplaas word sodat groei en ontwikkeling geassesseer kon word. Teks en multimedia (prente, klankgrepe, digitale lêers, video’s en skakels na ander webwerwe) kon gebruik word om hulle leerreise (“learning journeys”) te illustreer. Elke bladsy moes vir eweknie-evaluering ingedien word (figuur 1) en die terugvoer moes gebruik word om die bladsye te verbeter. Daarna moes die bladsy met ’n besinning oor die leertaak afgesluit word (figuur 1). Ek het aangeneem dat hierdie riglyne die studente kon begelei om hulle e-portefeuljes geleidelik saam te stel. Die e-portefeuljes is saamgestel nadat al die leertake voltooi en vir eweknie-evaluering ingedien is. Die studente kon die terugvoer gebruik om hulle e-portefeuljes te verbeter voordat dit vir finale assessering ingedien is (figuur 1). Die raamwerk het in die vooruitsig gestel dat onsuksesvolle studente slegs uitstaande leertake (oranje stippellyn in figuur 1) moes voltooi om weer vir finale assessering in aanmerking te kom.

Hierdie werkswyse het die studente deurgaans van geleenthede voorsien om te herstruktureer voordat die finale e-portefeuljes ingedien is om hul prestasie ten opsigte van die volgende module-uitkomste te demonstreer, naamlik dat hulle in staat is om:

  • bestaande leermateriaal te assesseer en aan te pas
  • oorspronklike leermateriaal te ontwikkel
  • oudiovisuele hulpmiddels of ander vorme van elektroniese materiaal wat tans tydens onderrig en leer van ’n spesifieke teikengroep gebruik word, te ontwikkel
  • leermateriaal te ontwikkel
  • ’n span leermateriaalontwikkelaars te bestuur.

Aangesien die studente hulle kundigheid en vaardigheid met betrekking tot die gebruik van multimedia en tegnologie moes demonstreer, het die leertake vereis dat hulle ’n wye verskeidenheid tegnologie individueel of in klasverband gebruik (tabel 1).

Tabel 1. Tegnologie wat gebruik moes word om e-portefeuljes saam te stel

Tegnologie wat gebruik moes word

Individueel, groepsverband of koöperatiewe basisgroep

myUnisa, ’n Sakai-gebaseerde leerbestuurstelsel:

• Graadboek (Gradebook) vir selfassesseringstoets
Wiki om ’n gesamentlik kennisbron te bou
• Die Glossary om selfgekose begrippe te definieer
• Die Forum om maandeliks aan vakverwante besprekings deel te neem

 

Individueel
Groepsverband
Groepsverband
Groepsverband

Aanlyn indienstelsel om leertake in te dien sodat dit geassesseer kan word en terugvoer verskaf kan word

Individueel

MS Word
Verander dokument in PDF-formaat vir assessering
PowerPoint vir voorleggings

Individueel
Individueel
Individueel

Arend, my sosialenetwerkdiens:

• Blog om aanlyn joernaal te hou
• Klasbesprekings en deel van inligting en kennis
• Koöperatiewe basisgroepe om mekaar te ondersteun

 

Individueel
Groepsverband
Koöperatiewe basisgroepe

Die Maharagebaseerde e-portefeuljestelsel

• Samestelling van e-portefeulje
Forum vir informele gesprekke
• Eweknie-evaluering

 

Individueel
Groepsverband
Groepsverband

 

Ek het vereis dat formele gesprekke, wat geassesseer word, in myUnisa en Mahara plaasvind en dat die studente my sosialenetwerkdiens Arend (tabel 1) gebruik om saam te leer sodat ek ’n koöperatiewe leerproses kon fasiliteer. Arend is soortgelyk aan Facebook, maar bied meer funksies wat leer op effektiewer maniere kan ondersteun (figuur 2).

Figuur 2. Die funksies in Arend

Ek het die INTMAEU-groep in Mahara geskep en vereis dat hulle dié platform gebruik om alle navrae te rig. Dit het my werkslas verlig omdat ek nie daagliks met ’n e-posbus vol soortgelyke navrae begroet is nie. Ek het die studente aangemoedig om by die gesprekke betrokke te raak en ek het ingegryp eers as ’n probleem nie in groepsverband opgelos kon word nie. Selfs dan het ek eers gevra: “Who can assist?” of “Do you agree?” om die studente by die plasing te betrek. Die saamleergeleenthede het toevallige leer gesteun (Van Staden 2016a).

Toevallige leer is ’n byproduk van ander aktiwiteite en vind plaas wanneer instruksies duidelik of onduidelik is, maar ook vanweë die formaat van leertake, interpersoonlike interaksie en probeer-en-fouteer-eksperimente (Marsick en Watkins 1990:12). Anders as ander vorme van leer, vind toevallige leer bykans altyd plaas, selfs al is ons nie daarvan bewus nie (Marsick en Watkins 1990:12). Ek het die leerproses in Arend koöperatief gestruktureer.

Johnson en Johnson (2013) redeneer dat leer individueel, mededingend of koöperatief gestruktureer kan word. Dit impliseer dat leerders alleen kan werk, met mekaar kan meeding en saam kan werk. Alhoewel leerders in klasverband kan saamwerk, omskryf Johnson en Johnson (2013) en Johnson, Johnson en Holubec (2008) koöperatiewe leer as ’n onderrigstrategie waarin klein groepies studente versoek word om saam te werk om ’n gemeenskaplike doel te bereik. So ’n siening sluit die leer uit wat in groter groepe spontaan plaasvind. Die positiewe impak van koöperatiewe leerprosesse word deur navorsingsbevindinge bevestig.

Johnson en Johnson (2017) het bevind dat koöperatiewe leerprosesse, vergeleke met individueel- en mededingend-gestruktureerde leerprosesse, hoër vlakke van prestasie moontlik maak, langtermyntoepassing bevorder, die inoefening van houdings, waardes en gedragspatrone ondersteun, die inskakeling van nuwe prosedures in ’n onderwyser se professionele identiteit moontlik maak, en die ontwikkeling van praktykgemeenskappe (my vertaling vir communities of practice) bevorder. Volgens Ofodu en Lawal (2011) het leesbegrip verbeter; Sumarsih en Sanjaya (2013) het bevind dat beskrywende skryftake verbeter; en Fernadez-Rio, Sanz, Fernandez-Cando en Santos (2017) het bevind dat intrinsieke motivering en selfregulering verbeter nadat die leerproses koöperatief gestruktureer is. Johnson en Johnson (1999) het ook bevind dat laagpresterende studente beter in koöperatiewe leeromgewings presteer. Alberta Education (2005:1) het bevind dat koöperatief gestruktureerde leerprosesse, vergeleke met individueel- en mededingend-gestruktureerde leerprosesse, die volgende voordele inhou: positiewer selfbeelde, beter prestasie, beter behoud van nuwe kennis, sosiale ondersteuning, taakgerigte gedrag, verbeterde samewerkingsvaardighede, verhoogde intrinsieke motivering, verbeterde vermoë om ander se standpunt in te sien, beter houding teenoor medestudente en opvoeders, beter gebruik van hoëvlakredenering en positiewer sielkundige aanpassing. Daar is ook bevind dat koöperatief gestruktureerde leerprosesse transformerende leer ondersteun.

Transformerende leer begin die oomblik wanneer ’n disoriënterende dilemma ervaar word. Volgens Mezirow (2000) is transformerende leer nie ’n enkele, dramatiese gebeurtenis nie. Taylor (2000a:300) beskou transformerende leer as ’n lang kumulatiewe proses wat tot selfbesinning, heroorweging van aannames oor die self en die wêreld en ’n diskoers met ander lei (Mezirow 2000:11). Daar is reeds bevind dat die kennis om effektief te werk nie alleen intiem met die sosiale kontekste verbind is nie, maar ook in hierdie kontekste geskep word (Weem 1999), daarom is dit noodsaaklik om saamleergeleenthede te skep. Volgens Balkcom (1992) bied koöperatiewe leer ’n suksesvolle strategie vir die onderrig van klein groepe, daarom het een van die leertake vereis dat klein groepies studente koöperatiewe basisgroepe gedurende die verloop van die jaar in Arend vestig.

’n Koöperatiewe basisgroep is ’n tegniek wat gebruik word om die ontwikkeling van koöperatiewe leervaardighede in klein groepe te fasiliteer. Koöperatiewe basisgroepe is tipies heterogeen ten opsigte van prestasie, motivering en taakgerigtheid (Johnson e.a. 2008), daarom kon ek die klaslys willekeurig gebruik om elke student aan ’n koöperatiewe basisgroep toe te wys. ’n Besprekingspunt is in die INTMAEU-groep geskep en die volgende take is, soos wat Johnson e.a. (2008) aanbeveel, aan die studente toegewys:

  • Akademiese-ondersteuningstake, wat vereis dat lede moes seker maak dat al die groeplede weet hoe om ’n taak te voltooi. Hulle kon raad oor studiemetodes gee en ervaring met betrekking tot die gebruik van tegnologie deel. Hulle kon mekaar se akademiese vordering monitor en seker maak dat al die lede presteer.
  • Roetinetake, wat vereis dat lede seker maak dat al die lede deelneem en werkopdragte indien.
  • Persoonlike-ondersteuningstake, wat vereis dat lede simpatiek luister wanneer ’n lid probleme ondervind, algemene vrae oor die lewe vra, raad oor verhoudings nodig het of hulp nodig het om nie-akademiese probleme op te los.

Volgens Johnson e.a. (2008) raak koöperatiewe basisgroepe daaraan toegewyd om maniere te vind om groepmaats te motiveer en aan te moedig sodra hulle besef dat die groep gaan ontbind eers nadat elke lid gegradueer het. Die bruikbaarheid van dié tegniek is reeds in verskeie kontekste ondersoek. Meng (2017) het een klas in klasverband onderrig en ’n ander klas in koöperatiewe basisgroepe ingedeel en bevind dat die tegniek tot die ontwikkeling van positiewe interafhanklikheid bygedra het en dat die koöperatiewe basisgroep-klas akademies beter presteer het. Lubbe (2015) het die tegniek in Suid-Afrikaanse hoëronderwyskonteks getoets en bevind dat eienskappe en vaardighede wat vir selfgerigte leer noodsaaklik is, ontwikkel het. Die studente het hul eweknieë as ’n bron vir leer beskou, die vermoë ontwikkel om hulp aan te bied en te aanvaar, was gemotiveerd om te leer en het die verantwoordelikheid vir eie leer opgeneem (Lubbe 2015).

Ten spyte van deeglike beplanning het die studente kontaknommers uitgeruil en hul eie WhatsApp-groepe geskep. Ek bespreek die gebruik van Arend en die ontwikkeling van die koöperatiewe basisgroepe in ’n opvolgartikel. In hierdie artikel word die fokus op die WhatsApp-groep geplaas.

1.3 WhatsApp-groepe as aanlynleeromgewings

WhatsApp is ’n slimfoontoepassing waarmee boodskappe wat teks, multimedia (foto’s, video’s, klankgrepe) en selfs skakels na webadresse bevat heen en weer gestuur kan word. Die gewildheid van hierdie tegnologie in die Suid-Afrikaanse konteks kan nie onderskat word nie. Volgens Qwerty (2017) was WhatsApp tussen 2016 en 2017 die derde gewildste sosialenetwerkdiens in Suid-Afrika. Daar is ook bevind dat meer Suid-Afrikaners die internet via mobiele toestelle as via rekenaars besoek. Church en De Oliviera (2013) en Bouhnik en Deshen (2014) skryf die gewildheid van WhatsApp toe aan lae koste (indien enige), eenvoud van gebruik, ’n sterker gevoel van privaatheid as in die geval van ander sosialenetwerkdienste, die moontlikheid om gelyktydig aan verskeie gesprekke deel te neem, en die moontlikheid om gemeenskappe saam te snoer.

Administrateurs van WhatsApp-groepe kan, sonder toestemming, lede byvoeg of verwyder. Lede kan hulself egter verwyder indien hulle nie deel van ’n groep wil wees nie. WhatsApp-groepe vergemaklik toegang tot ’n gesamentlike kennisbasis omdat al die gesprekke op ’n enkele, chronologiese tydlyn plaasvind. Vinnige reaksie is moontlik omdat gebruikers in kennis gestel word sodra interaksies plaasgevind het. Die voordele van onderrigverwante WhatsApp-groepe is reeds in verskeie kontekste bevestig.

Bere (2013) het in ’n hoëronderwyskonteks bevind dat studente WhatsApp as ’n genotvolle, maklike manier beskou het om met dosente en die res van die klas te kommunikeer. Volgens Bouhnik en Deshen (2014) en Bere (2013) koester WhatsApp ’n sosiale atmosfeer wat geleenthede vir dialoog skep. Bere (2013) het ook bevind dat WhatsApp toeganklikheid verbeter, samewerking aanmoedig en studente motiveer om aktief aan akademiese werkopdragte deel te neem. Die teenwoordigheid van onderwysers het volgens Bouhnik en Deshen (2014) ’n gevoel van sekuriteit geskep en ’n positiewe invloed uitgeoefen op die manier waarop leerders met mekaar gekommunikeer het. Die toeganklikheid van leermateriaal, beskikbaarheid van onderwysers en die moontlikheid om buite gewone klastye te kommunikeer het ook akademiese voordele ingehou (Bouhnik en Deshen 2014). Susilo (2014) het pedagogiese, sosiale en tegniese voordele van WhatsApp-groepe geïdentifiseer en die moontlikheid om aankondigings te maak as ’n voordeel uitgelig.

Daar is egter ook ’n aantal uitdagings met betrekking tot die gebruik van WhatsApp-groepe geïdentifiseer.

Salem (2013) het bevind dat WhatsApp ’n negatiewe invloed op die ontwikkeling van die skryfvaardighede van leerders uitgeoefen het. Volgens dié outeur kan die volle potensiaal van WhatsApp ontsluit word indien tutors aktief aan WhatsApp-groepe deelneem. Bouhnik en Deshen (2014) het bevind dat onderwysers laataand met ’n stortvloed irrelevante boodskappe oorval is en dat leerders verwag dat onderwysers 24/7 beskikbaar moet wees. Leerders het groepe ook verlaat wanneer hulle nie van op- en aanmerkings gehou het nie.

Ek het reeds genoem dat ek nie na die WhatsApp-groepe genooi is terwyl ek as die primêre dosent afgelos het nie. Nadat ek die universiteit aan die einde van my doktorale genootskap verlaat het, het een van die studente my as mentor na een van die WhatsApp-groepe genooi. Die rol van die mentor van volwassene-leerders is nie om al die antwoorde te verskaf nie, maar eerder om lig op die pad vorentoe te werp, op gevare te wys (Daloz 1986; 2012) en leer te fasiliteer. Daarom het ek die leerproses in die WhatsApp-groep ook koöperatief gestruktureer en die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede gefasiliteer. Amry (2014) het bevind dat ’n praktykgemeenskap in ’n WhatsApp-groep gevorm het omdat kennis maklik geskep en gedeel kon word.

’n Praktykgemeenskap is klein, diggeweefde groepie mense wat ’n praktyk deel, mekaar ken en gereeld bymekaar kom om te onderhandel, kommunikeer en werk te koördineer (Wenger 1999). Die lede is by aktiwiteite en gesprekke betrokke, help mekaar en deel inligting om ’n gesamentlike kennisbasis vir ’n gedeelde praktyk te skep (Wenger-Trayner en Wenger-Trayner 2015). Die gesamentlike betekenisgewing en probleemoplossing stel praktykgemeenskappe in staat om sterk verbindings te bou en skep die norme vir wedersydse bewys van gunste in ’n klein gemeenskap (Wenger 1999; Lave en Wenger 1991). Brown en Duguid (2001) is egter van mening dat praktykgemeenskappe en e-praktyknetwerke (“electronic networks of practice”) teenpole op ’n praktyknetwerkkontinuum verteenwoordig.

Die term e-praktyknetwerk (my vertaling vir electronic network of practice) verwys na die netwerk van verbindings wat vorm wanneer lede van ’n groep ’n tegnologie gebruik om probleme in ’n gedeelde praktyk gesamentlik op te los (Brown en Duguid 2001) en word onder paragraaf 2.2 verder omskryf. Indien ’n tegnologie die ontwikkeling van e-praktyknetwerke en ’n gesamentlike kennisbasis moontlik maak, word dit as ’n aanlynleeromgewing beskryf (Van Staden 2017). Die studente se betrokkenheid by gesprekke in die WhatsApp-groep het, net soos in die geval van ’n Facebook-groep vir onderwysers (Van Staden 2017), veroorsaak dat die WhatsApp-groep bykans onmiddellik in ’n aanlynleeromgewing ontwikkel het.

In hierdie artikel word die e-praktyknetwerk wat ontwikkel het, ondersoek. Die doel van die ondersoek en die navorsingsvrae word in die volgende paragraaf bespreek.

1.4 Doel van die ondersoek en navorsingsvrae

In hierdie ondersoek word die e-praktyknetwerk wat tydens die samestelling van e-portefeuljes in die WhatsApp-groep ontwikkel het, ondersoek om aanbevelings vir die verbetering van die praktyk te maak. Die navorsing is deur die volgende vrae gelei:

  • Hoe interafhanklik was die e-praktyknetwerk wat in die WhatsApp ontstaan het?
  • Wat is die rol van die mentor in die WhatsApp-groep?

Die artikel word verder as volg georganiseer. Die teoretiese begronding word eers bespreek, waarna die navorsingsmetode, resultate en bevindinge bespreek word. Die artikel word met aanbevelings vir die verbetering van afstandhoëronderwys afgesluit.

 

2. Teoretiese begronding

Leer speel ’n sleutelrol vir individuele sukses en tevredenheid in die lewe, ’n nasie se vermoë om wedywerend en produktief te wees en die ontwikkeling van betrokke gemeenskappe (National Institute for Learning Outcomes 2016). Kennis en leer is uitkomste van werklike betrokkenheid in die praktyk, daarom kan die vloei van kennis beter verstaan word as ons verstaan hoe mense in die praktyk leer (Brown en Duguid 2001). Een van die maniere waarop in die praktyk geleer word, is deur genetwerkte leer (Van Staden 2016c).

2.1 Genetwerkte leer

Die term networked learning (wat ek as genetwerkte leer vertaal) verwys volgens Rumble (2001:75) na die leer wat deur tegnologie moontlik gemaak word. Ek beskou genetwerkte leer as die leer wat plaasvind wanneer ons verbindings met ander bou om by hulle te leer (Van Staden 2016c). Tegnologie stel ons bloot in staat om ons verbindings oor demografiese en tydhindernisse heen te bou en in stand te hou. Genetwerkte leer kan dus nie tot aanlyn omgewings beperk word nie. Jackson en Temperley (2007:6) het bevind dat praktykgebaseerde kennis, algemeen-beskikbare kennis en nuwe kennis tydens genetwerkte leer geskep word. Dit is noodsaaklik om geleenthede vir genetwerkte leer te skep omdat hierdie vorm van leer dit moontlik maak om saam met ander te leer, maar ook om meer oor eie leerprosesse (metaleer) te leer (Jackson en Temperley 2007). Daar is aangeneem dat genetwerkte leer uit dieselfde prosesse as networking (wat ek as netwerking vertaal) bestaan omdat daar tydens genetwerkte leer ook verbindings gebou word om ’n bepaalde doel te bereik.

Die begrip netwerking verwys na die vermoë om verbindings met die regte persone te bou, te handhaaf en te gebruik om toegang tot gedeelde bronne te verkry (Fox en Wilson 2009). Daar kan geredeneer word dat die doeltreffendheid van genetwerkte leer deur dieselfde drie beginsels as dié van netwerkingsvaardighede beïnvloed word (Carpenter, Bauer en Erdogan 2009), naamlik:

  • simmetrie, of die verwagting dat iemand sal help indien jy die betrokke persoon al voorheen gehelp het
  • uitruiling, of die verwagting dat daar by die transaksie gebaat sal word omdat die twee persone oor verskillende vaardighede en bronne beskik
  • ooreenkomstigheid, of die verwagting dat uitruiltransaksie spontaan sal geskied omdat die betrokkenes ooreenkomstige waardes, houdings en kommunikasiepatrone huldig.

Die simmetrie-beginsel word egter in aanlyn omgewings bevraagteken omdat diegene wat kennis deel, nie weet of die ander party ook ’n guns sal bewys nie (Wasko en Faraj 2005). Daar is ook geen waarborg dat iemand op ’n plasing sal reageer om te help om ’n probleem in ’n gesamentlike praktyk op te los nie. Wanneer verbindings gebou word om toegang tot inligting, kennis, raad, leiding, ondersteuning, ervaring en konkrete bronne soos dokumente moontlik te maak, staan so ’n stel verbindings as ’n persoonlike-ontwikkelingsnetwerk bekend (Van Staden 2012).

Persoonlike-ontwikkelingsnetwerke word nie in ’n vakuum gebou nie, daarom word die lede van groepe tydens die proses in geheelontwikkelingsnetwerke verweef (Van Staden 2012). ’n Geheelontwikkelingsnetwerk is ’n sosiale netwerk bestaande uit ’n aantal lede en een of meer van die bogenoemde verbindings (Van Staden 2012), daarom kan dit verken word om die verweefdheid (interafhanklikheid) van ’n groep te ondersoek. Hierdie begrip moet nie met ’n e-praktyknetwerk verwar word nie.

2.2 e-Praktyknetwerk

Daar is reeds genoem dat e-praktyknetwerke ontstaan en ontwikkel wanneer individue met praktykverwante doelstellings ’n tegnologie gebruik om kennis uit te ruil. Volgens Brown en Duguid (2001) verwys die term praktyknetwerk na die informele sosiale netwerke wat ontstaan wanneer individue met praktykverwante doelstellings kennis uitruil. Die term praktyknetwerk kan egter nie aan sosiale netwerk gelykgestel word nie, omdat ’n sosiale netwerk rondom ’n spesifieke verbinding of stel verbindings ontstaan en ontwikkel (Van Staden 2012). Die term e-praktyknetwerk verwys na ’n netwerk wat as gevolg van betrokkenheid in aanlyn omgewings ontstaan. Volgens Brown en Duguid (2001) kan die digtheid van verbindings gebruik word om tussen praktykgemeenskappe en e-praktyknetwerke te onderskei.

Volgens Brown en Duguid (2001) is e-praktyknetwerke groter en losser verweef as praktykgemeenskappe, omdat ’n tegnologie gebruik word om aktiwiteite te koördineer om by ’n gesamentlike praktyk betrokke te raak (Brown en Duguid 2001). Wasko en Faraj (2005) beskryf e-praktyknetwerke as oop, selforganiserende aktiwiteitstelsels wat ontstaan wanneer plasings in ’n aanlyn omgewing gemaak word en ander daarop reageer. Die gebruikers van ’n tegnologie ken mekaar nie noodwendig nie en koester ook geen verwagting om mekaar wel van aangesig tot aangesig te ontmoet nie (Brown en Duguid 2001). Die term e-praktyknetwerk beskryf dus die manier waarop individue betrokkenheid in ’n aanlyn omgewing orkestreer om professionele leer te ondersteun (Wasko en Faraj 2005). Indien die lede baie betrokke is, kan e-praktyknetwerke, net soos praktykgemeenskappe, dig geweef wees.

e-Praktyknetwerke ontwikkel, net soos praktykgemeenskappe, tydens saamleergeleenthede, maar dit verskil in belangrike opsigte van praktykgemeenskappe. Sterk verbindings, demografiese en statusooreenkomste en ’n geskiedenis van vorige verbindings speel nie ’n deurslaggewende rol tydens die ontwikkeling van ’n e-praktyknetwerk nie (Wasko en Faraj 2005). Uitruil van inligting en kennis vorm wel ook ’n belangrike deel van ’n e-praktyknetwerk (Bouty 2000), maar die lede maak op die goedheid en guns van kennisse en vreemdelinge staat om toegang tot die nodige inligting te verkry om ’n probleem in ’n gesamentlike praktyk op te los (Wasko en Faraj 2005). Die outeurs van plasings kry geen onmiddellike voordeel wanneer bydraes gemaak word nie (Wasko en Faraj 2005) en sosiale sanksies word nie afgedwing as sommige individue geen bydraes maak nie. Hoë vlakke van toegewydheid word nie vereis nie en daar is geen verwagting om self te baat wanneer kennis gedeel word nie (Wasko en Faraj 2005). Kennis word gedeel wanneer individue van mening is dat dit hulle professionele reputasie verbeter, individue oor die ervaring beskik om ’n bydrae te maak en lede in die struktuur van die netwerk ingeweef lê (Wasko en Faraj 2005). Cuthell (2002) is van mening dat e-praktyknetwerke selfs beter resultate as praktykgemeenskappe kan lewer, omdat die tegnologie beide die netwerk vir kommunikasie en die geheue van die gemeenskap verteenwoordig. Ek verwys na hierdie geheue as ’n gesamentlike kennisbasis.

2.3 Gesamentlike kennisbasis

Baker-Doyle en Yoon (2011) definieer ’n gesamentlike kennisbasis, of die kennis en bronne wat in die praktyk nodig is en waartoe verbindings toegang verleen, as praktykgebaseerde sosiale kapitaal. Die term sosiale kapitaal verwys na die gebruik van verbindings om eie doelstellings en belangstellings na te streef (Galaskiewicz en Wasserman 1993). Die term word algemeen gebruik om prososiale gedrag soos gemeenskaplike dade, gemeenskapsbetrokkenheid en verskille in sosiale prestasie, wat nie deur individugebaseerde kapitaal soos menslike of finansiële kapitaal verklaar kan word nie, te verklaar (Coleman 1988). Sosiale kapitaal omskryf beide die kwaliteit en kwantiteit van verbindings en word selfs belangriker as finansiële of menslike kapitaal geag omdat dit organisasies in staat stel om hulle doel te bereik (Nichols en Sosnowsky 2002; Burt 1992).

Anders as ander vorme van kapitaal wat in die individu of bates gebaseer is, is sosiale kapitaal verweef in die verbindings wat individue met hulle gemeenskappe bou (Coleman 1988). Indien verbindings as ’n vorm van kapitaal beskou word, impliseer dit dat onvoldoende verbindings met belangrike ander persone ’n negatiewe impak op leer kan uitoefen. Die vorming van verbindings is nie, soos in die geval van ’n praktykgemeenskap, afhanklik van ’n gedeelde geskiedenis, hoë interafhanklikheid, gereelde interaksie en geslote strukture nie (Nahapiet en Ghoshal 1998). Volgens Wasko en Faraj (2005) word kennis nie altyd in e-praktyknetwerke gedeel nie, omdat kennis gesitueerd is. Wasko en Faraj (2005) is ook van mening dat ’n kritieke massa van aktiewe bydraers bereik moet word om volgehoue bydraes tot praktykgebaseerde sosiale kapitaal, of dan ’n gesamentlike kennisbasis, moontlik te maak. e-Praktyknetwerke maak dit moontlik om sinkronies en asinkronies toegang tot ’n gesamentlike kennisbasis te verkry en ondersteun beide aktiewe en passiewe leer (Van Staden 2017).

Passiewe leer word deur Schlager, Farooq, Schlank en Dwyer (2009) omskryf as die vermoë om toegang te verkry tot iets waardevols wat in ’n sosiotegniese netwerk gedeel is sonder om self betrokke te raak. Hierdie leer verwys egter ook na die vermoë om na ander se gesprekke te luister om toegang tot waardevolle inligting te verkry, sonder om self ’n bydrae te maak. Wanneer die leerproses koöperatief gestruktureer word, behoort passiewe leerders geïdentifiseer te word omdat individuele en mededingende leerders neig om nie bydraes tot ’n gemeenskaplike kennisbasis te maak nie (Johnson en Johnson 2013). Dit kan die gehalte van die gesamentlike kennisbasis beïnvloed.

Die gehalte van die gesamentlike kennisbasis word deur die soort interafhanklikheid tussen die lede van ’n groep beïnvloed. Hierdie teorie word in die volgende paragraaf bespreek.

2.4 Sosiale-interafhanklikheid-teorie

Sosiale interafhanklikheid bestaan wanneer lede van ’n groep van mening is dat hulle potensiaal om ’n doel te bereik deur ander se potensiaal om hulle doel te bereik, beïnvloed word (Johnson en Johnson 2013). Drie soorte interafhanklikheid kan onderskei word, naamlik positiewe, negatiewe en geen interafhanklikheid.

Positiewe, of koöperatiewe interafhanklikheid bestaan wanneer individue van mening is dat hulle hul doelstellings kan bereik slegs indien die ander lede van die groep ook hulle doelstellings bereik (Johnson en Johnson 2013). Indien lede van ’n groep van mening is dat hulle hulle doelstellings kan bereik slegs indien die ander lede van die groep nie hulle doelstellings bereik nie, bestaan negatiewe, of mededingende interafhanklikheid (Johnson en Johnson 2013). Indien die lede van ’n groep egter van mening is dat hulle hul doelstellings kan bereik ongeag of die ander lede van die groep hulle doelstellings bereik, bestaan daar geen interafhanklikheid nie (Johnson en Johnson 2013). Ek is egter van mening dat die begrip sosiale interafhanklikheid nie gebruik behoort te word om tussen groepe te onderskei nie, maar eerder om na die verweefdheid van ’n groep te verwys.

Verder meen ek dat omdat groepe nie homogeen is nie, individuele en mededingende leerders in alle groepe aangetref word. Beide soorte leerders heg nie waarde aan saamleergeleenthede nie (Johnson en Johnson 2013), daarom is dit moontlik dat hulle ook nie verbindings met ander lede van die groep sal bou nie (Van Staden 2012).

Die kriteria vir ’n ondersoek na die sosiale interafhanklikheid van die e-praktyknetwerk word vervolgens bespreek.

2.5 Kriteria vir ’n ondersoek na koöperatiewe interafhanklikheid

Effektiewe toepassing van koöperatiewe leer word volgens Miller (2017) steeds nie goed verstaan nie. Ek het reeds genoem dat ek koöperatiewe leer nie tot klein, onderwysergeskepte groepe beperk nie. Koöperatiewe leerprosesse word volgens Johnson en Johnson (2013) aan vyf elemente gekenmerk, naamlik positiewe interafhanklikheid, individuele en groepsaanspreeklikheid, bevorderlike interaksie, interpersoonlike en kleingroepvaardighede en groepverwerking. Navorsers soos Kagan en Kagan (2009) is van mening dat al die elemente nie teenwoordig hoef te wees nie en Marzano e.a. (2001) beskou positiewe interafhanklikheid en bevorderlike interaksie as die noodsaaklikste elemente. Frey, Fisher en Everlove (2009) het uitdagende leertake as ’n sesde element bygevoeg, maar uitdagende leertake veroorsaak volgens Johnson en Johnson (2013) eerder ’n gewilligheid om by koöperatiewe leerprosesse betrokke te raak. Daarom word die voorstel verwerp.

Vir die doel van hierdie ondersoek word ’n koöperatiewe leerproses bevestig as die vyf elemente wat Johnson en Johnson (2013) geïdentifiseer het, bevestig kan word. Hierdie elemente word vervolgens van nader omskryf.

Die eerste kriterium is positiewe interafhanklikheid, wat geïdentifiseer word wanneer lede van ’n groep op ’n ondersteunende manier saamwerk om ’n gemeenskaplike doel te bereik. Positiewe interafhanklikheid bestaan volgens Johnson en Johnson (2017) wanneer elke lid vir die sukses van die groep verantwoordelik gehou word. Dit impliseer dat positiewe interafhanklikheid bestaan wanneer lede by mekaar betrokke raak om ’n gesamentlike kennisbasis te bou. Hierdie element ontwikkel volgens Bennet en Rolheiser (2003) nie altyd op ’n natuurlike wyse nie, daarom moet geleenthede vir die ontwikkeling van positiewe interafhanklikheid geskep word.

Die tweede kriterium is individuele en groepsaanspreeklikheid, wat vereis dat elke lid van die groep die verantwoordelikheid vir sy/haar eie leer aanvaar, alhoewel die fokus op saamleer geplaas word (Johnson en Johnson 2017). Volgens Frey e.a. (2009) ontwikkel hierdie element wanneer verwagtinge vir eie en groepleer gestel word. Marzano, Pickering en Pollock (2001) was van mening dat hierdie element ontwikkel wanneer studente weet dat hulle bydraes individueel en in groepsverband geassesseer gaan word. Ek het aangeneem dat die vestiging van koöperatiewe basisgroepe tot die ontwikkeling van hierdie element kon bydra.

Die derde kriterium is bevorderlike interaksie, wat vereis dat lede mekaar aanmoedig om insette te lewer sodat die groep sy doel kan bereik (Johnson en Johnson 2017). Hierdie element ontwikkel wanneer studente aangemoedig word om mekaar se idees te bespreek en uit te daag (Johnson e.a. 1998). Bennet en Rolheiser (2003) is van mening dat hierdie element ontwikkel wanneer die opvoeder die leeromgewing so struktureer dat studente suksesvol met mekaar kan kommunikeer. Daar is reeds genoem dat die leeromgewing koöperatief gestruktureer is. Hierdie element staan ook as aangesig-tot-aangesig- (face to face-) kommunikasie bekend. Dit is bykans onmoontlik om geleenthede vir aangesig-tot-aangesig-kommunikasie tydens afstandhoëronderwys te skep, maar tegnologie soos Arend en WhatsApp kan wel gebruik word om die illusie van persoonlike kommunikasie in afstandhoëronderwyskontekste te skep.

Die vierde kriterium is sosiale vaardighede, wat ook as samewerkingsvaardighede bekendstaan. Hierdie element sluit sosiale kommunikasie en kritiese-denke-vaardighede in (Johnson en Johnson 2017; Bennet en Rolheiser 2003). Aangesien beide denkvaardighede tydens hoër onderwys ontwikkel moet word (South African Qualifications Authority 1997), is dit noodsaaklik om sodanige geleenthede ook in afstandhoëronderwys te skep. Volgens León en Castro (2016) moedig koöperatiewe leergeleenthede persoonlike groei en die ontwikkeling van ’n sosiale bewussyn aan. Marzano e.a. (2001) is van mening dat sosiale vaardighede ontwikkel kan word indien die norme en verwagtinge vir klein groepe gestel word.

Die laaste kriterium is groepverwerking, wat vereis dat groeplede hulle insette bespreek en daaroor besin om te bepaal hoe goed die doel bereik is en hoe goed hulle saamgewerk het (Johnson en Johnson 2017). Dit is volgens Bennet en Rolheiser (2003) noodsaaklik om tyd in te ruim sodat studente oor eie groei en die ontwikkeling van die groep kan besin.

Die empiriese ondersoek word in die volgende afdeling bespreek.

 

3. Empiriese ondersoek

Die navorsing is binne die raamwerk van ’n gelyktydiggeneste-gemengdemetodes-ontwerp onderneem.

3.1 Gelyktydiggeneste-gemengdemetodes-navorsing

Die raamwerk vir die navorsing word in figuur 3 diagrammaties voorgestel.

Figuur 3. Gelyktydiggeneste-gemengdemetodes-navorsingsontwerp

Beide netnografie en sosiale-netwerk-analise (SNA) maak dit moontlik om verbindings te bestudeer om die doeltreffendheid van die koöperatief-gestruktureerde leerproses te ondersoek (figuur 3). Voorkeur is aan netnografie verleen om elemente van koöperatiewe leer te identifiseer, daarom is voorkeur aan die versameling van kwalitatiewe data verleen. SNA is ingenes om kwantitatiewe data te versamel om een van die elemente van koöperatiewe leer, naamlik interafhanklikheid, verder te bestudeer. So ’n gemengde-metodes-benadering staan as ’n KWAL-kwan-benadering3 bekend.

Die twee navorsingsmetodes word in die volgende paragrawe beskryf.

3.2 Ontleding van sosiogramme as metode om interafhanklikheid te ondersoek

SNA is die studieterrein wat fokus op die aan- en afwesigheid van verbindings tussen mense om hulle gedrag te verstaan en te voorspel. Hierdie studieterrein is op ’n strukturele intuïsie oor verbindings gebaseer, gegrond in empiriese data wat stelselmatig versamel word, en word onder andere aan die gebruik van sosiogramme of modelle om navorsingsprobleme te ondersoek gekenmerk (Freeman 2004). SNA daag navorsers uit om die strukturele vlak met die persone wat in die netwerk verweef lê, te verbind (Molina, Maya-Jariego en McCarthy 2014) om menslike gedrag te verstaan en te voorspel.

Verbindings bied, volgens Welman en Hampton (1999), skakels na ander omgewings, daarom kan verbindings as die boublokke van die sosiale omgewing beskou word (Borko, Jacobs en Jollener 2010). Indien verbindings as die boublokke van ’n sosiale omgewing beskou word, behoort geleenthede vir die bou van verbindings geskep te word (Kelly e.a. 2017). Mense wat nie die regte verbindings bou nie, is dikwels onbewus van die sosiale kapitaal (gesamentlike kennisbasis) wat in hulle netwerke verskuil lê. Onvoldoende toegang tot inligting word egter dikwels geïdentifiseer eers wanneer persoonlike produktiwiteit, leer en beroepsukses daaronder ly. Die gebruik van sosiogramme stel navorsers in staat om die sosiale netwerke wat ontstaan en ontwikkel te verken om die doeltreffendheid van toegang tot ’n gedeelde kennisbasis te ondersoek.

’n Sosiogram is ’n visuele voorstelling van ’n sosiale netwerk en bied volgens Chu, Wipfli en Valente (2014) ’n bruikbare hulpmiddel om verbindings te modelleer, data op te som en abstrakte begrippe op ’n duidelike en intuïtiewe manier oor te dra. Dit toon volgens Philip (2010) die dinamiek van die kennisbouproses konsekwent en op ’n meetbare manier aan, daarom lê die krag van sosiogramme in die assesserings-, evaluerings- en diagnostiese waarde daarvan. Indien die fokus op leer geplaas word, bied die ontleding van die sosiogram van die geheelontwikkelingsnetwerk wat ontstaan, ’n geskikte metode om die verweefdheid van ’n groep studente te ondersoek (Van Staden 2012).

Verskeie kriteria kan gebruik word om die geheelontwikkelingsnetwerk te ondersoek (Van Staden 2012; 2016c). Indien die leerproses koöperatief gestruktureer word, is dit noodsaaklik dat al die lede van die groep by die uitbou van ’n gesamentlike kennisbasis betrokke raak. In hierdie ondersoek word die rigting van die verbindings gebruik om te bepaal wie aktief tot die gesamentlike kennisbasis bygedra het (inkomende pylpunte), wie geneem het sonder om te gee (uitgaande pylpunte) en wie hulself afgesonder het deur geen verbindings met die res van die groep te vorm nie (geïsoleerde lede). Die sentrale lede van die geheelontwikkelingsnetwerk word ook geïdentifiseer omdat hulle geneig is om meer bydraes te maak omdat hulle met meer mense verbind is (Burt 1992). Sentrale lede kan mededingende lede wees omdat sentrale posisies dit moontlik maak om die vloei van inligting te beheer (Burt 1992). Daarom behoort die impak van sentrale lede ook ondersoek te word. Alhoewel sosiogramme gebruik kan word om sosiale interafhanklikheid te ondersoek, bied dit nie genoegsame inligting om die soort interafhanklikheid te bepaal nie. Daarmee word ’n behoefte aan ’n netnografiese ondersoek geïdentifiseer.

3.3 Netnografie as metode om sosiale interafhanklikheid te ondersoek

Netnografiese ondersoeke is etnografiese ondersoeke wat in aanlyn omgewings uitgevoer word (Kozinets 2010). Net soos in die geval van etnografie, het netnografie ten doel om die wêreld vanuit die perspektief van die deelnemers te beskryf (Zarei en Rakhshani 2015). Dit laat die navorser toe om bydraes in ’n aanlyn omgewing te maak terwyl die aanlyn gemeenskap en kultuur as sosiale verskynsels bestudeer word. Anders as in die geval van etnografiese navorsing, kan netnografiese navorsers nie inligting oor lyftaal, kleredrag of gesigsuitdrukkings versamel nie. Hulle kan egter wel inligting oor emosies versamel indien die gebruikers emotikons gebruik om hulle gevoelens uit te druk. Vir die doel van hierdie ondersoek word die gesprekke wat in die WhatsApp-groep gevoer is, bestudeer om meer inligting oor dié soort interafhanklikheid te versamel.

Gesprekke in aanlyn omgewings word nie as individuele artefakte beskou nie, maar eerder as bewys dat die aanlyn omgewing bewoon en gebruik is om by mekaar te leer. Daarom word die gesprekke beskou as gelykstaande aan dié wat in fisiese omgewings gevoer word. Tradisioneel is die netnografiese navorsers nie passiewe waarnemers nie, maar eerder deelnemers wat waarde tot die gesprekke toevoeg (Kozinets 1997). Daarmee word aansluiting by die koöperatief-gestruktureerde leerprosesse gevind, omdat sodanige geleenthede dit ook moontlik maak om saam te skep (Costello en McDermott 2017). Voorstanders van niedeelnemende navorsing vereis dat die navorser nie aan die gesprekke moet deelneem nie omdat hulle van mening is dat deelnemende navorsers nie vooroordeelvry is wanneer hulle aan gesprekke deelneem nie. Dit is egter noodsaaklik om in te gryp as studente nie daarin slaag om ’n probleem gesamentlik op te los nie; daarom het ek aan die gesprekke deelgeneem.

Die kriteria vir die netnografiese ondersoek is reeds in paragraaf 2.5 uitgelig. Die netnografiese ondersoek het dit moontlik gemaak om die leerproses vanuit die perspektief van die studente te beskryf. Netnografiese ondersoeke word gewoonlik in fases onderneem om genoeg kwalitatiewe data te versamel om die navorsingsvrae te beantwoord (Costello en McDermott 2017). Kozinets (1997) het aanvanklik vyf fases van netnografiese ondersoeke geïdentifiseer, maar dit meer onlangs na 12 vermeerder (Kozinets 2015). Volgens Zarei en Rakhshani (2015) kan ses oorvleuelende fases, naamlik beplanning, betrokkenheid, dataversameling, interpretasie, aanspreek van etiese kwessies en voorlegging van die bevindinge geïdentifiseer word. Hierdie navorsing het ook uit ses oorvleuelende fases bestaan.

3.3.1 Beplanning en betrokkenheid

Student A het die WhatsApp-groep op 12 Mei 2015 geskep. Sy het medestudente in Arend genoop om hulle kontakbesonderhede vir haar te stuur en hulle by die groep gevoeg. Soos reeds genoem, is ek genooi eers nadat die nuwe dosent oorgeneem het. Sy het my op 6 Junie 2015 bygevoeg, gevolglik het ek slegs toegang tot die artefakte wat daarna geskep is. Anders as wat beplan is, het die studente nie die werkswyse (figuur 1) gevolg nadat die leertake vir assessering ingedien is nie. Ek was onbewus daarvan en het aangeneem dat hulle die riglyne vir die voltooiing van die leertake gevolg het en geen probleme met Mahara ondervind het nie. Ek het hierdie groep op 27 September, nadat die laaste leertaak voltooi is, verlaat. Die studente het my gekontak en op 6 November 2015 weer bygevoeg omdat hulle nog nie hulle e-portefeuljes saamgestel het nie. Tydens die skryf van hierdie artikel was ek steeds deel van hierdie WhatsApp-groep.

Daar kon dus twee duidelike fases onderskei word, naamlik die tydperk tussen 6 Junie en 27 September 2015, waartydens die studente met hulle leertake besig was, en die tydperk tussen 6 en 28 November, waartydens hulle geleer het om Mahara te gebruik om e-portefeuljes saam te stel. Die eerste fase word in ’n opvolgartikel ondersoek; in hierdie artikel is die fokus op die e-praktyknetwerk wat tydens die samestelling van e-portefeuljes (tweede fase) gevorm het. Die manier waarop etiese kwessies aangespreek word, word in die volgende paragraaf bespreek.

3.3.2 Aanspreek van etiese kwessies

Die navorsing handel oor my eie praktyk. Aangesien studente betrek word, het ek etiese klaring van die Skool vir Onderwys (Unisa) verkry vir die navorsingsprojek getiteld: “Fostering self-directed and cooperative learning at an institute for open and distance learning (ODL)”. Die nodige toestemming is ook verleen dat ek data oor die studente, hulle werkopdragte en punte kon versamel (verwysingsnommer 2015/03/18/52265749/18/MC). Ek het die studente in die WhatsApp-groep breedvoerig oor die aard van hierdie navorsing ingelig en versoek om ’n Google-vorm te voltooi indien ek nie data oor hulle verbindings kon insamel nie.

Geen student het die vorm voltooi nie, selfs al het ek die skakel na die vorm verskeie kere in die WhatsApp-groep gedeel. Ek gebruik skuilname om die identiteit van die studente te beskerm. Dit is wel moontlik dat die studente hulself sal identifiseer wanneer hulle die verslag lees, omdat hulle intensief by die leerproses betrokke was. Dit word nie as ’n probleem beskou nie, omdat die betroubaarheid van die data sodoende bevestig kan word.

3.4 Deelnemers en daaglikse gebruik van die WhatsApp-groep

Negentig studente, van wie 10 internasionaal was, het vir die kursus geregistreer. Dertig van die studente (54,5% van die 2015-klas) het met verloop van tyd by die WhatsApp-groep aangesluit, maar sewe (studente O, P, Q, T, U, Y, CC) het die groep verlaat nadat die laaste leertaak in September 2015 ingedien is. Die navorsingsgroep het dus uit 25 deelnemers bestaan, naamlik 23 studente (25% van die 2015-klas), myself (NAV) en die groep (GR), wat vir die doel van hierdie ondersoek as ’n “mens” beskou word (figuur 3). Sewentien van die studente was vroulik en sewe manlik. Wat ras betref, het die groep uit 17 swart, 4 wit, 1 bruin en 1 Indiër-student bestaan.

Die studente het die WhatsApp-groep daagliks gebruik en was selfs gedurende naweke by plasings betrokke (geel stawe in figuur 4).

Figuur 4. Daaglikse gebruik van WhatsApp-groep (6–28 November 2015)

Die tegnologie is tussen 16 en 20 November 2015 die intensiefste gebruik en die meeste interaksie per dag het op 20 November 2015 plaasgevind. Die minste interaksies (5) het twee dae nadat die e-portefeuljes ingedien is, plaasgevind (figuur 4).

Die metode vir dataversameling en interpretasie word hierna bespreek.

3.5 Dataversameling en interpretasie vir die netnografiese ondersoek

Ek het artefakte van die verbindings (WhatsApp-data) op 6 Desember 2015 in Microsoft Excel-sigbladformaat uitgevoer, maar ek het eers twee jaar later tyd gekry om die data te ontleed en te verwerk. Die data het 3 961 reëls beslaan. Daarna het ek die soek-en-vervang-funksie gebruik om alle persoonlike inligting met skuilname te vervang. Wanneer ’n student die eerste keer betrokke geraak het, is ’n skuilnaam van A tot DD aan hom of haar toegeken. Twee kodes, naamlik GR en NAV, is bygevoeg om onderskeidelik te verwys na algemene verbindings en verbindings wat met die navorser gebou is. Die datastel is daarna verklein om slegs daardie verbindings in te sluit wat tydens die samestelling van e-portefeuljes gebou is (6–28 November 2015) in te sluit.

Dié datastel het 2 536 reëls beslaan. Nadat die oop reëls verwyder is, het die finale datastel uit 2 519 reëls bestaan. Die artefakte is ontleed om kwalitatiewe data te versamel om die ontwikkeling van elemente van koöperatiewe leer te ondersoek. Die data is verder ontleed om data vir die ingeneste sosiale-netwerk-ontleding te versamel.

3.6 Dataversameling en interpretasie vir die sosiale-netwerk-analise

Die verbindings is verder ontleed om slegs dié verbindings te identifiseer waardeur inligting, kennis, raad, leiding, ondersteuning, ervaring en konkrete bronne gevloei het om die geheelontwikkelingsnetwerk te visualiseer. Indien niemand op ’n versoek of plasing reageer het nie, het geen verbinding gevorm nie en is die versoek of plasing geïgnoreer. Die rigting van die verbindings is ook aangedui en dié data is met behulp van ’n Excel-sigblad gekwantifiseer (figuur 5).

Figuur 5. Sosiomatriks van die netwerkdata

Hierdie soort datastel staan as ’n sosiomatriks bekend. Anders as wat normaalweg gedoen word, is die totale vir die rye (uitgaande verbindings) en kolomme (inkomende verbindings) ook bereken (figuur 5). Die rye dui aan wie aan wie versoeke gerig het en die kolomme dui aan wie op die versoeke gereageer het. Uit die matriks kan afgelees word dat student E intensief betrokke was. Hy het 227 versoeke gerig en 619 keer sosiale bronne gedeel. Ek het 322 keer sosiale bronne gedeel, maar slegs 48 direkte versoeke ontvang. Dit is interessant om uit te lig dat student S homself in ’n sentrale posisie ingeweef het. Hy het 333 versoeke gerig, maar self ook 105 keer sosiale bronne gedeel. Hierdie data word in ’n opvolgartikel verder ontleed.

Die data is daarna met behulp van Ucinet4 se DL-leser (Borgatti, Everett en Freeman 2002) in Ucinet ingelees om in ’n Ucinet-datastel omskep te word. Die Ucinet-datastel is in Netdraw5 ingelees om ’n sosiogram van die geheelontwikkelingsnetwerk te skep (Van Staden 2012). Die sosiogram is ontleed om die interafhanklikheid van die studente te bespreek. Die resultate van beide ondersoeke word in die volgende afdeling bespreek.

 

4. Resultate

Die verweefdheid (interafhanklikheid) van die e-praktyknetwerk word eerstens ondersoek.

4.1 Interafhanklikheid van die e-praktyknetwerk in die WhatsApp-groep

’n Ontleding van die sosiogram van die geheelontwikkelingsnetwerk wat tussen 6 en 28 November 2015 gevorm het, toon dat die e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes interafhanklik was (figuur 6).

Figuur 6. Geheelontwikkelingsnetwerk6 (6–28 November 2015)

Al die studente was met minstens een verbinding in die geheelontwikkelingsnetwerk verweef. Studente A, R en AA het slegs ’n enkele verbinding gebou. Verskeie studente het sentrale posisies beklee, hoofsaaklik omdat hulle met die meeste studente verbind was (figuur 6). Daarmee word Burt (1992) se bevinding dat sentrale lede geneig is om meer bydraes te maak omdat hulle met meer mense verbind is, bevestig. Die geheelontwikkelingsnetwerk is daarna in sirkelformaat gevisualiseer om die verbindings en veral die rigting van die verbindings te bestudeer (Figuur 7).

Figuur 7. Wederkerige en eenrigtingverbindings

Die nodusse (A-DD, NAV en GR) is in hierdie sosiogram (figuur 7) antikloksgewys in alfabetiese volgorde gerangskik. Verskeie van die verbindings het wederkerig (groen) gevorm, wat daarop dui dat pare studente op mekaar staatgemaak het om hulle e-portefeuljes te bou. Die oranje lyne dui eenrigtingverbindings aan en die bronne kan slegs in een rigting vloei. Dit dui daarop dat die nodusse (studente) aan die ontvangkant nie sosiale bronne gedeel het nie. Alhoewel student S met die tegnologie gesukkel het, het hy sy sosiale vaardighede gebruik om homself in die geheelontwikkelingsnetwerk te verweef. Indien in ag geneem word dat hy geslaag het, kan sy sosiale vaardighede nie onder verdenking geplaas word nie. Die verbindings met die groep (GR) is daarna verwyder om te bepaal of enige studente geïsoleerd sou raak (figuur 8).

Figuur 8. Geheelontwikkelingsnetwerk sonder die algemene verbindings (GR)

Nadat die verbindings met die groep in die algemeen verwyder is (figuur 8), was al die studente steeds in die geheelontwikkelingsnetwerk verweef, wat impliseer dat sosiale interafhanklikheid tydens die samestelling van e-portefeuljes ontwikkel het. In die volgende paragrawe word enkele plasings uitgelig om die soort sosiale interafhanklikheid te ondersoek.

Plasing A: Student D se plasing op 8 November 2015 om 20:35:33

Student D het geskryf:

Hi7 all go to YouTube Mahara e-portfolio and look for a clip by Jon Harrison it is a 3 min 10 secs long clip. It is really helpful. The name is how to make your first Mahara page.

Hierdie student het een van die take van lede van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem, naamlik om seker te maak dat medestudente weet hoe om ’n leertaak te voltooi. Dit dui op individuele aanspreeklikheid en positiewe interafhanklikheid. Student M (20:36:05)8 het bykans onmiddellik met drie duim-in-die-lug-emotikons sy dank uitgespreek wat op bevorderlike interaksie kan dui. BB (20:38:51) het haar dank uitgespreek en genoem dat dit haar sou help “to navigate the screen, cause my movements are limited due to lac of knowledge of mahara”, wat op positiewe interafhanklikheid dui. Student AA (20:39:09) het ook een van die take van ’n koöperatiewe basisgroep opgeneem deur haar ervaring van die YouTube-video te deel:

It is true, Student D, but I have to admit that I had to watch that video a few times before I understood how to create my own page.

Studente BB (20:39:42), I (20:43:48), M (20:47:58) en E (20:56:56) het student D bedank, wat op positiewe interafhanklikheid en sosiale vaardighede dui. Student D (21:04:39) het die gesprek met ’n glimlaggesiggie-emotikon afgesluit. Hierdie plasing en die betrokkenheid daarby toon dat verskeie elemente van koöperatiewe leer spontaan ontwikkel het terwyl die studente op mekaar staatgemaak het om te leer om Mahara te gebruik om ’n e-portefeulje saam te stel.

Plasing B: Student V se plasing op 11 November om 19:21:15

Student V het gevra:

Peeps, how do I make a table of contents on Mahara? And also how do I tag my assignments?

Die student het geglo dat een van die groeplede haar sal help om die probleem op te los. Student E (19:24:42) het bykans onmiddellik geantwoord dat dit vir hom ook ’n uitdaging was. Student C (19:41:13) het een van die take van ’n koöperatiewe basisgroep opgeneem en verduidelik hoe om ’n plek vir die inhoudsopgawe (kieslys) op ’n e-portefeuljebladsy te skep:

Drag a text box to a space … like a column … then you type in Table of Contents. Then you add your content … it does not happen automatically … you must construct it.

Hierdie plasing en die betrokkenheid daarby dui daarop dat nog ’n element van koöperatiewe leer ontwikkel het, naamlik individuele en groepaanspreeklikheid. Student V (19:42:02) wou weet of sy vir elke bladsy ’n inhoudsopgawe moet maak en student E (19:48:28) het met twee vraagtekens reageer om aan te dui dat hy ook wou weet. Student C (19:52:42) het met ’n verbaasde-gesiggie-emotikon gereageer en gesê dat sy nie vir elke leertaak ’n bladsy geskep het nie, maar dat dit seker gedoen kon word. Student V (17:53:22) het haar bedank en met ’n laggesiggie-emotikon bygevoeg dat sy die instruksies verstaan het (17:53:37). Hierdie gesprek dui op positiewe interafhanklikheid en bevorderlike interaksie. Student C (20:38:42) het as volg geantwoord:

You see … I can teach [dans-emotikon], !!! [bloos-emotikon].

Student I (20:46:15) het met ’n vuis-emotikon getoon dat hy saamstem en student V (21:11:44) het geantwoord dat student C wel kan onderrig, haar daarvoor bedank en gesê dat sy dit reggekry het, maar steeds nie verstaan hoe om kernwoorde (tags) vir haar leertake te skep nie. Student C (21:14:27) het geantwoord dat sy nie kon help nie, omdat sy dit nog nie gedoen het nie. Student V (21:16:36) het besluit om Student E vir ’n bydrae verantwoordelik te hou, wat ook op die ontwikkeling van individuele en groepaanspreeklikheid kon dui, en gevra:

Student E, I think you have done tagging. And what is the purpose of tagging because I do understand we must do that.

Hierdie voorbeeld dui daarop dat student V daarin geslaag het om die regte medestudent (student E) as ’n bron vir leer te identifiseer. Student E het nie dadelik geantwoord nie, maar die opmerking het student I (21:17:49) laat besef dat daar iets is wat hy nie weet nie:

I don’t even know what tagging is. What is that?

Dit het ’n geleentheid vir toevallige leer geskep, omdat student C (21:18:44) geen idee gehad het wat “tagging” behels nie:

Do you mean giving others access to comments on your assignment?

Student V (21:19:48; 21:19:49)9 het haar in sarsies reggehelp:

It has something to do with tagging your assignment. But I’m still unsure about it. But I must know we must do it. When someone is your friend, they can comment without any tagging done.

Student I (21:20:51) kon nie help nie, maar het genoem dat Mahara haar daarop bedag gemaak het dat een van haar leertake nie geberg kon word nie omdat sy dit nog nie “getag” (kernwoorde toegeken) het nie. Student V (21:22:45) het geantwoord dat sy geen probleem met kernwoorde ondervind het nie, waarop student I (21:24:28) geantwoord het dat sy reeds verskeie leertake opgelaai het en dat slegs dié betrokke leertaak ’n foutboodskap veroorsaak het. Dit kon op bevorderlike interaksie dui. Student S (21:26:37; 20:27:35), wat tot op daardie stadium passief saamgeleer het, het in sarsies betrokke geraak:

I hv not started anything, now it like I am listening Afrikaans. It is Saturday I’ll be bothering you big time.

Hierdie student was nie rekenaargeletterd nie. Ek moes byvoorbeeld een aand per telefoon verduidelik wat “drag-and-drop” (trek-en-los) behels. Hy het in ’n gehuggie in die Oos-Kaap gewoon, nie ’n rekenaar besit nie en moes dorp toe gaan om toegang tot ’n rekenaar en die internet te verkry. Hy het op medestudente se welwillendheid staatgemaak om onder moeilike omstandighede ’n e-portefeulje saam te stel. Student V (21:46:30) het hom binne minute gerusgestel en namens die hele groep ondersteuning aangebied:

Do not worry Student S we will help you. Once you get the gist of it. It’s really quite simple. [laggesiggie-emotikon]

Weer eens word een van die take van ’n koöperatiewe basisgroep, naamlik om groeplede in die uitvoer van leertake te ondersteun, spontaan opgeneem. Student S (21:47:40) het hom bedank en die groep het stil geraak. Die volgende oggend het student G (04:53:39) verduidelik waarom hy so lank stil was en bygevoeg:

AND I HAVE NOT GOTTEN HALF WITH MINE. I am drowning here. I will unfailingly upload all my assignments this morning with the resume. Then start on Assignment 12.

Student BB (5:03:47) het bykans dadelik ondersteuning namens die hele groep aangebied:

K, dear. We are happy you are back. We have To get This mahara thing right, Nd we are nearly there. Only two weeks, Nd then we are done.

Net soos in die geval van die vorige voorbeelde het verskeie elemente van koöperatiewe leer ontwikkel terwyl die studente die take van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem het.

Plasing C: Student C se plasing op 24 November 2015 om 10:16:31

Student C het gevra:

Where on mahara do you see the submit button?

Hierdie plasing dui op positiewe interafhanklikheid, omdat die student vertrou het dat iemand betrokke sou raak om te help om ’n probleem in ’n gesamentlike praktyk op te los. Student E het een van die take van ’n koöperatiewe basisgroep opgeneem en haar gehelp om te verstaan hoe om die leertaak te voltooi. Hy (10:17:26) het geantwoord dat sy eers ’n versameling moes skep en dat sy die indienknoppie (“submit button”) sou sien as sy die versameling klaar geskep het. Student V (10:19:25) het nie mooi verstaan nie en gevra of die e-portefeulje op een bladsy geskep moes word, waarop student E (10:19:25) as volg geantwoord het:

U put all ur pages in one collection, not one page but one collection.

Student V (10:19:30) wou weet of dit verkeerd sou wees as sy die 13 bladsye apart sou indien en student E (10:20:02) het geantwoord dat dit natuurlik verkeerd sou wees, aangesien dit een assesseringstaak was, naamlik ’n e-portefeulje. Student V (10:20:26) het gesê dat hy nog nooit van ’n “collection” (versameling) gehoor het nie. Student E (10:20:26) het hom aangemoedig om aanlyn te gaan omdat hy dit daar sou sien en vervolg met: “Try it it works.” Hierdie gesprek dui op die interpersoonlike vaardighede van die studente. Student V (10:22:13) het gesê dat hy daardie aand sou probeer. Nog voorbeelde van passiewe leer kon uitgelig word toe studente J (10:22:17) en I (10:29:20) student E ook bedank het.

Student C (10:33:39) was egter nog nie tevrede nie. Sy het op haar verbinding met student E staatgemaak om te leer (persoonlike-ontwikkelingsnetwerk) en vir hom gevra om ’n foto van die bladsy waar hy die indienknoppie gesien het, te neem. Student E (10:47:22) het vir student C gevra of sy al ’n versameling geskep het. Student C (10:47:43) het bevestigend geantwoord. Student E (10:48:38) het gesê dat die indienknoppie dan daar moet wees en gevra of sy gereed was om in te dien. Sy (10:49:50) het geantwoord dat sy binne ’n dag of twee gereed sou wees, maar dat sy eers die indienknoppie moes opspoor omdat sy nie later daarmee kon sukkel nie, wat op voldoende selfreguleringsvaardighede kon dui. Student V (11:03:46) het die groep ingelig dat ’n stap-vir-stap-gids in Arend beskikbaar gestel is en dat dit haar gehelp het om te verstaan hoe om ’n versameling te skep. Student E (14:59:52) het reageer met “Lets visit” en later die middag (14:59:52) laat weet dat hy dit getoets het en dat dit werk.

Daarmee word die bevindinge van die ingeneste sosiale-netwerk-analise bevestig. Die studente was interafhanklik. Gebaseer op dié groepie plasings het al die elemente van koöperatiewe leer ontwikkel terwyl die student hulle e-portefeuljes saamgestel het, naamlik positiewe interafhanklikheid, individuele aanspreeklikheid, bevorderlike interaksie, sosiale vaardighede en groepverwerking. Soos uitgelig, was dit nodig om groepverwerking na afloop van die leertaak te fasiliteer. Die afleiding kan gemaak word dat ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes in die WhatsApp-groep ontwikkel het.

Die rol van die mentor word in die volgende paragrawe bespreek.

4.2 Die rol van die mentor in die WhatsApp-groep

Die studente het WhatsApp gebruik om die regte medestudente te identifiseer en verbindings met hulle te bou om toegang tot die regte sosiale bronne te verkry om hulle leertake te voltooi. Vier studente het aanvanklik (6 Junie 2015) op ongesonde praktyke probeer staatmaak en versoek dat student A haar voltooide leertaak deel. Dit was nie nodig om in te gryp nie, omdat hulle Turnitin10 moes gebruik om te bewys dat dit hulle eie werk was. Student A het selfregulering-voordat-met-’n-leertaak-begin-is gefasiliteer en geskryf dat niemand daarby sou baat as sy haar leertaak sou deel nie, omdat sy ’n kunsonderwyseres is. Sy het egter raad aangebied en genoem dat sy die riglyne in die studiebrief gevolg het. Sy het ook spesifieke bladsye in die handboek uitgesonder en afgesluit met “That is the learning curve here.”

Die behoefte aan fasilitering van koöperatiewe leer word vervolgens bespreek.

4.2.1 Fasilitering van koöperatiewe leerproses

Dit was selde nodig om die koöperatiewe leerproses te fasiliteer, omdat die studente die take van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem het. Hulle het mekaar gemotiveer, aangemoedig om in te dien en mekaar tydens persoonlike nood ondersteun. Indien niemand op ’n plasing gereageer het nie, was dit meestal nodig om te vra: “Do you agree?” of “Who can assist?” om koöperatiewe leer aan te spoor. Dit was wel nodig om groepverwerking na afloop van die leertaak te fasiliteer. Ek het die oggend nadat die e-portefeuljes ingedien is, ’n gesprek om 07:05:34 begin met:

You are stars. I do not even worry about the results, you had an amazing collaborative journey. [handeklap-emotikon]

En soos gewoonlik het hulle bykans dadelik by die plasing betrokke geraak. Student J (07:06:24) het geskryf:

It was hard, sweat, blood, tears, fun sometimes along the way kids were born and we laughed, panicked but all is well. Thank you, Doc.

Dit het groepverwerking aangespoor. Student D (7:06:35) het geskryf:

Thank you guys it has been an amazing journey xx [drie hartjie-emotikons]

Dié opmerking beklemtoon die waarde van ’n koöperatiewe leerproses; ek het hulle gereeld daarop gewys dat die reis net so belangrik soos die resultate is. Die studente het mekaar in nie-akademiese verband ondersteun. Die unieke konteks van nagraadse studente in afstandhoëronderwys is ook uitgelig toe student U (7:07:44) opgemerk het:

Hahahaha. Student J, yes kids were born along the way. What dedicated parents they have. [glimlag-emotikon]

Student C (08:01:42) het die waarde van positiewe interafhanklikheid bevestig:

My appreciation for everybody’s contribution are beyond words! Have a nice rest. Kind regards.

Student BB (08:03:48) het ook die waarde van die koöperatiewe leerproses uitgelig toe sy almal bedank het met:

Yes, dear, its BN a long journey, Bt it was worth it. Thanks to everyone. [vier glimlag-emotikons]

Weer eens word die leerproses as ’n reis en nie as ’n eenmalige gebeurtenis nie beskryf. Die gesprek dui op groepverwerking. Dit dui ook daarop dat transformerende leer plaasgevind het. Die waarde van die leergeoriënteerde benadering tot assessering word ook uitgelig. Student E (08:31:36) het dié stelling met "Big tym" ondersteun. Student N (09:23:06) het met die volgende opmerking twee take van ’n koöperatiewe basisgroep geïdentifiseer, naamlik om medestudente in die uitvoer van akademiese take te ondersteun en om hulle aan te moedig om akademiese take te voltooi:

Thank you everyone for all the support and encouragement, if it were not for you, I wouldn’t have made it this far. To all. Let me be among the first to wish you a happy festive season.

Student I (09:39:12) het die waarde van die koöperatiewe leerproses bevestig:

Thank you all. No words can express my gratitude.

Student G (22:51:50) het egter vir student E vir sy bydrae uitgesonder:

Oh, Student E, you were a good mentor, but I must say you really have your hands full. I wish you the very best.

Dié opmerking bevestig student E se intensiewe betrokkenheid by medestudente. Die studente het so pas hulle e-portefeuljes ingedien, hulle sou eers teen Maart 2016 uitslae ontvang, tog beskryf student E (10:58:07) hulle as oorwinnaars toe hy die groep ’n goeie nagrus met die volgende woorde toewens:

Nyt nyt my victors!

Daarmee aanvaar hy dat hy ’n sentrale rol tydens die leerproses gespeel het. Hierdie sentrale rol is ook op 24 November geïdentifiseer toe student S vir student E om 16:58:10 as sy mentor geïdentifiseer het:

But Sir Student E learned me from the beginning, I remember I was unable to use Arend and he helped me a lot with fellow students.

Student E (16:59:57) het die dankiesê-emotikon gebruik om die bedanking te erken en student S (17:02:28) het vervolg dat die hele groep hom gehelp het om te presteer:

I came this far because of this group. I was unable even to see announcements, this group helped me a lot.

Daarmee word bevestig dat dié student sou uitgeval het weens ’n gebrek aan toegang tot die regte inligting as hy nie die ondersteuning van sy medestudente gehad het nie. Student L (17:16:55) het student E ook as ’n bron van kennis geïdentifiseer:

True, the assistance is amazing. I could not make it without Student E.

Student V (17:16:55) het saamgestem. Student L (17:17:15) het bygevoeg dat ek ook baie gehelp het en sekondes later (17:17:37) verder uitgebrei:

Also, the support from this group is amazing.

Student BB (19:33:08; 19:35:12) het die nag waartydens die e-portefeuljes ingedien moes word (27 November 2015), medestudente as volg in sarsies tot by die wenstreep aangemoedig:

Strongs, we are nearly there. This group had a positive influence on the learning process. I’m sure this group meant a lot to each of us. Thank God we had this.

Hierdie opmerkings bevestig dat nog ’n element van koöperatiewe leer ontwikkel het, naamlik groepverwerking. Die waarde van ’n koöperatiewe leerproses word bevestig, maar een van die studente het as ’n sentrale rolspeler geïdentifiseer. Ek het my verbindings (NAV) verwyder om die impak van die verlies van die fasiliteerder of mentor op die geheelontwikkelingsnetwerk te ondersoek (figuur 9).

Figuur 9. Geheelontwikkelingsnetwerk sonder die fasiliteerder

Slegs twee van die studente, naamlik A en DD, het geïsoleerd geraak (figuur 9). Dit kon op die teenwoordigheid van individuele of mededingende leerders dui, maar die aanname kan nie bevestig word nie, omdat die navorsing eers twee jaar later onderneem is. Daarna is student E se verbindings ook verwyder om die impak van die verlies van die geïdentifiseerde mentor op die geheelontwikkelingsnetwerk te ondersoek (figuur 10).

Figuur 10. Geheelontwikkelingsnetwerk sonder student E

Geen student het verwyderd geraak nie, dus kan die aanname gemaak word dat die e-praktyknetwerk koöperatief-interafhanklik was. Die aanwesigheid van eenrigtingverbindings dui egter daarop dat dit nodig is om die geheelontwikkelingsnetwerk in opvolgstudies gereeld te ondersoek. My betrokkenheid by die 2015-klas het waarnemings tydens my betrokkenheid by die 2014-klas bevestig. Dit was noodsaaklik om die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede te fasiliteer.

4.2.2 Fasilitering van selfregulering

Ek het reeds genoem dat die studente, ten spyte van die riglyne wat in die studiebrief gestel is, teen 6 November nog nie begin het om hulle e-portefeuljes saam te stel nie. Ek was bekommerd dat hulle nie sou klaarkry nie, daarom het ek met my terugkeer na die groep gevra of hulle met die e-portefeuljes besig was. Die groep was stil, maar student M het twee dae later (8 November) om 20:12:30 geskryf:

I’ve developed a stomach alser11 over this thing.12

Dit was noodsaaklik om hierdie gevaar te vermy, daarom het ek selfregulering-voordat-met-die-leertaak-begin-is (Zimmerman 2002) gefasiliteer om sy spanningsvlakke te verlaag. Ek het ’n voorbeeldbladsy met behulp van my eie Mahara geskep en die skermskoot (figuur 11) die volgende dag om 14:05:24 in die WhatsApp-groep gedeel.

Figuur 11. Skermskoot van my voorbeeld-e-portefeulje-bladsy (Van Staden 2016a)

Figuur 11 demonstreer hoe ’n e-portefeulje-bladsy kon lyk. Die hersiene leertake kon bo regoor die hele bladsy geplaas word (1) en die res van die bladsy kon in kolomme verdeel word. Die besinning oor die leertaak (2) kon in die regterkantste kolom geplaas word met die beplanning daaronder (3). Hulle kon ’n spasie vir opmerkings van eweknieë skep (4) en die oorblywende kolomme gebruik om video’s (5), vouers (6) diagramme en prente (7) te deel. Hulle kon ook notas laat (8) en lesers oor die aard van die gebruikerslisensie inlig (10). Ek het hierdie skermskoot ook in Arend en per e-pos met al die studente gedeel wat raad gevra het. Hierdie voorbeeldbladsy het die studente by die leertaak ingetrek. Student E (15:55:21; 15:55:44; 16:04:29; 16:12:02) het dadelik in sarsies laat hoor:

Ohhh each assignment mus hav its own page? I think I put everything on the dashboard or so. [aapgesiggie-wat-mond-toehou-emotikon] Wow, this is sweet, straight forward let me do it now coz I was lost where to start. Dis is brillian and I just created my first page uploaded my assignment one happy now I must get some photo cartoons and text to support it bit rich.

Anders as wat ek vermoed het, het die mentor (student E) nog nie begin om sy e-portefeulje saam te stel nie. Daarmee word my waarneming bevestig dat daar nie aangeneem kan word dat alle afstandstudente ervare selfreguleerders is nie.

Student J (16:09:07; 16:12:16) het geskryf dat hy ook verstaan het wat ’n e-portefeulje behels:

Wow? That really helps. But it makes so much sense.

Student M (20:37:27) het steeds weerstand teen verandering gebied:

I don’t understand why we must struggle so much. I don’t think MAHARA should form part of a long distance curriculum.

Indien hy ’n ervare selfreguleerder was, kon hy ’n internetsoektog geloods het om riglyne vir die gebruik van Mahara te vind. ’n Vinnige internetsoektog met die kernwoorde “guide+to+use+Mahara” het binne 0.42 sekondes 362 000 hulpbronne geïdentifiseer. Ek (17:37:45; 17:42:15; 17:44:30) het besluit om spanning te verlaag en die studente aan te moedig met:

As soon as you understand the logic, creating all the other pages will be easy. So … create something to be proud of. [glimlaggesiggie-emotikon] I am here to help, I know you can do it.

Student L (17:57:02) se opmerking daarop het kommer gewek:

I am going to commit suicide with this Mahara.

Verskeie studente het egter hulp aangebied. BB (18:00:02) het gevra:

Why would you do that, when u can shout for help?

Student M (18:01:09) het met “Sjo” gereageer. Student BB (18:00:23) het ingegryp omdat sy gedink het dat student M se stelling ’n gebrek aan sosiale vaardighede toon. Student M (18:01:45) het student L daarna beter ondersteun:

Its tough, but we WILL do this. Few times this year we felt like this en we made it. Everytime.

Student BB (18:01:50) het die stelling met “True” beaam en student M (18:01:59) het afgesluit met “EVERYTIME!” Ek (18:02:51) het die studente gerusgestel dat ek hulle met Mahara kan help en student BB (18:06:16) het bygevoeg:

It’s True, I fully agree with you we should not loose our focus, which is to compile a portfolio.

Daarmee word weer eens bevestig dat die studente die roetinetaak van ’n koöperatiewe basisgroepe spontaan opgeneem het deur ’n medestudent aan te moedig om leertake in te dien. Ek het op die fasilitering van selfregulering gefokus en die studente om 18:31:27 verder aangemoedig:

Exactly. Focus on graduation. Student L, take a deep breath and tell yourself ‘I can do it’. One step at a time. As soon as you understand the concept, you will love it. And, you can tell your own students that you can do things they cannot do.

Dit was noodsaaklik om die ontwikkeling van selfregulering ook tydens en na afloop van die leertaak te fasiliteer. Student E (17:24:29; 17:25:10; 17:27:55) het op 9 November 2015, nadat hy die inhoud van sy leertaak in ’n teksblok gekopieer het, in sarsies geskryf:

It looks ugly. mixed up and squashed in one small corner ... and pics on de word NAV are missing … with big empty space.

Dit dui op onervare selfregulering omdat ervare selfreguleerders volgens Zimmerman (2002) maniere kan vind om wat ook al tydens die leerproses skeefgeloop het, reg te maak. Hulle skryf die oorsaak vir mislukking aan verkeerde metodes of formules toe. Student E het die probleem geïdentifiseer, maar geen oplossing gevind nie. Ek het aangeraai dat die Word-dokumente in PDF-formaat omskep word en ’n voorbeeld met behulp van ’n skermskoot gedeel. Student E (17:35:20) het in sarsies laat weet dat dit beter lyk en dat hy dit gaan probeer. ’n Uur later (17:36:07) was hy tevrede:

Just did it now it came out nicely not like the pasted one! Thank you, NAV. [handeklap-emotikon] Its tru you can’t do this overnight it’s a journey.

Sy tevredenheid met sy prestasie het, soos Zimmerman (2002) geredeneer het, verdere motivering beïnvloed. Student E het daarna die mentorrol ingeneem, soos reeds bespreek. Hy het ook die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede gefasiliteer. Student G het byvoorbeeld op 25 November 2015 om 15:27:28 gevra wat ’n versameling (“collection”) is, waarna student E (15:28:15) die student aangeraai het eers te fokus op die leertaak wat ingedien moes word:

Don’t worry about collection for now … u will worry about that next week. Focus on tomorrow’s page (assignment 13).

In ander gevalle het student E die take van ’n koöperatiewe basisgroep opgeneem. Student H (12:31:58) was op 20 November gefrustreerd omdat hy met Mahara gesukkel het:

I regret the day I chose this program, that’s my evaluation. And I won’t put my head into anything without inquiring its requirements. [geskokte-gesiggie-emotikon]

Student E (12:32:40) het ’n simpatieke oor en persoonlike ondersteuning aangebied:

LOL, Student H, we done almost … just close your eyes and you will be amazed that we will make it!

Die koöperatief-gestruktureerde leerproses het tot die ontwikkeling van ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk bygedra. Dit het my werkslas verlig, omdat die studente individuele en groepsaanspreeklikheid aanvaar het. Die bevindinge en aanbevelings word aan die hand van die navorsingsvrae bespreek.

 

5. Bevindinge

Die doel van hierdie navorsing was om die e-praktyknetwerk wat tydens die samestelling van e-portefeuljes in afstandhoëronderwys in ’n WhatsApp-groep ontwikkel het te ondersoek om aanbevelings vir die verbetering van die praktyk te maak. Die bevindinge word aan die hand van die twee navorsingsvrae bespreek.

5.1 Hoe interafhanklik was die e-praktyknetwerk in die WhatsApp-groep?

Die eerste bevinding is dat ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes ontwikkel het. Die ontleding van die geheelontwikkelingsnetwerk het getoon dat al die studente met minstens een verbinding in die geheelontwikkelingsnetwerk verweef was. Drie studente (14% afgerond) was met ’n enkele verbinding verweef. Nadat my verbindings verwyder is, was twee van hierdie studente (9% afgerond) nie meer ingeweef nie. Dit impliseer dat 91% (afgerond) van die groep interafhanklik was. Anders as wat die groep van mening was, was student E nie die enigste bron van kennis nie. Verskeie studente het hulself in sentrale posisies ingeweef. Nadat student E se verbindings verwyder is, was 91% van die groep steeds interafhanklik. Die gehalte van die gesamentlike kennisbasis wat tydens die proses ontwikkel het, kan egter bevraagteken word.

Verskeie van die verbindings het slegs in een rigting ontwikkel. Dit impliseer dat sommige studente toegang tot die gesamentlike kennisbasis verkry het sonder om self bydraes te maak. Die aanwesigheid van eenrigtingverbindings kan ’n aanduiding van die teenwoordigheid van individuele en mededingende leerders wees. Mededingende leerders neig om te neem sonder om te deel ten einde ’n mededingende voordeel te skep (Johnson en Johnson 2013). Die gesamentlike kennisbasis het die studente, soos Wasko en Faraj (2005) ook bevind het, aan nuwe inligting, idees en ervaring wat nie in hulle onmiddellike omgewings beskikbaar was nie, blootgestel. Dit het, soos Elliot (2017) bevind het, groei en ontwikkeling moontlik gemaak omdat geografies geïsoleerde studente, soos student E en die internasionale studente, bereik kon word. Anders as wat Wasko en Faraj (2005) bevind het, was dit nie nodig om ’n kritieke massa van aktiewe bydraers te bereik om volgehoue betrokkenheid te bewerkstellig nie. Die toeganklikheid van die aanlynleeromgewing het, soos wat Bere (2013) ook bevind het, daartoe bygedra dat die studente produktief aan gesprekke deelgeneem het. Net soos wat Jackson en Temperley (2007:6) ook bevind het, is praktykgebaseerde kennis, algemeen-beskikbare kennis en nuwe kennis in die WhatsApp-groep geskep.

Die gebruik van WhatsApp het, soos wat Susilo (2014) ook bevind het, pedagogiese, sosiale en tegniese voordele ingehou omdat idees en bronne uitgeruil kon word. Al vyf elemente van koöperatiewe leer, naamlik positiewe interafhanklikheid, bevorderlike interaksie, individuele aanspreeklikheid, sosiale vaardighede en groepverwerking (Johnson en Johnson 2013), het ontwikkel. Die sosiale vaardighede van twee van die studente kon wel bevraagteken word omdat hulle nie verbindings met medestudente gebou het nie. Terugvoer in groepsverband het, soos Taylor (2000b:115) bevind het, groepeienaarskap en die opneem van persoonlike verantwoordelikheid moontlik gemaak. Daar word, soos reeds bespreek, aanbeveel dat die geheelontwikkelingsnetwerk gereeld ondersoek word om die doeltreffendheid van ’n koöperatiewe leerproses te ondersoek. Alhoewel koöperatiewe interafhanklikheid ontwikkel het, kan die groep nie as ’n koöperatiewe basisgroep omskryf word nie.

Koöperatiewe basisgroepe bestaan uit klein groepies studente en die take word aan koöperatiewe basisgroepe opgedra (Johnson e.a. 2008). Hierdie groep studente het, anders as wat Johnson e.a. (2008) aanbeveel, die take van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem. Samewerking en ewekniebegeleiding het, soos Osborne (2013:5) ten opsigte van koöperatiewe basisgroepe bevind het, leergeleenthede geskep. Dit is moontlik dat hulle van dié take bewus was omdat een van die leertake vereis het dat hulle koöperatiewe basisgroepe vestig. Hulle het egter nooit na hulself as ’n koöperatiewe basisgroep verwys nie. Daar word aanbeveel dat die fokus nie op die fasilitering van koöperatiewe leerprosesse geplaas word nie, maar eerder op die ontwerp van uitdagende leertake om ’n behoefte aan koöperatiewe leer te skep. Die koöperatiewe leerproses het transformerende leer ondersteun.

Transformerende leer het begin die oomblik toe ’n disoriënterende dilemma ervaar is en die studente besef het dat hulle nie weet hoe om Mahara te gebruik nie. Die dilemma was aanvanklik, soos wat Mezirow (2000) bevind het, ’n enkele, dramatiese gebeurtenis toe die studente die omvang van die leertaak besef het. Daarna was die dilemma, soos wat Taylor (2000a:300) bevind het, ’n lang kumulatiewe proses wat tot selfbesinning, heroorweging van aannames oor die self en die wêreld en ’n diskoers met ander bygedra het (Mezirow 2000:11).

Die navorsing bevestig Weems (1999) se bevinding dat die kennis om effektief te werk intiem met die sosiale kontekste verbind is en in hierdie kontekste geskep word. Die studente het vertrou dat medestudente, wat eintlik vreemdelinge is, sal help. Die vertroue het, soos Baumgarten (2001) bevind het, ’n belangrike rol tydens transformerende leer gespeel. Daar word aanbeveel dat die pas en inhoud nie verander word om by die studente aan te pas nie. Dit is eerder noodsaaklik om uitdagende leertake te ontwerp om geleenthede vir transformerende leer te skep.

5.2 Wat is die rol van die mentor in ’n WhatsApp-groep?

Die tweede bevinding is dat die mentor ’n belangrike rol in ’n WhatsApp-groep speel. My rol was nie om inligting te verskaf nie, maar eerder om leer te fasiliteer. Net soos wat Bouhnik en Deshen (2014) ook bevind het, het my teenwoordigheid ’n gevoel van sekuriteit geskep. Alhoewel ek die leerproses na ure gefasiliteer het, het die studente my nie, soos Bouhnik en Deshen (2014) bevind het, na ure met versoeke oorval nie. Hulle was eerder bykans 24/7 vir mekaar beskikbaar. Ek is betrek slegs wanneer ’n probleem nie in groepsverband opgelos kon word nie.

Anders as wat Rogers en Picard (2017) bevind het, het die studente geweet hoe om WhatsApp te gebruik om by mekaar te leer. Hulle het die take van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem en hulle persoonlike-ontwikkelingsnetwerke tydens die proses uitgebou. Dit was soms nodig om in te gryp wanneer studente op ’n dwaalspoor was of niemand anders kon help nie, daarom het een van die studente tereg opgemerk dat ek net “inchip” wanneer dit noodsaaklik is. Dit was meestal bloot nodig om te vra: “Wie kan help?” of “Stem jy saam?” om die koöperatiewe leerproses te fasiliteer. Dit was egter nodig om die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede voor, tydens en na afloop van leertake te fasiliteer.

Verskeie studente het nie genoegsame tyd vir die samestelling van e-portefeuljes beplan nie. Enkeles was die nag van die sluitingsdatum steeds besig om e-portefeuljes saam te stel, maar hulle eweknieë het tot laat gereed gestaan om te help. Nadat almal gaan slaap het, het student S egter gesukkel om die indienknoppie te vind. Hy het my kwart voor twaalf wakker gebel en ek het hom telefonies gehelp om sy e-portefeulje betyds in te dien. Hierdie probleem kon oorkom gewees het indien die studente die werkswyse vir die voltooiing van elke leertaak gevolg het. Anders as wat Johnson en Johnson (2013) bevind het, het die koöperatiewe leerproses nie tot die ontwikkeling van ’n praktykgemeenskap bygedra nie, maar eerder tot die ontwikkeling van ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk.

Gebaseer op hierdie bevindinge, word ’n aantal aanbevelings vir die verbetering van die praktyk gemaak.

 

6. Aanbevelings vir die verbetering van afstandhoëronderwys

Hoë uitval- en druipsyfers word in die literatuur aan die karaktertrekke van studente en die impak van buitefaktore gekoppel (Barefoot 2004). Daar word ook geredeneer dat die pas, inhoud, konteks en uitdagings aangepas moet word omdat geen twee leerders op dieselfde wyse leer of oor dieselfde hoeveelheid en gehalte voorkennis beskik nie (Osborne 2013:5). Die basiese struktuur van hoër onderwys, en veral die manier waarop onderrig ontwerp en aangebied word, word egter selde ondersoek om te verstaan hoe studentesukses verbeter kan word (Barefoot 2004). Gebaseer op die navorsing word drie aanbevelings vir die verbetering van die praktyk gemaak.

Eerstens word aanbeveel dat die leerproses koöperatief gestruktureer word. Barefoot (2004) se aanbeveling dat die manier waarop onderrig en leer tydens afstandhoëronderwys aangebied word, verander moet word, word gesteun. Anders as wat Osborne (2013:5) aanbeveel, is dit nie nodig om die pas, inhoud, konteks en uitdagings aan te pas om by die studente se vlak van ontwikkeling aan te pas nie (Osborne 2013:5). Dit is juis nodig om uitdagende leertake te ontwerp om ’n behoefte aan koöperatiewe leer te skep. Die koöperatief gestruktureerde leerproses het kognitiewe en sosiale ontwikkeling op ’n gesonde manier ondersteun. Daar word ook aanbeveel dat die karaktertrekke van volwassene-leerders in ag geneem moet word wanneer leertake ontwerp word. Die verskil in die gehalte en hoeveelheid voorkennis van volwassene-leerders (Osborne 2013) het geleenthede vir transformerende leer geskep. Die transformasie het nie oornag geskied nie, omdat transformerende leer, soos Baumgarten (2001) ook bevind het, ’n komplekse proses is wat gevoelens en gedagtes betrek. Dit het daartoe bygedra dat die studente tydens die leerproses, soos wat Devece, Peris-Ortiz, Merogó en Fuster (2015) ook bevind het, in selfstandige, koöperatiewe professionele mense ontwikkel.

Tweedens word aanbeveel dat die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede, soos Zimmerman (2002:66) en Isaacson en Fujita (2006:39) ook aanbeveel, gefasiliteer word. Net soos Daloz (1986; 2012) geredeneer het, was die rol van die mentor om op gevare te wys en die lig op die toekoms te werp. Verskeie studente was onbewus van hul eie vermoëns, kon hulself nie motiveer nie en het gesukkel om kennis reg aan te wend om gestelde leeruitkomste te bereik. Die onervare selfreguleerders het weerstand teen verandering gebied, kon nie daarin slaag om eie doelwitte te stel nie en kon nie geskikte strategieë identifiseer en toepas om hul doelwitte te bereik nie. Hulle kon ook nie hulle vordering monitor om te herstruktureer wanneer leeruitkomste nog nie bereik is nie.

Derdens word aanbeveel dat WhatsApp-groepe gebruik word om die leerproses ook in afstandhoëronderwys koöperatief te struktureer. Die navorsing toon dat WhatsApp ’n veilige, vertrouenswaardige omgewing gebied het waarin ’n groep studente mekaar aangemoedig het om deel te neem, saam te werk, ondersoek in te stel, te besin en terugvoer te gee. Hulle het mekaar oor tyd- en demografiese grense heen geleer om Mahara te gebruik en aangemoedig om e-portefeuljes in te dien en sodoende tot ’n 100%-suksessyfer bygedra. Geen lid van die WhatsApp-groep het uitgeval nie, hoofsaaklik omdat medestudente die take van ’n koöperatiewe basisgroep spontaan opgeneem het. Daar word egter aanbeveel dat die mentor of dosent aktief in hierdie aanlynleeromgewings teenwoordig moet wees om die volle potensiaal van WhatsApp-groepe, soos Salem (2013) ook aanbeveel, te ontsluit. Daar word ook aanbeveel dat die bruikbaarheid van ander tegnologie ondersoek word, veral in die geval van groter groepe. Dit was ’n tydrowende proses om op die muur van hierdie aktiewe groep terug te blaai wanneer studente na vorige plasings terugverwys het. Dit was ook moeilik om gesprekke te volg, omdat reaksies op verskeie plasings op ’n enkele muur vertoon word. Ek lewer in ’n opvolgartikel verslag oor die bruikbaarheid en gebruik van Arend.

 

7. Ten slotte

Die leergeoriënteerde raamwerk vir die oorskakeling na e-portefeuljes het ’n positiewe invloed op studentesukses in afstandhoëronderwys uitgeoefen. Die suksessyfer van die 2015-klas was 75,3% (tabel 2), wat daarop dui dat die klas 23,3% beter as die 2014-klas presteer het.

Tabel 2. Suksessyfer van die WhatsApp-groep in vergelyking met res van klas

 

WhatsApp-groep

Res van klas

Totale groep

Aantal studente

23

54

77

Aantal wat gedruip of uitgeval het

0

19

19

Suksessyfer

100%

64,8%

75,3%

 

’n Verdere ontleding van die statistiek toon dat die WhatsApp-groep 35,2% beter as die res van die klas presteer het (tabel 2). Die afleiding kan gemaak word dat WhatsApp-groepe ’n sleutel tot studentesukses in afstandhoëronderwys bied, mits die dosent of mentor aktief in die aanlynleeromgewing betrokke is om die leerproses koöperatief te struktureer en die ontwikkeling van selfreguleringsvaardighede te fasiliteer.

 

Erkenning

Hiermee word erkenning verleen aan die groep studente wat my in hulle privaatlewe ingenooi het en die nodige toestemming verleen het dat ek hulle storie kan vertel. Dit was ’n onvergeetlike leerervaring, vriendskapsbande is gebou en ons is steeds in die groep verbind. Die studente ondersteun mekaar steeds tydens nie-akademiese oomblikke. So het dit dan onder my aandag gekom dat Student S13 by sy werk vermoor is nadat hierdie artikel vir publikasie goedgekeur is. Die impak wat die WhatsApp-groep op sy lewe gehad het, is die aand van sy dood weer bevestig. Hy het Student E die nag van sy afsterwe per WhatsApp gekontak en weer eens vir sy rol tydens die samestelling van sy e-portefeulje bedank. Hierdie navorsing word aan Student S opgedra:

Mag jou siel, soos jou medestudente jou ook toegewens het, in vrede rus. Jy het ’n besonderse impak op ons almal se lewens gemaak. Ons sal jou altyd in ons gedagtes koester as iemand wat baie moeilike omstandighede kon oorkom om ’n e-portefeulje saam te stel en betyds in te dien.

 

Bibliografie

Alberta Education. 2005. Instructional strategies: Cooperative learning. http://www.learnalberta.ca/content/kes/pdf/or_ws_tea_inst_04_cooplearn.pdf (14 November 2017 geraadpleeg).

Amry, A.B. 2014. The impact of WhatsApp mobile social learning on the achievement and attitudes of female students compared with face to face learning in the classroom. European Scientific Journal, 10(22):116–36.

Baker-Doyle, K. en S.A. Yoon. 2011. In search of practitioner-based social capital: A social network analysis tool for understanding and facilitating teacher collaboration in a US-based STEM professional development program. Professional Development in Education, 37(1):75–93.

Balkcom, S. 1992. Cooperative learning. Office of education research: Consumer guide. https://www2.ed.gov/pubs/OR/ConsumerGuides/cooplear.html (30 Maart 2018 geraadpleeg)

Barefoot, B.E. 2004. Higher education’s revolving door: Confronting the problem of student drop out in US colleges and universities. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-learning, 19(1):9–18.

Baumgartner, L. 2001. An update on transformational learning. New directions for adult and continuing education, 89:15–24.

Bennet, B. en C. Rolheiser. 2003. Beyond Monet: The artful science of instructional integration. Toronto, ON: Bookation Inc.

Bere, A. 2013. Using mobile instant messaging to leverage learner participation and transform pedagogy at a South African University of Technology. British Journal of Educational Technology, 44(4):544–61.

Borgatti, S., M. Everett en L. Freeman. 2002. Ucinet for Windows: Software for social network analysis. http://www.citeulike.org/group/11708/article/6031268 (5 April 2017 geraadpleeg).

Borko, H., J. Jacobs en K. Koellner. 2010. Contemporary approaches to teacher professional development. In Peterson, Baker en McGraw (reds.) 2010.

Bouhnik, D. en M. Deshen. 2014. WhatsApp goes to school: Mobile instant messaging between teachers and students. Journal of Information Technology Education: Research, 13:217–31.

Bouty, I. 2000. Interpersonal and interaction influences on informal resource exchanges between researchers across organizational boundaries. Academy of Management Journal, 43(1):50–65.

Brown, J. en P. Duguid. 2001. Knowledge and organization: A social-practice perspective. Organization Science, 12(2):198–213.

Bruck, M. en J. MacInnis (reds.). 1997. Advances in Consumer Research, 24. Association for Consumer Research: Provo, UT.

Burt, R.S. 1992. Structural holes: The social structure of competition. Boston: Harvard University Press.

Carless, D. 2007. Learning‐oriented assessment: Conceptual bases and practical implications. Innovations in Education and Teaching International, 44(1):57–66.

Carpenter, M., T. Bauer en B. Erdogan. 2010. Principles of management. Flat World Knowledge. http://catalog.flatworldknowledge.com/catalog/editions/carpenter_1-1-principles-of-management-1-1 (15 Januarie 2014 geraadpleeg).

Cercone, K. 2008. Characteristics of adult learners with implications for online learning design. AACE Journal, 16(2):137–59. Chesapeake, VA: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). https://www.learntechlib.org/p/24286 (4 April 2018 geraadpleeg).

Chertoff, J. 2015. Global differences in electronic portfolio utilization – a review of the literature and research implications. Journal of Educational Evaluation and Research Implications, 12:15.

Chu, K.-H., H. Wipfli en T.W. Valente. 2014. Using visualizations to explore network dynamics. Journal of social structure, 14(4). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4184104/ (12 November 2017 geraadpleeg).

Church, K. en R. de Oliveira. 2013. What’s up with WhatsApp? Comparing mobile instant messaging behaviors with traditional SMS. In Proceedings of the 15th International Conference on Human-computer Interaction with Mobile Devices and Services, ble. 352–61.

Coleman, J. 1988. Social capital in the creation of human capital. American Journal of Sociology, 94:S95–S120.

Costello, L. en M. McDermott. 2017. Netnography: Range of practices, misperceptions, and missed opportunities. International Journal of Qualitative Methods, 16:1–12.

Cross, R.L. en A. Parker. 2004. The hidden power of social networks: Understanding how work really gets done in organizations. Boston: Harvard University Press.

Cuthell, J. 2002. A learning community – a community of learners. Journal of Interactive Learning Research: Special Issue: Distributed cognition for learning, 13(1–2):167–86.

Daloz, L.A. 1986. Effective teaching and mentoring. San Francisco: Jossey-Bass.

—. 2012. Mentor: Guiding the journey of adult learners. 2de uitgawe. San Fransisco: Jossey-Bass.

Devece, C., M. Peris-Ortiz, J. Merogó en V. Fuster. 2015. Linking the development of teamwork and communication skills in higher education. In Peris-Ortiz en Lindahl (reds.) 2015.

Dominguez, S. en B. Hollstein (reds.). 2014. Mixed methods social networks research: Design and applications. New York: Cambridge University Press.

Elliott, J.C. 2017. The evolution from traditional to online professional development: A review. Journal of Digital Learning in Teacher Education, 33(3):114–25.

Eynon, B. en L.M. Gambino. 2017a. Introduction. In Eynon en Gambino 2017b.

Eynon, B. en L.M. Gambino. 2017b. High-impact ePortfolio practice. Sterling, VA: Stylus Publishing.

Fernandez-Rio, J., N. Sanz, J. Fernandez-Cando en L. Santos. 2017. Impact of sustained cooperative learning intervention on student motivation. Physical Education and Sport Pedagogy, 22(1):89–105.

Fox, A. en E. Wilson. 2009. “Support our networking and help us belong!”: Listening to beginning secondary school science teachers. Teachers and Teaching, 15(6):701–18.

Freeman, L. 2004. The development of social network analysis: A study in the sociology of science. North Charleston: Booksurge, LLC.

Frey, N., D. Fisher en S. Everlove. 2009. Productive group work: How to engage students. Alexandria, VA: ASCD.

Galaskiewicz, J. en S. Wasserman. 1993. Social Network Analysis: Concepts, methodology, and directions. Social Methods Research, 11:3–22.

Harlen, W. en C.R. Deakin. 2002a. A systematic review of the impact of summative assessment and tests on students’ motivation for learning (EPPI-Centre Review, version 1.1*). In Harlen en Deakin 2002b.

Harlen, W. en C.R. Deakin. 2002b. Research evidence in Education library. 1ste uitgawe. Londen: EPPI-Centre, Social Science Research Unit, Institute of Education.

Isaacson, R.M. en F. Fujita. 2006. Metacognitive knowledge monitoring and self-regulated learning: Academic success and reflection on learning. Journal of Scholarship of Teaching and Learning, 6(1):39–55.

Jackson, D. en J. Temperley. 2007. From professional learning community to networked learning community. Professional learning communities: Referaat gelewer by die International Congress for School Effectiveness and Improvement, 3–6 Januarie in Fort Lauderdale, VSA.

Johnson, D.W. en F.P. Johnson. 2013. Joining together: Group theory and group skills. Boston: Pearson.

Johnson, D.W. en R.T. Johnson. 1999. Learning together and alone: Cooperative, competitive, and individualistic learning. Boston, MA: Allyn & Bacon.

—. 2017. The use of cooperative procedures in teacher education and professional development. Journal of Education for Teaching, 43(3):284–95.

Johnson, D.W., R.T. Johnson en E.J. Holubec. 1998. Cooperation in the classroom. Edina, MN: Interaction Book Company.

—. 2008. New circles of learning: Cooperation in the classroom and school. Edina, MN: Interaction Book Company.

Johnson, D.W., R.T. Johnson en K.A. Smith. 1998. Active learning: Cooperation in the college classroom. Edina, MN: Interaction Book Company.

Kagan, S. en M. Kagan. 2009. Kagan cooperative learning. San Clemente, CA: Kagan Publishing.

Kelly, T., S. Thomson, B. Green en J. Vince. 2017. Facebook faculty and tweeting teachers: Social media as a learning, development, and support mechanism for pre-service, in-service, and post-service educators. In Resta en Smith (reds.) 2017.

Keyser, J.N. 2013. Self-regulated learning and time perspective as predictors of academic performance in undergraduate economics studies. PhD-proefskrif. Universiteit van die Vrystaat.

Knowles, M. 1975. Self-directed learning: a guide for learners and teachers. New York: Association Press.

Kozinets, R.V. 1997. “I want to believe”: A netnography of the X-Philes’ subculture of consumption. In Bruck en MacInnis 1997.

—. 2010. Netnography: Doing ethnographic research online. Londen: Sage.

—. 2015. Netnography: Redefined. Londen: Sage.

Kuh, G.D. en J. Kinzie. 2018. What really makes a high-impact practice high impact? Inside Higher Ed. https://www.insidehighered.com/views/2018/05/01/kuh-and-kinzie-respond-essay-questioning-high-impact-practices-opinion (21 Mei 2018 geraadpleeg).

Kuh, G.D. en K. O'Donnell. 2013. Ensuring quality & taking high-impact practices to scale. Washington, DC: Association of American Colleges & Universities.

Lave, J. en E. Wenger. 1991. Situated learning: Legitimate peripheral participation. Cambridge: Cambridge University Press.

León, J.J.C. en C.M.C. Castro. 2016. Cooperative learning with a focus on the social: A pedagogical proposal for the EFL classroom. How, 23(2):125–47.

Lubbe, A. 2015. Cooperative base groups in Higher Education: the impact of Life Sciences students’ self-directed learning readiness. MEd-verhandeling, Noordwes-Universiteit.

Marsick, V.J. en K. Watkins. 1990. Informal and incidental learning in the workplace. New York: Routledge.

Marzano, R., D. Pickering en J. Pollock. 2001. Classroom instruction that works: Research-based strategies for increasing student achievement. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.

Mathias, J., M. Bruce en D.P. Newton. 2013. Challenging the Western stereotype: Do Chinese International Foundation students learn by rote? Research in Post-Compulsory Education, 18(3):221–38.

McTighe, J. en K. O’Connor. 2005. Seven practices for effective learning. Educational Leadership, 63(3):10–7.

Meng, J. 2017. An empirical study on the application of cooperative learning to comprehensive English classes in a Chinese independent college. English Language Teaching, 10(2):94–9.

Mezirow, J. 2000. Learning to think like an adult: Transformational theory: Core concepts. In Mezirow and Associates (reds.) 2000.

Mezirow, J. and Associates (reds.). 2000. Learning as transformation: Critical perspectives on a theory in progress. San Francisco: Jossey-Bass.

Miller, K.L. 2017. Building a culture of effective cooperative learning: Teacher practices and school leadership in an elementary school. http://repository.cityu.edu/bitstream/handle/20.500.11803/675/KristinMillerThesis2017.pdf?sequence=3&isAllowed=y (14 November 2017 geraadpleeg).

Molina, J.L., I. Maya-Jariego en C. McCarthy. 2014. Giving meaning to social networks: Methodology for conducting and analyzing interviews based on personal network visualizations. In Dominguez en Hollstein 2014.

Nahapiet, J. en S. Ghoshal. 1998. Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. The Academy of Management Review, 23(2):242.

National Institute for Learning Outcomes. 2016. Higher education quality: Why documenting learning matters. http://www.learningoutcomesassessment.org/documents/NILOA_policy_statement.pdf (4 November 2017 geraadpleeg).

Nichols, A. en F.L. Sosnowsky. 2002. Burnout among special education teachers in self-contained cross-categorical classrooms. Teacher Education and Special Education, 25(1):71–86.

Ofodu, G.O. en R.A. Lawal. 2011. Cooperative instructional strategies and performance levels of students in reading comprehension. International Journal of Education Science, 3(2):103–7.

Osborne, M. 2013. Modern learning environments. The CORE Education white papers, (April), ble. 1–6.

Penny Light, T. 2016. Empowering learners with ePortfolios: Harnessing the “evidence of experience” for authentic records of achievement. The AAEEBL ePortfolio Review, 1(1):5–12.

Peris-Ortiz, M. en J.M.M. Lindahl (reds.). 2015. Sustainable learning in higher education: Developing competencies for the global market place. New York: Springer.

Peterson, P., E. Baker en B. McGaw (reds.). 2010. International encyclopedia of education. Volume 7, ble. 548–56. Oxford: Elsevier.

Philip, D. 2010. Social network analysis to examine interaction patterns in knowledge building communities. Canadian Journal of Learning and Technology, 36(1):1–20.

Qwerty, 2017. Digital statistics in South Africa. https://qwertydigital.co.za/wp-content/uploads/2017/08/Digital-Statistics-in-South-Africa-2017-Report.pdf (16 Maart 2018 geraadpleeg).

Resta, P. en S. Smith (reds.). 2017. Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference, ble. 1655–9. Austin, TX, VSA: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE) https://www.learntechlib.org/p/177444 (20 Maart 2018 geraadpleeg).

Rogers, K. en M. Picard. 2017. A systematic review on mobile learning in Higher Education: The African perspective. Turkish Online Journal of Educational Technology, 16(1):1–18.

Rumble, G. 2001. The costs and costing of networked learning. Journal of Asynchronous Learning Networks, 5(2):75–95.

Salem, A.A.M. 2013. The impact of technology (BBM and WhatsApp applications) on English linguistics in Kuwait. International Journal of Applied Linguistics & English Literature, 2(4):64–9.

Schlager, M.S., J. Farooq, P. Schlank en N. Dwyer. 2009. Analyzing online teacher networks: Cyber networks require cyber research tools. Journal of Teacher Education, 60(1):86–100.

Sinhanetti, K. en E.K. Kyaw. 2012. A study of the role of rote learning in vocabulary learning strategies of Burmese students. US-China Education Review, 12:987–1005.

South African Qualifications Authority. 1997. Proceedings and decisions of SAQA. SAQA Bulletin, 1(1):5–10.

Sumarsih, M.P. en D. Sanjaya. 2013. TPS as an effective technique to enhance the students’ achievement on writing descriptive text. English Language Teaching, 6(12):106–13.

Susilo, A. 2014. Exploring Facebook and Whatsapp as supporting social network applications for English learning in Higher Education. In Professional Development in Education Conference Papers, 11–12 Junie.

Taylor, E.W. 2000a. Analyzing research on transformative learning theory. In Mezirow and Associates (reds.) 2000.

—. 2000b. Fostering transformational learning in the adult education classroom: A review of empirical studies. In The Third International Transformative Learning Conference: Challenges of Practice. New York: Columbia University.

Tweedell, C.B. 2000. A theory of adult learning and implications for practice. Referaat in Oktober 2010 gelewer by die Annual Meeting of the Midwest Educational Research Association in Chicago, IL.

Van Staden, C.J. 2012. Sosiale Netwerk Analise as metode om die deurlopende professionele ontwikkeling van die wiskunde-onderwysers van ’n sekondêre skool in Gauteng te moniteer. PhD-proefskrif, Universiteit van Johannesburg.

—. 2016a. ’n Leergeoriënteerde raamwerk vir e-portefeuljeontwikkeling in afstandonderwys. Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Natuurwetenskap en Tegnologie, 35(1). http://dx.doi.org/10.4102/satnt.v35i1.1392 (4 November 2017 geraadpleeg).

—. 2016b. A learning oriented framework for integrating e-portfolios in a post-graduate module in distance education. AAEEBL ePortfolio Review, 1(1):36–56.

—. 2016c. Ontleding van sosiogramme as metode om die doeltreffendheid van genetwerkte leer in ’n skoolgebaseerde wiskundevakgroep te ondersoek. LitNet Akademies (Opvoedkunde), 13(3):672–718. https://www.litnet.co.za/ontleding-van-sosiogramme-metode-om-die-doeltreffendheid-van-genetwerkte-leer-n-skoolgebaseerde-wiskundevakgroep-te-ondersoek/ (20 November 2017 geraadpleeg).

—. 2017. Aanlynleeromgewings: ’n Sleutel tot die deurlopende professionele ontwikkeling van onderwysers. LitNet Akademies, 14(3):770–821. http://www.litnet.co.za/aanlynleeromgewings-n-sleutel-tot-die-deurlopende-professionele-ontwikkeling-van-onderwysers (15 November 2017 geraadpleeg).

Wasko, M. en S. Faraj. 2005. Why should I share? Examining social capital and knowledge contribution in electronic networks of practice. MIS Quarterly, 29(1):35–57.

Watson, C.E., G.D. Kuh, T. Rhodes, T. Penny Light en H.L. Chen. 2016. The eleventh high impact practice. International Journal of ePortfolio, 6(2):65–9.

Weems, C. 1999. Psychological inquiry and the role of worldviews. Behavior and Philosophy, 27(2):147–63.

Wellman, B. en K. Hampton. 1999. Living networked in a wired world. Contemporary Sociology, 28(6):1–12.

Wenger, E. 1999. Communities of practice: Learning, meaning, and identity. Cambridge: Cambridge University Press.

Wenger-Trayner, E. en B. Wenger-Trayner. 2015. Introduction to communities of practice: A brief overview of the concept and its uses. http://wenger-trayner.com/introduction-to-communities-of-practice (22 Maart 2018 geraadpleeg).

Zarei, F. en F. Rakhshani. 2015. Netnography: A method to study health cultures and communities online. Health Education & Health Promotion, 3(4):1–3.

Zimmerman, B.J. 2002. Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory into Practice, 41(2):64–70.

 

Eindnotas

1 Gelyktydiggenes: kwalitatiewe en kwantitatiewe data word gelyktydig (gedurende dieselfde fase van ondersoek) ingesamel, maar die een benadering tot data word in die ander een ingenes. In hierdie ondersoek word die kwantitatiewe benadering in die kwalitatiewe benadering ingenes om die resultate van die kwalitatiewe ondersoek te bevestig (of teen te staan)

2 Eie samestelling van die woorde selfregulerende en leerders om die term te verkort.

3 Die verkorting QUAL-quan (KWAL-kwan) word gebruik om te verduidelik watter benadering (hoofletters) in ’n ondersoek voorkeur geniet het en watter een (kleinletters) ondergeskik was.

4 Sagteware wat gebruik word om sosiale netwerke te ontleed.

5 Sagteware wat gebruik word om sosiale netwerke te visualiseer.

6 Hierdie sosiogram word in ’n opvolgstudie verder ontleed

7 Die taalgebruik is nie verbeter nie.

8 Tyd van plasing.

9 Studente antwoord dikwels in sarsies, m.a.w. deur meer as een plasing te maak. In sodanige gevalle word meer as een tyd tussen die hakies aangedui

10 Program om moontlike plagiaat te identifiseer.

11 Maagseer (“ulcer”).

12 e-Portefeulje.

13 Besonderhede word weerhou om die student se identiteit te beskerm.

 


LitNet Akademies (ISSN 1995-5928) is geakkrediteer by die SA Departement Onderwys en vorm deel van die Suid-Afrikaanse lys goedgekeurde vaktydskrifte (South African list of Approved Journals). Hierdie artikel is portuurbeoordeel vir LitNet Akademies en kwalifiseer vir subsidie deur die SA Departement Onderwys.


The post WhatsApp? Die ontwikkeling van ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes in afstandhoëronderwys appeared first on LitNet.

Spieëlbeeld deur Franz Marx: ’n resensie

$
0
0

Foto van Franz Marx: verskaf

 Spieëlbeeld
Franz Marx
Uitgewer: Protea Boekhuis
ISBN: 9781485303992

Hierdie boek belowe, soos die alternatiewe titel aandui, ’n misdaadstorie oor ’n huurmoord en wie dit kon gedoen het. Spieëlbeeld in die titel is ook ’n leidraad in die intrige.

Die skrywer, Franz Marx van Egoli-faam, is ’n opwindende vonds vir die leserspubliek met hierdie boek wat hy ná sy aftrede geskryf het.

Die spannende verhaal speel af teen ’n eietydse Suid-Afrikaanse milieu. Die karakters is hoofsaaklik Afrikaanssprekend. Dit ontbloot die wêreld van dwelms, konkelaars, paaldansers en nagklubs, wat verweef raak met welaf Afrikaanse sakelui en taalpuriste.

Joe Minnie is die hoofkarakter en hy vertel sy eie storie in loslit Afrikaans. Hy is ’n gimnasiuminstrukteur wat ’n lyfwag word van ’n bekende sakeman, Dolf Eksteen, die ander hoofkarakter in die boek. Eksteen kry doodsdreigemente en benodig beskerming vir hom en sy jong aktrisevrou, Belinda. Sy kant van die storie blyk uit grepe uit sy dagboek.

Spanning word behou deur byvoorbeeld toekomsflitse by die vertelling in te voeg, asook deur forensiese verslae en koerantberigte.

Die leser word speurder en kry leidrade uit die teks. Ons weet gou wie die slagoffer is. Wie die moordenaar is, is nie so maklik nie. Mens wonder of Joe Minnie in staat om ’n moord te pleeg. Hy is effens naïef, eerlik, bloos maklik en hou nie van vuurwapens nie.

Joe en Dolf se paaie kruis nie net by die werkplek nie. Dit is ook die kruising van twee persone uit verskillende lae van die samelewing. Ironies is Dolf ’n taalstryder, een van die dinge waarvoor Joe geen begrip het nie.

Dolf ignoreer die lyfwagte gewoonlik, tog gebeur dit dat Joe vir die eerste keer ’n uitvoering van ’n klassieke simfonie saam met sy baas beleef: “Dan hang daar eenkant ’n stukkie song. Daai stukkie song, voor dit weer in silence disappear, vee-vee gently oor jou gesig, en jou hele lyf word koud, ...”

Die musiek raak ’n snaar in Joe aan. Dit voer hom terug na ’n traumatiese gebeurtenis in sy verlede. Hierdie beskrywing werp lig op sy verhouding met sy familie en op sy selfbeeld.

Dit is ook ’n keerpunt in sy lewe. Sal dit sy optrede beïnvloed?

’n Kenmerk van die boek is oortuigende dialoog. Net so goed is die uitbeelding van sekere situasies. ’n Voorbeeld is die woedende Elaine wat in die woonstelgebou lawaaierig dinge en woorde rondslinger. Haar skoen breek ’n vensterruit.

Die leser kan ook sterkgekerriede sekstonele en gewelddadige konfrontasie verwag.

Die vroue in die boek help die verhaal aan. Daar is Anel, ’n paaldanser, met wie Joe en sy vriend Louis ’n verbintenis het. Haar ma, Elaine, is Eksteen se nuwe aktrisevrou se agent en bly in die rykman se huis. Sy is ’n karakter om mee rekening te hou.

In die woonstelgebou waar Joe-hulle woon, is die feeks Mavis, wat groot moeilikheid veroorsaak. Eksteen se eksvrou en dogters kom ook baie later in die prentjie.

Joe se ma sukkel om haar wassery aan die gang te hou. Sy is ’n bondgenoot teen sy pa wat bossies geraak het na die grensoorlog en sy afdanking by die werk. Haar welsyn speel groot rol in die keuses wat Joe maak. Is hy regtig soos sy pa?

Die brose verhoudings tussen mense. Morele waardes en die gebrek daaraan. Verraad en lojaliteit. Die gevolge van swak keuses. Eensaamheid. Hierdie dinge strek oor die sosiale skeiding van die karakters in die boek.

Ek voorspel dat wanneer hierdie boeiende storie jou eers beetgepak het, sit jy die boek nie neer voor die laaste bladsy nie.

The post <em>Spieëlbeeld</em> deur Franz Marx: ’n resensie appeared first on LitNet.

WhatsApp? A positively interdependent e-network of practice developed while students compiled their e-portfolios in distance education

$
0
0

Abstract

Technology that allows users to form relationships with one another develops into online learning environments when used to form e-networks of practice and a shared knowledge base. Yet little research has been conducted regarding the e-networks of practice developing in student-initiated WhatsApp groups. In this paper I report on an e-network of practice that developed in a WhatsApp group while students in distance education learned from one another to compile their e-portfolios.

An e-portfolio is not a digital document, it is a collection of web pages compiled to demonstrate knowledge, skills and techniques for assessment purposes. Dedicated e-portfolio platforms allow students to use images, videos, hyperlinks, documents and text to display their learning, growth and development. Based on the positive impact of e-portfolios on student success, the Association of American Colleges and Universities (AAC&U) added e-portfolios in June 2016 as the eleventh high-impact practice.

High-impact practices are techniques used in higher education to provide opportunities for active student involvement, deeper learning and significant participation during the learning process. The University of South Africa (Unisa) gave a few modules characterised by small student numbers in 2014 permission to integrate e-portfolios to replace final examinations. Since I was the primary lecturer of Instructional Techniques and Multimedia in Adult Education (INTMAEU) between August 2014 and May 2015 it was my responsibility to integrate e-portfolios in the curriculum of the 2015 class. During my involvement with the 2014 class I identified a few problems that could prevent my e-portfolio practice from developing into a high-impact practice.

The students lacked technological knowledge and skills, they lacked cooperative learning skills and their self-regulating skills were inadequate. These three problems could have prevented the 2015 class from compiling and submitting e-portfolios; therefore I developed a learning-oriented framework for the integration of e-portfolios. Learning-oriented approaches for assessment are based on three principles, namely that learning tasks instead of assessment tasks be developed, that students be involved as peer and self-assessors and that prompt feedback be provided to allow students to improve current and future learning. To develop self-regulating skills I provided guidelines for the completion of each e-portfolio page. To facilitate the development of cooperative learning skills I required that the students use my social networking site, Arend, to ask questions related to the use of Mahara and the completion of learning tasks. Instead of providing all the answers, I structured the learning process cooperatively and asked: “Who can assist?” or “Do you agree?” to develop individual and group accountability.

Arend reduced my work load since I was not overwhelmed by with similar e-mails requiring similar responses. Instead, I could use my time effectively to structure a cooperative learning process and to facilitate the development of self-regulating skills. Since I doubted the cooperative learning skills of students registering for this module, one of the learning tasks required that the students had to establish cooperative base groups in Arend. Cooperative base groups are heterogeneous regarding performance, motivation and task orientation, therefore I could use the class list to divide the class into groups of six or seven students. These groups were given the three tasks for cooperative base groups, namely (a) to ensure that all members know how to complete a task, (b) to ensure that all members participate and submit their assignments and (c) to support members when they experience non-academic problems. However, some of students used the opportunity to share contact details and formed student-initiated WhatsApp groups.

It came to my attention that students were influencing one another negatively in these groups, but I was not invited to these groups. When I left Unisa at the end of July 2015 after completion of my post-doctoral fellowship, one of the WhatsApp groups invited me to join as their mentor. The role of a mentor of adult learners is not to provide all the information, but rather to shine a light on the road ahead, to identify dangers and to facilitate learning. Therefore I decided that the structure of the learning process in the WhatsApp group should also be cooperative and to facilitate the development of self-regulating skills. As in Arend, I got involved only when the students could not solve a problem. Being a member of the WhatsApp group provided an opportunity to study the e-network of practice that developed in the WhatsApp group. In this paper, the focus is on the e-network of practice that developed in the group.

Twenty-three students (30% of the 2015 class) joined the WhatsApp group during the year. Two distinctive phases could be identified, namely 6 June to 27 September 2015 and 6 to 28 November 2015. During the first phase the students completed their learning tasks and during the second phase they compiled their e-portfolios. I was under the impression that the students were following the guidelines in the study guide and were not experiencing any problems using Mahara since they did not ask for any assistance with Mahara during the first phase. Therefore I left the WhatsApp group on 27 September after they had submitted the last learning task. They had not followed the guidelines and re-invited me on 6 November 2015 as they were struggling with Mahara. During the second phase I also structured the learning process cooperatively. In this paper I focus on the e-network of practice that developed during the second phase while the students were learning from one another to use Mahara to compile their e-portfolios.

The purpose of the research was to investigate the e-network of practice that developed in the WhatsApp group while the students were compiling their e-portfolios to make recommendations for improving distance education. The research was guided by two questions:

  • How interdependent was the e-network of practice that developed in the WhatsApp group?
  • What is the role of the mentor in a WhatsApp group?

This research was conducted within the framework of a simultaneously nested mixed-methods research design. This design allowed me to collect both quantitative and qualitative data to understand the problem under investigation. For the nethnography I collected qualitative data to investigate the development of the five elements of cooperative learning, namely positive interdependence, individual and group accountability, promotive interaction, interpersonal and small-group skills and group processing. For the nested social network analysis I collected quantitative data regarding the relations between the members of the WhatsApp group to further investigate one of the elements of cooperative learning, namely positive interdependence.

I found (a) that a positive interdependent e-network of practice developed in the WhatsApp group while the students were learning from one another to compile their e-portfolios and (b) that it was seldom necessary to facilitate cooperative learning. The students spontaneously took up the tasks of a cooperative base group and supported one another until the final hours of the submission date in submitting e-portfolios. As expected, it was necessary to facilitate the development of self-regulating skills before, during and after the completion of learning tasks.

Based on the findings, the following recommendations are made for the improving distance education. Firstly, it is recommended that learning be cooperatively structured in distance education. It was not necessary to reduce the pace, content, contexts or challenges to improve student success, but rather to develop challenging learning tasks to create a need for cooperative learning. Secondly, it is recommended that the development of self-regulating skills be facilitated during distance education. Some of the students were unable to set their own goals, could not identify effective strategies to reach their goals and might have failed if I had not facilitated self-regulating before, during and after the learning tasks were submitted. Lastly, it is recommended that effective technologies be integrated to facilitate the development of self-regulation and cooperative learning skills.

In conclusion: it was found that the learning-oriented framework for the integration of e-portfolios contributed to student success in distance education. The success rate of the 2015 class was 23,4% better than the success rate of the 2014 class. When compared with the rest of the class, the WhatsApp group performed 35,2% better. None of them dropped out and all of them passed. It can be concluded that WhatsApp groups provide a key to student success in distance education if the mentor is present to structure a cooperative learning process and to facilitate the development of self-regulating skills.

However, more research needs to be conducted regarding technologies that can be used to facilitate a cooperative learning process and self-regulation in large groups, since this module is characterised by small student numbers. It was difficult to follow conversations in this active WhatsApp-group and I wasted time scrolling up and down the wall when students referred to previous conversations. It was also difficult to follow discussions, since students replied to various posts on the same wall. In a follow-up paper I will report on the facilitation of cooperative learning and the development of self-regulating skills in Arend.

Keywords: cooperative base groups; cooperative learning; distance education; e-network of practice; e-portfolios; mixed-methods research; nethnography; networked learning; self-regulators; social network analysis (SNA)

Lees die volledige artikel in Afrikaans: WhatsApp? Die ontwikkeling van ’n positief-interafhanklike e-praktyknetwerk tydens die samestelling van e-portefeuljes in afstandhoëronderwys

The post WhatsApp? A positively interdependent e-network of practice developed while students compiled their e-portfolios in distance education appeared first on LitNet.

LitNet wag op jou lesersindruk!

$
0
0

Lees jy ’n boek waarvan jy ander lesers wil vertel? LitNet nooi alle lesers uit om hul indrukke van ’n boek wat gedurende die laaste twee kalenderjare verskyn het, te skryf en te stuur. 

Die doel van hierdie onderafdeling op LitNet is om boekgesprekke onder lesers aan te moedig en medelesers se aandag op boeke te vestig. Kritiek is welkom, maar persoonlike aanvalle teen skrywers sal nie geduld word nie.

  • Jou indrukke mag van ’n publikasie in enige taal wees, maar moet geskryf wees in Afrikaans, Engels of Nederlands.
  • Woordtelling: minimum 300, maksimum 1 500.
  • Die lesersindruk hoef nie aan enige formele stylriglyne te voldoen nie, maar gaan asseblief taalgebruik noukeurig na voordat jy die bydrae instuur.
  • ’n Lesersindruk kan ’n informele of ’n meer formele aanslag hê; die invalshoek is die leser se eie keuse.
  • ’n Lesersindruk moet asseblief nie alle kinkels en intriges van die verhaal verklap nie. ’n Kort opsomming van die storie is wel gepas.
  • Geen anonieme inskrywings sal aanvaar word nie. 
  • Geen vergoeding is ter sprake indien jou lesersindruk verskyn nie, maar LitNet bied graag ’n platform waar lesers hul sê kan sê.
  • Jou inskrywing moet jou eie oorspronklike werk wees en mag nog nie voorheen elders verskyn het nie, insluitende op die sosiale media.
  • LitNet behou die reg voor om nie alle indrukke wat ontvang word, te plaas nie.
  • Indien jy nog nie oor ’n profiel op LitNet beskik nie, stuur asseblief ’n kort biografie en foto van jou sodat een vir jou geskep kan word.

Stuur jou lesersindruk, kort biografie en foto na lesersindruk@litnet.co.zaSlegs indrukke wat per e-pos ontvang word, sal oorweeg word.

Ons wag op jou opinie!

The post LitNet wag op jou lesersindruk! appeared first on LitNet.

Jeugdag – wat sou gebeur het as iemand geluister het?

$
0
0

“If we must do Afrikaans, Vorster must do Zulu,” het een van die plakkate gelui wat op 16 Junie 1976 deur die betogende jeugdiges gedra is. Hul opstand was teen die besluit van die apartheidregering en die destydse Bantoe Onderwys-stelsel wat in 1974 geneem is en bepaal het dat swart leerders in Afrikaans onderrig moet ontvang. 

Terugskouend was die versoek op die plakkaat dalk nie so ’n onbillik nie. As iemand maar net die opsie deeglik oorweeg het, selfs voordat dit gelei het tot die oproer van die dag. Wat sou gebeur het as die regering van die dag tóé al deeglik na die voordele van meertaligheid ondersoek ingestel het? Dalk sou ons as ’n land, as ’n eenheid van Suid-Afrikaners, op ’n beter plek gewees het.

Ons het nie gevorder nie; ons is presies waar ons in 1976 was.

Jeugdag is tans net nog ’n vakansiedag, ’n dag waarop mense in hul menigtes optrek en deur politici toegespreek word; ’n dag waarop daar fees gevier word. Vanjaar word daar weer feesgevier – in 2018 is dit die 42ste herdenking van ... ja ... van swakgehalte-onderrig, lae geletterdheidsvlakke, werkloosheid onder die jeug en selfs ’n toename in seksuele geweld tussen onderwysers en leerders.

Ons herdenk en vereer die jongmense wat tydens die Soweto-opstande in 1976 gesterf het; ons dink aan die beroemde Hector Pieterson, wat deur ’n dwarskoeël van die polisie getref is en nie eens deel van die optogte was nie, wat hy dalk vandag sou wees; en kan nie anders as om te wonder of hierdie slagting enige verskil gemaak het nie. Het die 176 mense (dis die amptelike getal) wat op dié dag hul lewens verloor het, verniet gesterf?

Wéét vandag se jeug waaroor hierdie dag gaan? Of weet hulle soveel daarvan as wat ons van Hastings Ndlovu weet? Die seun van wie daar nie foto's geneem is nie, die seun van wie daar nie ’n gedenkteken opgerig is nie. Anders as vir Hector Pieterson, na wie ’n museum en gedenkteken vernoem is, is daar slegs ’n gedenkteken by sy huis in Thabetestraat, Soweto, aangebring. Maar wat van die ander slagoffers wat dit gewaag het om hul misnoeë by wyse van deelname aan die optogte te toon? Die totaal waaroor daar nie konsensus is nie, enigiets tussen 176 en 700 mense. Het hulle verniet gesterf?

Die onreg wat ’n persoon aangedoen word wanneer die kern van sy menswees, sy identiteit, misken word, is waarskynlik steeds vandag die rede waarom mense in ons land in frustrasie leef. Ons baklei steeds oor taal, ons baklei steeds oor gehalte-onderwys in ons moedertaal, en ons baklei steeds oor die erkenning van ons erfenis. Ons baklei teen superioriteit. In die diepste van ons menswees maak dit seer, hierdie miskenning.

Op 16 Junie 1976 het dit oor veel meer as net Afrikaans as onderrigtaal gegaan. Minagting van die swart landgenote se vermoëns om in vakke soos wiskunde en wetenskappe te presteer. Miskenning van hul regte om gelyke geleenthede te kry in hul moedertaal, dieselfde gehalte-onderrig as hul wit eweknieë. Daarmee saam is die fondasie gelê vir lae geletterdheidsvlakke, armoede ...

Twee en veertig jaar later bevind ons ons in ’n era waarin armoede, ongeletterdheid, swak ekonomiese omstandighede en misdaad aan die orde van die dag is. In die omgewing waar ek woon en werk, word die jeug se toekoms dikwels bedreig deur veel meer as die uitdagings waarmee die jeug van 1976 te doen gehad het. Ons leef in ’n era van kitsoplossings, die internet en sosiale media en ’n jeug wat geregtig voel op voordele en voorregte waarvoor hulle nie noodwendig wil werk nie. Almal het regte; ons is geregtig op gelyke behandeling as ons wit eweknieë; ons het die reg op gehalteonderwys en die reg op vryheid van spraak. Maar wanneer gemeenskappe uit onderontwikkelde gebiede kla oor basiese geriewe soos water en sanitasie, behuising en elektrisiteit, opgeleide onderwysers en veiligheid, word daar nie aandag aan hul klagtes gegee nie. Daarom is daar vandag steeds optogte, steeds vandalisme, en al bereik dit nie veel nie, al berokken dit eerder meer skade, bied dit in ’n mate ’n stem aan die betoger om sy griewe te lug.

Taal, en veral onderrig in Afrikaans, was nie die enigste grief wat tot die oproer in 1976 in Soweto gelei het nie. Maar taal, die miskenning van ons diepste menswees, ons kommunikasiemiddel en die medium waarin ons opgelei en ontwikkel word, was die finale vonk wat die bom laat bars het.

Dit laat my net wonder oor waar ons as ’n land ons tans bevind op Jeugdag 2018. Deesdae kom Afrikaans as onderrigtaal heel dikwels in die spervuur, met katastrofiese gevolge vir studente by skole met laer onderrigstandaarde. Leerders by wie ’n behoorlike woordeskat in hul moedertaal nog nie vasgelê is nie, moet nou in Engels studeer as hulle enigsins naskoolse opleiding verlang.

Wat sou gebeur het as Vorster daardie plakkaat ter harte geneem het en Zoeloe geleer het? Wat sou gebeur het as Vorster Afrikaans, Engels en Zoeloe, of watter taal ook al in daardie demografiese gebied gepraat word, as drie gelyke onderrigtale by skole bevorder het, sodat wit leerders ’n Afrikataal kon aanleer nes hul swart maatjies ingewikkelde vakterme in Afrikaans of Engels onder die knie moes kry?

Ek kan nie anders as om te wonder oor die voordele wat dit sou ingehou het nie. Ons sou nou beter met mekaar kon kommunikeer. Ons sou die nuanses van gespreksgenote beter verstaan; ons sou mekaar se behoeftes beter kon verstaan, omdat ons nie verwag van die ander persoon om dit in sy tweede of derde taal uit te druk nie, maar in sy moedertaal. Want sien, ons verstaan mos nou sy moedertaal. Dalk sou ons, 42 jaar later, minder optogte en oproer en vandalisme gehad het. Want kommunikasiekanale sou oop wees.

Wat is nodig vir vandag se jeug om die onreg van die verlede reg te stel? Veronderstel dit is nog nie te laat om na mekaar se harte te luister nie? As ons dalk mekaar se taal kon aanleer ...?

The post Jeugdag – wat sou gebeur het as iemand geluister het? appeared first on LitNet.


Patagonië: ’n onderhoud met Maya Fowler

$
0
0

Patagonië
Maya Fowler

Uitgewer: Umuzi
ISBN: 9781415209288

Skrywers oor hul nuwe boeke: Maya Fowler gesels met Naomi Meyer oor Fowler se Patagonië.

Maya, jou boek Patagonië is in Afrikaans en in Engels geskryf. En jy het beide die Afrikaans en die Engelse teks self geskryf. In watter taal was die boek eerste geskryf, en ook: hoe het die kommentaar op die eerste boek die herskryf van die tweede teks beïnvloed?

Die Afrikaans het ek eerste geskryf, en dit het vir my sin gemaak so. Die karakters is Afrikaans, twee van hulle met die Anglo-Boereoorlog pas agter hulle, en een van die temas van die boek is die oorlewing van Afrikaans in verre Argentinië. Dit kan natuurlik alles suksesvol in Engels weergegee word, maar Patagonië het sy oorsprong in Afrikaans. Die kommentaar op die eerste boek het gelei tot die tipiese verbeterings van redigering: kyk na die tydlyn en logika daarrondom; sny om die teks meer gespierd te kry en die pas te versnel; ens. Dit was baie nuttig dat ek die Engelse werk kon begin met hierdie dinge agter die rug.

As dit by skryf kom: dis seldsaam dat ’n skrywer gemaklik en idiomaties vlot in twee tale kan skryf. Wil jy iets hieromtrent vertel? Van jou tale-agtergrond, van jou omgewing, van hoe jy dit reggekry het?

Ek is maar ’n talemens, en ek dink vroeë blootstelling is baie belangrik. My oorlede ma, ’n baie trotse Afrikaanse (“Afrikaner” is ’n gelaaide term, en dit gaan hier bloot om moedertaal), was net so ’n taalmens. Sy het my na ’n Duitssprekende kleuterskool op Stellenbosch gestuur, en daarna is ek na Rhenish Primary, ook op Stellenbosch. Toe ons Graaff-Reinet toe trek, bly ek in ’n Engelse skool. By die huis het ons Afrikaans gepraat, en ons het almal vreeslik baie gelees, beide Engels en Afrikaans. Ek is baie dankbaar vir hierdie aspek van my taalopvoeding.

Jy woon in Kanada. Waarom hoegenaamd ’n boek (ook) in Afrikaans skryf? Dalk kan jy hier van jou agtergrond vertel, asseblief.

Afrikaans is ’n baie sterk deel van wie ek is, en ek móét Afrikaans skryf. Tog hang dit af van wie my karakters is, en in watter milieu hulle hul bevind. Ek kan altyd ’n ding vertaal, maar as dit Afrikaanse karakters is, moet hulle eerstens in Afrikaans geskryf word, en andersom.

Die omgewing van Patagonië en die klein groepie mense wat daar woon en steeds Afrikaans praat, is deur die dokumentêre film Boere op die Aardsdrempel by ’n kykNET Silwerskermfees toegelig. Waar het jy van hierdie mense te hore gekom en hoe het dit jou verhaal beïnvloed? (Ek sien in jou bedankings werp jy reeds lig op die onderwerp en verwys jy ook na Andries Coetzee, wat losweg betrokke was by hierdie einste film! Sal jy vir doeleindes van jou antwoord asseblief hierop uitbrei?)

Die heel eerste wat ek van die gegewe gehoor het, was toe ek baie klein was en ons vir ’n familievriend van my pa in die Vrystaat gekuier het. Daar het my pa my vertel dat die oom se vrou, alhoewel sy Afrikaans is, in Argentinië gebore is, en dat sy Spaans kan praat. Ek was verstom. My pa het vertel hoe hulle in 1938 teruggekeer het na Suid-Afrika, en hoe hulle al hulle guanaco-biltong in die see moes smyt in Tafelbaai weens gesondheidsregulasies, of regulasies oor die invoer van vleis. Al die jare stel ek nog in hierdie mense belang. Ek het in ongeveer 2009 begin notas maak vir hierdie boek, en toe Boere op die Aardsdrempel uitkom, toe dink ek, wag, laat ek nou ordentlik aan die skryf kom. Ek het nogal ’n bietjie geskrik, want die storie was nog altyd so na aan my hart, en toe die film uitkom, toe dink ek, sjoe, nou gaan dit ander mense se verbeelding regtig aangryp. Ek was so bang iemand anders werk met die tema voordat ek ’n boek die lig kan laat sien! Oor Andries Coetzee, ja, ek het hom in die film raakgesien, en terwyl ek aan die skryf was, het ek bly navors. Dis toe dat ek met prof Coetzee in verbinding tree. Hy het vir my vertel van Rhoda van Schalkwyk se werk, wat ek toe gelees het. Dit was vir my ’n groot verligting dat die notas wat ek in Patagonië gemaak het, met haar bevindings ooreenstem.

Maya Fowler (Foto: Joanne Olivier)

Vertel my van hierdie storie wat jy geskryf het, asseblief. Wat was vir jou die sneller van die verhaal? (Of: jy het as kind van hierdie Afrikaanse ouens in die buiteland gehoor, maar wat het alles saam geperkoleer en uiteindelik veroorsaak dat jy die storie aangepak het?)

Die antwoord het ek deels by die vierde vraag hier bo gegee, en ja, dit was wat ek as kind gehoor het, maar ook wel dat ek lank reeds die musikale fuga as vorm wou gebruik vir die verhaal. Toe ek die dag besef ek kan die twee kombineer, het baie dinge skielik begin sin maak.

Jou hoofkarakter, Tertius de Klerk, word beskryf as ’n lamsakkige man, want hy het weggevlug van sy vrou (en sy land) ná ’n nag waarvan mense eerder nie moet uitvind nie. Vertel my van jou karakters, asseblief. En het jy van hulle gehou?

Ja, Tertius is soos jy hom beskryf, en sy vrou, Alta, is baie sterker as hy! Tertius is ’n dosent in geskiedenis, maar die studierigtings wat hom prikkel, laat die res van die wêreld koud. Alta is ’n tjellis en dosent in musiek. Albei van hulle is in die huidige tydvak. In 1902 het ons Tertius se oupagrootjie, Basjan, en die vrou in sy lewe, Salome. Basjan is ’n ware bliksem (met ’n vonkel in die oog), en Salome is hard omdat die lewe haar so gemaak het: danksy Kitchener se verskroeide-aarde-beleid het sy alles verloor. Ja kyk, al hierdie karakters het beslis foute, maar mense het foute. En ja, ek moet sê, ek hou tog van al vier, al sou ek hulle nie noodwendig almal vertrou nie.

Dink jy dat jou eie ekspatheid ’n rol te speel het in die wye en uitgestrekte reise van jou verhaal? En ook: is dit ’n reis na binne, of ’n reis oor landskappe? Wat was dus eerste, watter reis?

Nee, ek dink nie my eie ekspatheid speel ’n rol nie, omdat die konsep al so lank by my is. Dan, reis na binne of oor landskappe? Beslis albei. Die landskappe kom seker eerste. Soms vat dit jou kop dae of weke om by te kom waar die perd of die boot of die vliegtuig jou besorg het.

Het jy die verhaal (en ook die einde) vooruit beplan? Of het die storie organies ontwikkel soos wat jy dit geskryf het?

Die storie het redelik organies ontwikkel, maar omdat ek die fugavorm gebruik het, het ek geweet daar moet vier stemme wees, met ’n “tema” (“Hier moet ek weg”) en “antwoord” (“Vir my laat jy nie so maklik agter nie”) wat herhaal word. Tertius stel die tema wanneer hy besluit om te vlug, en Alta antwoord. In die 1902-tydvak stel Basjan die tema, en dan antwoord Salome, kort op sy hakke. Behalwe my speletjie met die musiek, het ek ook gespeel met die idee dat die geskiedenis homself herhaal.

Kanada is ook ver van hier. Is daar vir jou raakpunte tussen ’n land in Suid-Amerika (doer onder) en Noord-Amerika (doer bo) – in vergelyking met afstand en die verwysingsraamwerk van Suid-Afrikaners? Dalk kan jy noem wat jy ervaar as eenders en anders.

Sjoe, daar is eintlik min raakpunte tussen die drie plekke. Argentinië het ’n sterk Katolieke kultuur, en die land is volkome Spaans: daar is géén Engels nie. Op dié maniere is dit heeltemal anders as Kanada, anders as Suid-Afrika. Een ding wat dieselfde is, is dat mense in al drie lande oor die algemeen baie vriendelik is!

Hoe skets jy vir jou lesers ’n prentjie van ’n plek waar hulle nog nooit was nie? (En: was jy al orals op al die plekke waaroor jy skryf?)

Dis vir my belangrik om ’n plek te besoek voor ek daaroor skryf, ja, anders voel dit my nie ek kan eg skryf nie. Selfs toe ek aan Karin Brynard se Plaasmoord vertaal het, het ek die Griekwastad-omgewing besoek, want ek wou die wind hoor, die bossies ruik, die stof proe. Ek het gedink dis belangrik om dinge op daardie vlak te verstaan om outentiek te kan vertaal. En so is dit met die skryf ook.

Lees ook: 

Boer-tyne: 'n Familiefotoalbum uit Argentinië

kykNET Silwerskermfees 2015: Boers at the End of the World | Boere op die aardsdrempel

The post <i>Patagonië</i>: ’n onderhoud met Maya Fowler appeared first on LitNet.

Afrikadag-lesing: Kan skole ’n inklusiewe Afrika-identiteit bou?

$
0
0

Wilken Calitz, Devonecia Swarts, Nico Koopman, Pumla Gobodo-Madikizela, Wim de Villiers en Jonathan Jansen. Foto: Verskaf.

Die US se eerste Afrikadag-lesing deur Professor Jonathan Jansen

"Kan skole ’n inklusiewe Afrika-identiteit bou? Op die spoor van veranderings in die rassedemografie van skole sedert 1994."

Jonathan Jansen het meer universiteitsgrade as wat mens op twee hande kan tel, tog vertel hy stories op ’n manier dat jy eintlik voel of jy langs ’n kampvuur moet sit met ’n dop in jou hand. Maar sý smeulende hardekool is ’n podium en net sodra jy begin ontspan, gooi hy vet op die vuur met feite oor die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel.

Twee dae voor Jansen se lesing kry ek ’n oproep van die effens gespanne organiseerder van die aangeleentheid en hy vra of ek nie "asseblief, asseblief!" musiek kan maak by ’n funksie nie. Jonathan Jansen gaan praat oor iets en daar is baie “smart” akademici en sorrie dis so laat kennisgewing maar bring jou kitaar en ons oefen môre en by the way, prof Jansen gaan iets op die klavier speel saam met julle ná die tyd.

Sure, sê ek. Die cameo-optrede van die professor was sekerlik ’n grap.

Tien minute voor die lesing begin, oefen ek en die sangeres gou vir ’n laaste keer en neem ons sitplekke in. Die gehoor, meestal akademici, drentel die saal binne. Dié spesie loop stadiger as “gewone” mense. Al pratende en dinkende en hande wat verduidelik wat sy/haar opinie is oor dit en dat. Maar vergeef mens hul oudmodiese kleredrag en jy spits jou ore, is jy verseker van doepa vir jou grysstof.

Na ’n staaltjie of twee gooi hy die eerste stuk vet tussen die vlamme. Die probleem met die verdeeldheid wat tans in skole en universiteite heers, sê hy, is nie die studente en kinders se skuld nie.

"The problem is you guys, the parents. 83% of you are sitting next to someone who looks like you." Ek sit gelukkig langs die klankman. Sy hare is gekam en sy hemp is gestryk. Veilig. "I am sure you are going to tell me that you are not a racist. You reflect, even unconsciously, choices by race. So how the hell must your kids suddenly become these wonderful non-racial, inter-racial citizens. It doesn't work like that."

As rektor van die Universiteit van die Vrystaat het hy dit eerstehands ervaar. Studente was nooit seker hoe om hom aan te spreek nie, spesifiek diegene wat van plase af kom en swart mense net as plaaswerkers ken – hul enigste verwysingsraamwerk. “Meneer” is moeilik vir hulle; “oom” is dalk makliker; “professor” is ondenkbaar. Een van die studente laat waai toe met "oom Professor". Maar dit is juis die probleem, sê hy. Navorsing oor die redes waarom tradisioneel swart en wit skole nie integreer nie, is tweevoudig. Eerstens is die geografiese ligging van skole en gemeenskappe, bepaal deur apartheidswette, bepalend vir waarheen jy jou kind stuur. Wit kinders in die suidelike voorstede van Kaapstad gaan na Westerford of Sacs toe. Swart kinders word na nabye skole gestuur weens koste en veiligheidsrisiko's wat openbare vervoer inhou. Die navorsing van oa Servaas van der Bergh, verbonde aan die US, dui verder op die kognitiewe agterstand van kinders in skole van mindergegoede gebiede. Wit skole bly wit weens die beskikbaarheid van regshulp en geld.

Statistieke oor skole waar daar wel integrasie plaasvind, som die stand van sake op: sodra die 30%-kerf oorgesteek word van swart kinders in ’n voormalige model-C skool, begin die uittog van wit kinders. Op hierdie manier wissel die skoolgebou bloot hande van een kultuurgroep na ’n ander.

Oplossings vir hierdie probleem lê nie noodwendig altyd by die skole nie. Daar is geweldig baie druk op skole in Suid-Afrika weens die onstabiele en negatiewe politieke atmosfeer in die land. "The moment Julius Malema stirs racial hatred with land reform – and we need land reform; don't get me wrong – but when the terms of such a debate get everybody's racial nerves disturbed, then you have that tension in the classroom." Die Ashwin Willemse-sage tel ook vir hierdie spanning.

Jansen is nie optimisties oor ’n oplossing nie. "The government doesn't care about the education of poor people." Wit skole bly wit en swart skole bly swart. Geld en mag is die groot rede. "Micro-aggressions" is steeds deel van ons samelewing en die idee dat integrasie slegs deur gedwonge "social contact" in skole kan plaasvind, is ’n afgrond wat vermy moet word.

Die lesing kom tot ’n einde, en terwyl ek my kitaar stem om die sangeres te begelei vir “Pata, pata” en “Battle hymn of the Republic”, onthou ek skielik van die dag toe ek die woord “rassis” vir die eerste keer gehoor het. Twee en twintig jaar gelede sit ek langs ’n swart ou (altviolis) in ’n bus op pad Zimbabwe toe vir ’n paar konserte saam met die skoolorkes. Hy sê hy moet soggens halfses ’n taxi vang om betyds te wees vir skool. Hoekom het hulle nie ’n kar nie en hoekom bly hulle in Soweto, wou ek weet. Voor hy kon antwoord, pluk ’n wit ou (tromboonspeler) my aan die kraag en sleep my na die agterkant van die bus. Die eerste vuishou tref my in die maag en die tweede een teen my ken. "That was racist, bru," is al wat hy sê.

Die gehoor se handegeklap ruk my uit die skoolbus uit en prof Jansen neem stelling voor die klavier in. Sonder ’n woord begin hy “Somewhere over the rainbow” speel. Ek en die sangeres val in.

Ons het nog nooit saam gespeel nie, maar op een of ander manier vind ons mekaar tussen vreemde jazz-akkoorde in skewe ritmes. Vir daardie oomblik is daar tussen ons suiwer harmonie.

The post Afrikadag-lesing: Kan skole ’n inklusiewe Afrika-identiteit bou? appeared first on LitNet.

LitNet: Jou vennoot

You have to be gay to know God by Siya Khumalo: book launch

Wit bevoorregting as beskerming vir swart mense?

$
0
0

Bettina Wyngaard

Daar is voordele aan verbonde om ’n wit vel te hê.

Hierdie stelling word nie gemaak om ’n debat te begin oor die meriete van die inhoud daarvan nie. Dit word ook nie gemaak om sensasioneel te wees nie. Dis bloot ’n feitelike stelling wat gemaak word. Die lug is blou. Die aarde is rond. Water is nat. Wit velle is voordelig. Behalwe as jy probeer sonbrand.

In die Amerikaanse konteks is dit oor en oor bewys dat alhoewel swart mense daar ’n minderheid is, word hulle in groter getalle opgesluit vir betreklik ligte oortredings. Swart mans loop groter gevaar om doodgeskiet te word vir ’n verkeersoortreding as wit mans vir massamoord. Philando Castile, ’n gemeenskapswerker en werknemer van die plaaslike skoolbeheerraad, is afgetrek vir ’n roetine-verkeerstop om identiteit te bevestig. Toe hy op versoek van die polisiebeampte sy rybewys wou uithaal, is hy sewe keer geskiet. Hy het kort daarna aan sy wonde gesterf.

Nicholas Cruz, daarenteen, is verantwoordelik vir die dodelikste skoolskietvoorval in onlangse Amerikaanse geskiedenis. Hy het 17 kinders in die Douglas-skool afgemaai. Hy het geen beserings opgedoen toe hy deur die polisie gearresteer is binne minute daarna nie.

’n Wit vel kan die verskil tussen lewe en dood wees.

Terwyl ons nie dieselfde dramatiese voorbeelde in Suid-Afrikaanse konteks kan aanhaal nie, is dit onbetwis dat wit mense steeds op verskillende maniere bevoordeel word 24 jaar na apartheid amptelik beëindig is. Dit gaan om veel meer as ekonomiese bevoordeling. ’n Wit vel gee ’n ekstra laag beskerming in interaksie met owerhede. Wit persone kry die voordeel van die twyfel wanneer hulle ’n winkel binnestap. Daar word nie outomaties aangeneem dat hulle nie geld het om te betaal en dus daar is om te steel nie. Wanneer ’n wit persoon ’n luukse voertuig bestuur, word daar nie dadelik vermoed dat die voertuig gesteel moet wees nie. Wanneer ’n wit persoon in ’n werk aangestel word, word outomaties aangeneem dat hy of sy die werk op meriete ontvang het.

Daar is soveel ander voorbeelde.

Die teenkant is natuurlik ook waar. Negatiewe aannames word oor swart mense gemaak. Swart mense is skelm. Dié in besigheid is tenderpreneurs wat op korrupte wyse kontrakte bekom. Daar word aangeneem dat swart persone wat motors bestuur, hulle lisensies gekoop het. Enige swart persoon in ’n bestuursposisie (of deesdae in ’n rugbyspan) word verdink daarvan dat hulle regstellende-aksie-aanstellings is en nie op meriete daar kon kom nie.

Ook daardie lys is eindeloos.

Ten einde genesing te vind vir die rassekwaal waaraan ons almal ly, sal ons heel eerste ons vooropgestelde idees en aannames oor ander moet laat vaar. Niemand doen dit vrywilliglik sonder dat daar van buite een of ander ingryping kom nie. Daar moet ’n ontwrigting van die status quo gebeur voordat mense anders kan begin dink oor konsepte, en oor aannames. Die meeste sosialegeregtigheidsaktiviste verstaan dit so.

Juis daarom is dit so ontstellend wanneer daar tydens die beplanning van ’n optog met die hutsmerk #TotalShutDown ’n voorstel gemaak word wat absoluut hierteen indruis. Ter agtergrond: #TotalShutDown het ten doel om op 1 Augustus die grootste vreedsame staking van Suid-Afrikaanse vroue te bewerkstellig. Daar word ’n beroep gedoen op vroue, alle vroue, om hul arbeid te staak en in protes teen geweld teen vroue en patriargie aan optogte dwarsoor die land deel te neem.

Dis ’n lofwaardige doel, en een wat ek ten volle ondersteun. Die een voorstel wat my egter pla: ’n oorentoesiastiese, en ek sal vir die oomblik aanvaar goedbedoelende, wit vrou het gekom met die voorstel dat wit vroue aan die voorpunt van die optog moet wees, want die polisie sal hulle nie hardhandig behandel nie. Hulle is dus in effek daar om hul swart susters te “beskerm”. Toe ’n swart vrou haar ongemak met hierdie idee uitspreek, en die rasionaal daaragter bevraagteken, was daar die onmiddellike, voorspelbare seergemaakte wit gevoelens. Die vrou wat haar ongemak uitgespreek het, is heeltemal stil gemaak. Haar besware, haar geldige onrus, is gesmoor in die toestroming om wit gevoelens te beskerm.

Wat veronderstel was om ’n samekoms te wees van vroue oor alle grense heen, het ontaard in klein skermutselinge wat in die dae daarna in ’n paar ander forums weer opgevlam het.

Ek ken nie een van die vroue nie. Ek aanvaar dus voorlopig die vrou wat die voorstel gemaak het, het opgetree uit ’n posisie waar sy dit goed bedoel het. Maar die reaksie op die ander vrou se ongemak was ten beste onsensitief en ten slegste arrogant. Die onmiddellike reaksie was: “Ek het dit nie so bedoel nie.” ’n Ander, algemene reaksie wat ek al in ander interaksies opgemerk het is: “Maar jy is te sensitief hieroor.” Dit is dadelik die persoon wat haar ongemak uitgespreek het, se skuld. ’n Geleentheid om ’n ernstige, openhartige gesprek te hê oor die aannames wat gelei het tot die maak van die voorstel, ’n geleentheid tot eerliker kommunikasie, het in die hek geduik omdat iemand se gevoelens seergemaak was.

Dis jammer. Dis ’n verlies wat so gereeld in soveel interaksies tussen wit en swart herhaal word. Dis ’n verlies nie net van beter kommunikasie nie, maar ook van beter verhoudinge. Dis ’n verlies wat stilswye op mense afdwing, stilswye wat mettertyd in frustrasie omsit, en frustrasie word woede.

Die oplossing is eintlik eenvoudig. Dink voor jy sulke kortsigtige voorstelle maak. Dink oor wat jy eintlik besig is om te sê. Dink oor die arrogante aannames oor wit meerderwaardigheid en die gepaardgaande swart onderdanigheid wat jy bevorder. Dink oor die maniere waarop jy die presiese goed waarteen gestry word, gebruik om jou posisie te onderskraag. Dink aan die maniere waarop jy besig is om die status quo te onderskraag in stede daarvan om dit te ontwrig.

En as jy gedink het en besluit jy wil nog steeds die stelling maak, aanvaar daar gaan mense wees wat van jou verskil. Dan luister jy na wat daai mense sê. Luister. Luister na die ongemak wat aan jou oorgedra word. Luister sonder ego. Neem in ag dat dit waarskynlik vir die spreker heelwat moed gekos het om in die eerste plek te praat. Probeer uitvind wat die ander persoon se ongemak sal verlig.

As ons as vroue nie eens onder mekaar respek kan betoon nie, hoe verwag ons om mans te oortuig om ons te respekteer?

The post Wit bevoorregting as beskerming vir swart mense? appeared first on LitNet.

Viewing all 21534 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>