Huldeblyke is soos blomme op ’n graf: dit voel so vals omdat jy blomme moes gegee het toe die mens nog hier tussen ons was en mooi woorde moes gesê het toe hy of sy dit nog kon hoor. Ek weet dit help vir die skok en vir die hartseer, maar dié om wie alles gaan, sien of hoor dit nie eens nie. Of weet hulle juis nou; verstaan dit miskien nou soveel beter. Dit is net dat dit vir my, soos spyt, voel of dit te laat is. Nou moet jy agterna sê wat die mens eintlik vir ons wat agterbly, beteken het. Nogtans wil ek hiermee hulde bring aan die ikoon Randall Wicomb, want sy stem bly in my, en baie ander bewonderaars, se ore sing.
My pad saam met Randall was ’n pad van omtrent twintig jaar, vandat hy op ’n dag uit die bloute by my huis opdaag met sy kitaar en ’n bladsytjie papier. Natuurlik het ek geweet wie hy is, maar ek het hom toe nog nie self geken nie. Toe staan hy voor my, want hy wil vir my ietsie sing. Toe sing hy sy toonsetting van die Griekwapsalm 121, ek slat my twee oge op ... Mag hy dit toonset? Jy vra nog!
Weet jy hoe voel ’n gewone mens as so ’n groot talent skielik op jou sitkamerbank sit en net vir jou ’n uitvoering lewer wat jy nooit ooit sal vergeet nie? Die woorde, weet jy, was eens joune, maar sonder die silwer vlerke van die musiek, die interpretasie van stem en snaar. En jy weet sommer hier kom iets groter en mooier as wat jy kon gedink het. Sommer net so, sonder dat jy dit gevra het.
So was hy: jy het nooit geweet wat volg nie, al het jy geweet daar moet iets kom. Talent kondig homself mos nie oor raserige luidsprekers aan nie. Dit adverteer nie op padborde langs snelweë nie. Dit lewe vanself – as dit goed is en dit bly lewe as dit uitsonderlik goed is. Daarom sal Randall se stem nie sterf nie, dit sal voortleef, al is dit digitaal. Dankie tog vir die digitale wêreld waarin ons leef.
Ek kan nie anders nie as om by die Griekwapsalms te begin, want ek het van die begin af met die ontstaan daarvan saamgeleef en saam beleef. Van daardie eerste dag wat hy en sy kitaar my sitkamer kom betower het, het ek geweet hier is iets aan die gebeur, al is my musikale aanvoeling maar betreklik verdag.
Dit was toe ook net die begin, want in die later jare negentig het ons weer begin praat. Randall wou meer Griekwagedigte hê om te toonset. Ek het ’n klompie gehad wat nog nie gepubliseer was nie en ek het een of twee nuwes geskryf. Hy was verder aan die toonset en ek het ondertussen aan ’n bundel Griekwagedigte begin werk. Dit verskyn in 2001 onder die titel Innie skylte vannie Jirre. Sowat ses maande na die verskyning van die bundel kom Randall by die Aardklop Nasionale Kunstefees aan met die produksie van Innie skylte vannie Jirre. ’n Ongelooflike produksie, met Randall se toonsetting van ’n vyftiental gedigte uit die bundel. Daar moes ekstra vertonings ingeruim word, want dit was ’n hoogtepunt van die fees. En van vele feeste en vertonings daarna. Die bundel het saam met die vertoning en die CD wat daaruit gespruit het, byna volksbesit geword. As dit nie die talent van Randall Wicomb bevestig nie, weet ek nie. Die musikale talent as toonsetter en as sanger is dit wat in ons wat treur se ore en harte sal bly voortleef.
Daarna volg nog twee vertonings en CD’s met Griekwagedigte uit ander bundels. Die produksies en CD’s Hie neffens my en Kalaharikrismis is musiek van gehalte.
Randall se talent het vir die Afrikaanse musiek en liriek oneindig baie beteken omdat hy die ou Afrikaanse woord uit die sand kon gaan optel en dit nuut kon maak met ’n melodie en ’n stem wat die gewone woord tot ongewone kuns kon verhef. Nie sommer net kuns nie, maar kuns wat tot in die Europese sale geklink het en waardeer is. Hy kon die tradisionele lied, wat iemand soos Pieter W Grobbelaar opgeteken het, met sy voortreflike talent as sanger, weer aan die hele gemeenskap wat Afrikaans gebruik teruggee. Daarvoor huldig ons hom.
Randall was tuis op die verhoog. Nee, die verhoog was sy tuiste en die gehoor sy huismense vir wie hy lief was. Hy het vir musiek bestaan en die kwaliteit daarvan bly slyp, want hy het byna tot aan die einde volgehou om sangonderrig te ontvang.
En hy was ’n mens. Ek en hy is op ’n keer genooi na die Ameliana-sorgsentrum in Potchefstroom. Hulle koortjie het vir ons Randall se toonsetting van Voete vanne gemsbok ... (Habakuk 3) gesing. En hy wat Randall is, het saam met ons gehuil oor die aangryplikheid daarvan. Omdat die reus ’n mens was.
Ons huldig ’n groot man met ’n groot stem omdat sy talent nie onder die maatemmer gebly het nie, maar omdat hy dit onselfsugtig gedeel het met enigiemand wat wou luister na die stem wat nie gou gaan stil raak nie.
Hans du Plessis
The post Vir Randall Wicomb: 'n Huldeblyk appeared first on LitNet.