Hunger eats a man
Nkosinathi Sithole
Penguin Random House
ISBN: 9780143538967
Nkosinathi Sithole schildert met woorden, of hoe twee Zuid-Afrikaanse leefgemeenschappen kleurrijk en vol contrast tot leven komen.
Hunger eats a man, van Nkosinathi Sithole, is het beeldrijke verhaal van twee dorpsgemeenschappen vlakbij de Drakensbergen. In de Regenboognatie kwam het beter uit dat deze twee gemeenschappen werden samengevoegd. In Ndlalidlindoda verteert de honger de mensen het meest; desillusie is er troef. In Canaan wonen de mensen die het wat verder hebben geschopt in het leven, maar nu is iedereen er op zichzelf aangewezen. Gxumani, de nieuwe naam voor de gemeente, betekent in de volksmond dat elke kikker altijd op zichzelf springt. Het verhaal doet de lezer halsoverkop tuimelen van het ene dorp naar het andere, vele malen heen en weer.
Priest, zijn vrouw MaDuma en hun vijftienjarige zoon Sandile belichamen de ellende van Ndlalidlindoda. Bongani Hadebe en zijn vrouw Nomsa staan in Canaan voorbeeld voor wat het is om vooruit te komen in het leven.
Priest gaat er prat op dat hij als pastor zwarte kleren mag dragen, maar het gaat hem en zijn gezin niet voor de wind. Het ergste is dat het gezin honger lijdt en dat het van kwaad naar erger gaat. Enkele jaren geleden dreven zwarte mensen de boeren nog in het nauw, maar nu is het tij gekeerd en bedelen zwarte mensen, getekend door bittere armoede en een uitgemergeld lijf, om werk. Hoewel Priest het had afgezworen om ooit nog op het land te werken, haalt zijn vrouw MaDuma hem toch over om wat bij te verdienen bij een witte baas, Mr. Johnson, Mbaqa voor de zwarte landarbeiders. Tweehonderd plantgaten van tachtig centimeter diep graven levert hem per dag R16 op, dus R320 per maand, in de praktijk slechts R225; hij houdt het veertien maanden vol. Ook zoon Sandile, die op Bambanani High School zit, bakt er niets van en wordt opstandig. Met zijn opruiende opstel, River of Blood, toont dat stomme joch geen hoge pet op te hebben van het Proudly South African zijn.
In één van de mooiste huizen van Canaan wonen Bongani Hadebe en zijn vrouw Nomsa. Hij is schoolhoofd en cumuleert deze job met een mandaat in de Bambudonga Regionale Raad. Hij is nog geen veertig maar heeft het wel gemaakt in het leven. Dat hij zijn roemrijke voorvader Langalibalele niet als chief heeft opgevolgd vreet wel aan zijn ego, maar er is een ergere pijn die altijd aan hem knaagt. Hij heeft nog geen kind van zichzelf, omdat Nomsa, stevig gebouwd en twee inches groter dan hij, vindt dat zij geen slaaf is om kinderen te baren. Zijzelf is leider van de Slijpsteen, de vrouwenorganisatie van Gxumani, die hardhandig optreedt wanneer er seksueel geweld wordt gepleegd tegen vrouwen.
De spanningen in Gxumani krijgen nog meer couleur locale wanneer een populaire maar kwaadaardige kruidendokter in het spel komt om Nomsa zwanger te maken, wanneer MaDuma een sangoma inschakelt om Priest (behekst natuurlijk) een job te bezorgen, wanneer de politieke elite in de Bambanani High School tweedehandscomputers komt schenken om de banden met het hongerige volk aan te halen en de ongeletterdheid tegelijkertijd de wereld uit te helpen.
De spanningen rijzen ten top wanneer de Dodelijke Bijen (dit zijn de berooiden uit de naburige dorpen) een week lang neerstrijken in Ndlalidlindoda om daar alles op te peuzelen. Het is allemaal goed gepland want daarna zullen ze samen eensgezind een Grote Mars naar Canaan houden en daar de rijke varkens duidelijk maken waar het hen om te doen is.
Wat Nkosinathi Sithole met zijn kritisch realistische roman van nauwelijks 144 pagina’s teweegbrengt, tart alle verbeelding. Veeleer dan een roman, is dit meesterwerk een sociografie van de bovenste plank. Twee leefgemeenschappen komen tot leven als fijne steentjes in een mozaïek, kleurig en vol contrast. Het boek gaat maar over één onderwerp, en dat is honger. Honger die mensen verteert. Honger die mensen om voedsel doet schreeuwen. Honger die mensen radeloos en gek maakt. Nkosinathi Sithole is geen schrijver; hij is een meester-schilder, die zijn publiek een geweten schopt.
In Hunger eats a man gaat de schreeuw om voedsel door merg en been (foto Herman Meulemans, Dikgale, Limpopo)
Photo of Nkosinathi Sithole: Penguin Random House
The post Hunger eats a man: een recensie appeared first on LitNet.