Geagte Professor de Villiers,
Die verklaring van 12 November 2015 deur u bestuurspan oor die “Taalbeleid en implementering van taal” by die Universiteit Stellenbosch (US) verwys.
Te oordeel aan verskeie onderhoude wat u sedert u aanstelling as rektor aan die US aan die media toegestaan het, is u ’n intelligente, gekultiveerde man met ’n sterk verbintenis tot geregtigheid. Aangesien ek u nie persoonlik ken nie, gaan ek my in hierdie skrywe verlaat op dié beeld van u.
Professor, u is sekerlik bewus van waarskuwings sedert minstens die middel van die vorige dekade deur figure soos Breyten Breytenbach en Hermann Giliomee dat die US op pad na verengelsing is. Ongeag die feit dat Breytenbach en Giliomee twee van die min werklik internasionaal erkende denkers is wat Suid-Afrika al opgelewer het, is hulle vir hierdie waarskuwings verketter en afgelag. En nou word in bogenoemde verklaring aangekondig dat “[a]angesien Engels die omgangstaal in Suid-Afrika is, sal alle onderrig by die Universiteit Stellenbosch in Engels gefasiliteer word”, dat in “koshuise en ander leefomgewings behoort studente Engels as omgangstaal in huisvergaderings en ander amptelike funksies gebruik” te word, en dat die “primêre taal van kommunikasie en administrasie van die Universiteit Stellenbosch Engels [sal] wees”.
Ja, die dokument waaruit ek aanhaal moet nog vir goedkeuring aan die Raad van die US voorgelê word. Ja, die dokument kwalifiseer die uitsprake hierbo aangehaal deur te sê dat “beduidende akademiese ondersteuning sal in ander Suid-Afrikaanse tale voorsien word volgens studente se behoeftes” en “ruimtes ... skep waarbinne Engels, Afrikaans en isiXhosa, asook ander tale, kan floreer”.
Maar Professor, ongelukkig wek die dokument ongemaklike agterdog oor wat u en u bestuurspan se eintlike oogmerke is. Byvoorbeeld, die dokument gee erkenning “aan die beduidende bydrae wat die Open Stellenbosch-kollektief in die onlangse gesprekke gemaak het om te verseker dat taalimplementering aan die US nie ʼn struikelblok vir toegang tot onderriggeleenthede of die suksesvolle voltooiing van akademiese programme word nie.” Die dokument sonder SASCO ook by name as die geraadpleegde studenteorganisasie uit. Opvallend is dat ’n studenteorganisasie soos Adam Tas nie vermeld word nie – in weerwil daarvan dat Adam Tas vanuit populêre sentiment aan die US gebore is en nie van buite die US gestuur word nie.
Luidens gerugte wat landwyd die rondte doen, word Open Stellenbosch (OS) vir praktiese doeleindes gedryf deur skaars dertig individue waarvan nie eens almal studente of personeel van die US is nie. Hoe waar die gerugte is, sal seker nog mettertyd blyk, maar van ’n afstand gesien lyk OS taamlik baie na ’n georkestreerde poging om die US met kru, populistiese taktiek te destabiliseer. Is dit toevallig dat OS se doen en late soveel ooreenkomste toon met ReformPUK se optrede by die Noordwes-universiteit, welke groep volgens gerugte ook uit skaars vyftig of honderd mense bestaan? En waarom sonder u SASCO uit, wat min aansien onder studente landwyd geniet, en deur die ANC misbruik word as vyeblaar om hul eie wanbestuur van die Suid-Afrikaanse hoëronderwyssektor te verdoesel? U het in die verband seker kennis geneem van die vergadering wat die president van die ANC en die land gehou het met SASCO op 22 Oktober, oftewel die dag voor die studentebetoging by die Uniegebou, wat uiteindelik ontsier is deur ’n klein groepie belhamels wat na alle waarskynlikheid doelbewus ontplooi is om ’n vreedsame protes wat die ANC doodsbenoud het, te delegitimeer.
Professor, dan moet ek u ook vra of u en u bestuurspan werklik wil hê dat die mooi versekerings wat die dokument oor Afrikaans en isiXhosa gee, ernstig opgeneem moet word? Ongeag die statistieke oor die toenemende verengelsing van die US wat gereeld die afgelope tien jaar deur Giliomee en andere gegee is, is dit tog ooglopend dat wanneer Engels die verstektaal in lesinglokale, die studentelewe en administrasie word, die US kort voor lank gewoon Engels sal wees, met Afrikaans en isiXhosa tale van die speelgrond, soos dit die geval met inheemse tale in die meeste openbare skole in die land is.
Dan, Professor, is daar nog die kwessie van die logika wat in die dokument ingespan word om hierdie taalbesluite te regverdig. Daar word verwys na die “voorneme om taal op so ʼn manier te gebruik dat dit daarop gerig is om met kennis om te gaan in ʼn diverse samelewing en om gelyke toegang tot leer- en onderriggeleenthede vir alle studente te verseker”. Professor, hoe op aarde kan in hierdie sinsnede ’n beroep gedoen word op ’n diverse samelewing, maar die taaldiversiteit van ons land word vir praktiese doeleindes deur hierdie dokument geïgnoreer?
Is u bewys van navorsing van die doyenne van Suid-Afrikaanse taalsosioloë, Professor Kathleen Heugh, en ander kollegas in die veld dat studente wat in Engels as tweede taal studeer se bemeestering van Engels ’n funksie van hul klasposisie is? Die implikasie hiervan is dat die verengelsing van ’n universiteit waar Engels die meeste dosente en studente se tweede taal is, geen jota sal verander aan die ongelykheid aan die US nie. Professor, as u my die aanmatiging sal verskoon, voorspel ek hiermee dat indien hierdie taalbesluite aan die US deurgevoer sal word, maatskaplike spanning aan die US net erger gaan word namate die werklikhede van Professor Heugh se navorsing insink by die populiste wat so mooi in u en u bestuurspan se dokument bedank word.
Die leierskap van die US het oor die afgelope dekade en meer die lastige houding vertoon om met die grootste arrogansie waarskuwings soos hierdie af te lag. Hierdie houding is onderlê deur ’n oënskynlike verleentheidswekkende onkunde oor wat noord van die Hexrivierberge gebeur, en wat al die clichés oor Stellenbosch se selftevrede isolasie bevestig. Professor, as u u blik noord van die Hexrivierberge rig, sal u dalk sien dat die ANC-regering en sy susterorganisasies etlike jare gelede reeds alle legitimiteit in die oë van hul ondersteuners verloor het. Gevolglik word daar tans deur hulle ’n strategie gevolg om met die ontplooiing van militante stormtroepe die kritiese blik van die burgery op hulle te probeer verskuif deur die privaat sektor, buitelandse magte, “wittes” in die algemeen en Afrikaners in die besonder, en wie weet wat nog vir hulle eie mislukkings en verraad teen die mense van hierdie land te blameer.
Dieselfde ANC sal u en u bestuurspan ongetwyfeld lof toeswaai vir hierdie taalbesluite, maar daardeur, Professor, moet u u nie laat vlei nie. Dink liewer mooi oor of u en u bestuurspan u nie met hierdie besluite onderskei as bruikbare idiote vir ’n kortsigtige politieke agenda wat nóg diversiteit, nóg kennis in ons land bevorder. Dink asseblief ook daaroor of u en u bestuurspan met hierdie besluite nie eerder mob justice as geregtigheid dien nie. En dink asseblief laastens daaroor of u met hierdie besluite in plaas van ’n stem van kritiese rede nie eerder ’n stem van kritieklose, polities naïewe onnoselheid is nie.
Hoogagtend die uwe,
Johann Rossouw
 |
US-rektor praat sy hart uit oor #FeesMustFall
2015-11-11 Jean Oosthuizen het met die Universiteit Stellenbosch se rektor, prof Wim de Villiers, gesels om uit te vind hoe hy oor die onlangse #FeesMustFall-veldtog voel en hoe dit hom en die universiteit geraak het. |
The post Geagte Professor de Villiers appeared first on LitNet.