LitNet publiseer voortaan uittreksels uit pasverskene boeke, uitgegee deur uitgewers wat LitNet ondersteun. Dié lusmakers verskyn op LitNet as eerste slukkies.
HemelBesem (Foto: Izak de Vries)
Sy komvandaan is ’n hok, maar vandag is HemelBesem groot. Hy bied Pasella op SABC2 aan. Hy speel in Noem my skollie. Hy werk saam met die ATKV en WOW. Hy besoek skole. Op RSG bied hy reekse aan. In Suid-Afrika, Namibië, Nederland en België trek hy vol sale. Hy was al op verskeie TV-reekse te sien en in talle verhoogproduksies.
HemelBesem rap.
Ek’s bekend, but dis ’n klug.
Om my te ken is fundamental.
HemelBesem is die naam.
Aangename kennis!
HemelBesem bou brûe. Hy werk byvoorbeeld gereeld saam met Coenie de Villiers en het “Pampoen” opgeneem saam met Steve Hofmeyr.
Skaamteloos rap hy in Afrikaans, dink hy in Afrikaans, skryf hy in Afrikaans, omarm hy sy menswees in Afrikaans en vertel sonder skroom sy storie uit die perspektief van sy komvandaan, van diegene wat anders praat as die “een soort Afrikaans in die hoofstroom-media”.
Simon Witbooi het gaan teologie swot, maar toe haak hip-hop hom nader. Vandag is hy ’n motiveringspreker, ’n maker van musiek, ’n rapper, ’n digter, ’n edutainer, maar hy is ook ’n straatpredikant.
Hy het ’n passie vir Afrikaans en is onder meer betrokke by die US Woordfees se projek Woorde Open Wêrelde (WOW), wat daarop gemik is om ’n liefde vir lees by skoolkinders te kweek. Hy is ook betrokke by die ATKV se jaarlikse Liedjieslypskool, wat daarop gemik is om nuwe Afrikaanse liedjieskryftalent te ontwikkel.
Simon is met die hip-hopkunstenaar YOMA getroud, en hy is die trotse pa van twee dogters, Simile en Halo.
Toekennings
Kunste Onbeperk Kruispunt-Toekenning 2016 (Vir brugbouwerk in Afrikaans)
Kanna 2016 (vir Die Afrikaansvatter: Beste Musiekproduksie: eie teks en regie)
WoordTrofee-wenner 2016 (Adam Small Gedenkvertoning)
2 x Hip Hop Indaba-Kampioen (2010 & 2014)
Freestyle-kampioen, steeds onoorwonne.
Twee silwer toekennings, Montagu Kunstefees, vir twee karakters uitgebeeld in Sneeuwitjie en die sewe bergies, ’n verwerking van Pieter W Grobbelaar se teks
Twee nommer-een-liedjies op GoodhopeFM: “Hoe Salla” en “YMCMBESEM”
Proe nou aan God praat Afrikaans deur HemelBesem.
God praat Afrikaans
HemelBesem
Uitgewer: LAPA
ISBN: 978079938276 1
Luister na die braste,
wat kruisbeen oppie trap sit.
Behalwe entertainment, kry ’n taste
wat Afrikaaps is!
Sy kop in die wolke en sy voete stewig op die aarde. Dit is HemelBesem.
Aitsa, sy boots het stars ...
Aitsa, hy’s soe die star ...
Aitsa, gloe dis waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
In hierdie interessante outobiografie vertel HemelBesem oor sy grootwordjare in ’n “hok” en die merkwaardige pad wat hy na roem gestap het. Vandag gesels hy met professore in verskillende kontinente oor taal en Afrikaans, maar hy tree ook gereeld op vir die skoolkinders in die arm skole, want sy passie is om vir hulle te sê: Julle kan! Hy doen dit in Afrikaans.
Afrikaans is die taal van sy hart.
Ek rap in my moedertong.
Dit beteken my moeder is stom,
op soek na huistaal,
dis in koebystaal in vermom.
God praat Afrikaans is vanaf 1 Maart by toonaangewende handelaars en direk by LAPA Uitgewers beskikbaar; ook op ons webwerf: www.lapa.co.za.
Aweh!
As coloured mense mekaar groet, is dit ’n la-a-ang affêre. Dis seker waar vir ander kulture ook, maar dis definitief iets wat ek van my mense waardeer. Amper alle sintuie raak deel van die groet.
Daar word natuurlik met woorde gegroet, maar dit is asof woorde nie genoeg is nie. Daar moet gesê én gedoen word. Say it and display it! Aanraking is só belangrik vir die mens se bestaan. Daar is ’n soort energie wat ons deel as ons mekaar aanraak.
Jy kry die fist-bump onder ons mense. Dis nou wanneer ’n ou sy vuis soos Bruce Lee na jou wys, en jy doen dieselfde, tot albei vuiste se kneukels teen mekaar raak. Dis die “power to power”-groet, of “power to you”. Dis vir daai ouens wat weet hulle deel dieselfde struggle.
Dan is daar die een waar jy jou oop hand oplig, wagtend vir die ander ou om sy hand effe te lig en ook oop te maak. Dan, as dit lyk of die uitnodiging aanvaar word, word die palms hard teen mekaar geslaan. Die hande omhels mekaar stewig, en die ou wat eerste gegroet het, trek die ander ou na hom toe, tot hulle twee se skouers mekaar vir ’n oomblik kan raak. Dis vir my ’n mooi gebaar, en een wat ek soveel as moontlik beoefen. Daai groet waar hande en skouers aan me kaar raak, sê indirek: Ek is saam met jou, en ek dra dieselfde burdens wat jy op jou skouer dra. Of: Ek wil daar wees vir jou. Dis die “ervaar”-deel van die groet. Ek het jou gesien, ek het jou gehoor, gevoel en nou ervaar ek jou ...
Ons het baie woorde in Suid-Afrika waarmee ons mekaar groet. Ons is immers ’n land met elf amptelike tale! So jy hoor van “hello” tot “hallo” tot “molo” en wat nog. Maar die een wat ek en miljoene ander ken, is “aweh!”. Dis ook die woord wat ek seker die meeste gebruik. Behalwe dat ons “aweh” groet, word dit ook gebruik om iets te bevestig of wanneer jy snap as iemand iets probeer verduidelik.
Nou daar is so baie maniere hoe mense hom spel. Amper alle sêgoed wat ek gaan deel in hierdie boek, is nie eintlik amptelik geboekstaaf nie, en word nie juis as deel van standaardtaal beskou nie, daarom kom mense met hulle eie spelling vorendag. “Aweh” is geen uitsondering nie.
Sommige spel hom as “awe”, maar dis te na aan die Engelse awe. ’n Ander spelling is “awê”, met die kappie wat die klank trek. Dit stop vir my steeds te kort. “Aweh” moet vir my lank genoeg wees, dis hoekom die “h” vir my daar werk. Ag, ek weet ek is sommer bevooroordeeld. Weet jy hoekom? Dis omdat “aweh” vir my so naby aan “Yahweh” is. Dis die Joodse woord vir Jehova of God. Glo dit of nie, maar daar is vir my so ’n hip hop-gevoel aan die hele idee ...
Hip hoppers van veral die laat tagtigs en vroeë negentigs was lief daarvoor om mekaar “gods” te noem, en mekaar so te groet. Iets soos “What’s up, god?” of “How you doing, god?” Dit stem uit die Five Percenter-geloof en Zulu Nation-idees wat baie gewild was daai tyd. Die idee was dat as ouens mekaar groet, sê hulle eintlik “the god in me, greets the god in you”. Soos ek verstaan, is “Yahweh” nie eintlik die regte spelling van die woord “Jehova” nie. Baie kenners sal jou sê dat daar nie eintlik ’n spelling is nie. Die naaste is die letters YHWH. Dit moet nie eintlik uitgespreek kan word nie. Dis hoe heilig dit is. Rob Bell het dit mooi vasgevat deur te verduidelik dat dit nie werklik woorde is nie, maar inasem, uitasem, inasem en dan weer uitasem. Die geluide van daai asemhaling klink dan iets soos “Yod Hey Vah Hey”.
Ek weet nie of dit so is nie, maar vir ’n oomblik kan ’n mens seker vertoef in die mooiheid daarvan ... Of miskien moet ek, soos ’n mens se ma kleintyd vir jou gesê het, my tong deur my mond trek en die nonsens proe wat ek hier praat!
Anyway, voor ek my lewe met julle deel, is dit seker belangrik om te groet. So: “Aweh! Wees gegroet in Afrikaans.”
John Wayne in Afrikaans
Ek kom tot die punt soos ’n cowboy boot.
’n Outlaw innie game waar hulle “Ahoy!” groet.
Sy vinger gunpoint, só wil ’n naaf boy shoot.
And though I’m very angry, still I’m steady en lucky,
as I’m staring down a spinning-barrel Kentucky.
Ja, die televisie is my target, en dit hou my soul.
Dis my enemy hier, en my gun’s my remote control.
Ek skiet daar! Dit sink dan in my groot hande.
My bar is binne-in my voorkamer,
en somtyds vaar ’n druppel uit my oë ... trane,
want ek’s ’n emotional ou met daai brannas op my tong,
want gou, druk nou! Try! Habana oppie grond!
En assit over the poles is, dan draai daai bal da innie wolke!
My emotions klou agter daai bandana om my mond ...
Kom, vat ’n kans.
Onthou, ons hou guns in holsters.
Dís Afrikaans op ’n “Most Wanted” poster ...
Aitsa, sy boots het stars ...
Aitsa, hy’s soe die star ...
Aitsa, gloe dis waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
Aitsa, ’n shooting star ...
Aitsa, ’n movie star ...
Aitsa, gloe is waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
Selfs by ’n braaitjop. Dit klop en ons sê niks,
in die middel van ’n dry plot en nêrens.
As aasvoëls draai on top, ek’s careless.
I don’t give a flying “whop”, I’m careless!
Because “I shot the sheriff” ...
(As ek reggae regkry in ’n country song,
vir Afrikaanssprekendes wat in die land belong.)
... and I didn’t shoot the rappertjies,
wat soos tolbosse rol innie Kaapse Vlaktes.
Wat so jol oppie nommers en staan soos kaktus.
Het met ’n posbus gereël, want hul’s op ’n verkeerde plek.
Dis in ’n boks geseël en ek stuur hom weg,
nog net ’n droë posseël wat hulle moet dia-lek,
voor hulle dit plak soos huise oppie Vlaktes ...
Luister na die braste,
wat kruisbeen oppie trap sit.
Behalwe entertainment, kry ’n taste wat Afrikaaps is!
Aitsa, sy boots het stars ...
Aitsa, hy’s soe die star ...
Aitsa, gloe dis waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
Aitsa, ’n shooting star ...
Aitsa, ’n movie star ...
Aitsa, gloe is waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
Bullets rico-ricochet,
oor wiet vi wie geblame.
My people pick vir my
om vir u en u te stry ...
Ek gaan nie omkom in die crossfire nie.
Ek sit my TomTom aan en sien ’n klomp paaie hier.
Rondom ry, want dis ’n klomp draaie hier.
Kom, Tom! Ek hettie tyd vir ompaaie nie ...
want innie Namaland daar praat hulle ’n ander Afrikaans,
tot in Namib, tot wit, tot kallit, tot almal innie maan,
so ek gaan nou my eie taal maak, en dit dan praat in Afrikaans,
met klank en als wat almal kan verstaan ...
Soe aweh!
Jy kan maar soe sêdjies klink,
dis ’n cowboy-stuk, soe jy kamma op jou perdjie spring!
Mmmmyyyy wêreld!!!
Ja dis myne ook,
almal se klank, almal se wêreld.
Solank jy net verstaan toe ek praat wat ek gesê het.
Ek love alle Afrikaans as dit met art kan jam.
Van ’n puris tot die dude wat dit met Tshwana meng!
Aitsa, sy boots het stars ...
Aitsa, hy’s soe die star ...
Aitsa, gloe dis waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
Aitsa, ’n shooting star ...
Aitsa, ’n movie star ...
Aitsa, gloe is waar ...
Hy’s John Wayne in Afrikaans!
The post LitNet Eerste slukkie: God praat Afrikaans deur HemelBesem appeared first on LitNet.