![]()
Graag vestig ons u aandag op die Akademiepryse wat in 2018 vir toekenning oorweeg word. Kandidate vir enigeen van hierdie pryse kan tans by wyse van volledig gemotiveerde voorstelle genomineer word. Die volgende geld ten opsigte van die voorstelle:
- Die voorstel moet duidelik motiveer waarom die bepaalde kandidaat/instansie vir die bepaalde bekroning voorgestel word. Daar moet ook duidelik aangetoon word watter spesifieke publikasies/bydraes as bekronenswaardig beskou word.
- Dit moet verkieslik in Afrikaans wees.
- Dit moet deur ’n voorsteller en ’n sekondant onderteken wees.
- Die volle name van die kandidaat, asook van die voorsteller en sekondant, en hulle telefoon- en selfoonnommer, adres en e-posadres moet verskaf word.
- Die voorstel moet gesteun word deur die nuutste curriculum vitae en publikasielys van die kandidaat, indien van toepassing.
- Die grootste mate van vertroulikheid moet gehandhaaf word. Onder geen omstandighede mag die kandidaat daarvan bewus wees dat hy/sy vir ’n prys genomineer word nie. Dit het al in die verlede gebeur dat daar by potensiële kandidate verwagtinge geskep is wat vir die betrokke kandidaat en vir die SA Akademie groot verleentheid veroorsaak het.
- By die toekenning van pryse is die Akademieraad se besluit finaal. In die geval van ’n nominasie wat nie suksesvol was nie, sal geen korrespondensie of gesprekke ná toekenning gevoer word nie – nie met voorstellers nie en ook nie met kandidate nie.
Reglemente vir die onderskeie pryse is op aanvraag beskikbaar.
Die finale sluitingsdatum vir voorstelle is 31 Januarie 2018, behalwe waar anders vermeld.
Geesteswetenskappe
1. Stalsprys
Die Stalsprys vir Geesteswetenskappe word jaarliks toegeken vir ’n hoogstaande publikasie of ’n reeks hoogstaande publikasies, by voorkeur, maar nie uitsluitlik nie, in Afrikaans. Verder word dit toegeken vir individuele of gesamentlike wetenskapsbeoefening en/of die lewering van individuele of gesamentlike produkte van hoogstaande gehalte waardeur buitengewone bydraes tot die wetenskapsbeoefening gemaak word. Spanprestasie of ’n bydrae tot spanprestasie, multi- en interdissiplinêre navorsing, en goeie implementerings- of evalueringsnavorsing kan ook in berekening gebring word. Werk wat voor die bekroningsjaar gelewer is, sal vir die bekroning in aanmerking geneem word. Die volgende vakgebiede kom in 2018 aan die beurt:
- Kunstewetenskappe; kunstegeskiedenis
- Multi- en interdissiplinêre spanwerk
- Kommunikasiekunde en joernalistiek; biblioteek- en inligtingkunde
- Sielkunde
2. Markus Viljoenmedalje vir Joernalistieke Prestasie
Die prys word toegeken vir langdurige hoogstaande werk in die Afrikaanse joernalistiek, hetsy in koerante of in tydskrifte. Die medalje kan elke drie jaar toegeken word. Die medalje kan slegs een maal word aan ’n bepaalde persoon toegeken word.
3. Toon van den Heeverprys vir Regswetenskap
Die prys word toegeken vir:
- oorspronklike regskundige werk in Afrikaans, en/of
- vollengteartikels wat in geakkrediteerde regstydskrifte of ’n artikel van hoogstaande gehalte in Afrikaans wat in ’n geakkrediteerde regstydskrif verskyn het, en/of
- baanbreker-regsuitsprake in Afrikaans.
4. CJ Langenhovenprys vir Taalwetenskap
Die prys is driejaarliks beskikbaar vir taalwetenskaplike en/of taalskeppende werk in Afrikaans, met inbegrip van die leksikografie.
5. Erepenning vir Wetenskaplike Vakbevordering
Die erepenning word toegeken vir die bevordering en ontwikkeling van ’n spesifieke vakgebied op enige terrein van die onderwys (van vroeë kinderonderwys tot tersiêre onderwys). Die erepenning kan net in uitsonderlike gevalle toegeken word. Geesteswetenskaplikes of natuurwetenskaplikes wat op die gebied van die onderwys presteer het, kom in aanmerking. (Sien nr. 13.)
6. Christo Wiesemedalje vir ’n Opkomende Entrepreneur
Die medalje word aan ’n kandidaat toegeken vir werk van hoogstaande gehalte. Die volgende oorwegings geld by die keuse van ’n kandidaat:
- Slegs Suid-Afrikaanse burgers wat in die toekenningsjaar 45 jaar of jonger is, kan vir die toekenning van die medalje in aanmerking kom.
- Die medalje word toegeken aan sakemanne en -vroue wat besondere struikelblokke moes oorkom om sukses te behaal.
- Persone wat die medalje ontvang, moes ’n besondere gehalte van ondernemerskap, visie en volharding aan die dag gelê het op grond waarvan hulle as private ondernemers sukses behaal het in die vestiging/opbou van (’n) plaaslike onderneming(s); die ontwikkeling/bemarking van ’n produk of produkte; en die skepping van werkgeleenthede en welvaart.
Die prys word toegeken vir prestasies wat behaal is, maar word ook as ’n aanmoedigingsprys beskou en kan slegs een maal aan ’n bepaalde persoon toegeken word.
7. Protea Boekhuistoekenning
Die prys kan jaarliks om die beurt toegeken word vir die beste Afrikaanse verhandeling, proefskrif of gepubliseerde werk in geskiedenis of kultuurgeskiedenis. In 2018 kan die prys toegeken word vir ’n D-proefskrif. Kandidate wat in 2015, 2016 of 2017 ’n graad ontvang het, kom in aanmerking.
8. Esther Greeffprys
Die prys word jaarliks toegeken, in 2018 vir die beste artikel wat gedurende 2016 in die Tydskrif vir Geesteswetenskappe gepubliseer is.
Natuurwetenskap en tegnologie
9. MT Steynmedalje vir Natuurwetenskaplike en Tegnologiese Prestasie
Dit is een van die voortreflikste eerbewyse van die Akademie vir leierskap op die hoogste vlak in die natuurwetenskap en die tegnologie. Die prys span die kroon op ’n lewenstaak en kan net een maal aan ’n bepaalde persoon toegeken word. Die kandidaat se skeppende bydraes tot die ontginning, organisasie en volgehoue uitbouing van ’n vertakking of vertakkings van die natuurwetenskap of die tegnologie wat as ’n wesenlike en belangrike bydrae tot die bevordering van die natuurwetenskap of die tegnologie beskou kan word, asook die suksesvolle toepassing daarvan in landsbelang, dien as maatstaf vir die toekenning.
10. Havengaprys
Die Havengaprys word jaarliks toegeken vir oorspronklike navorsing op natuurwetenskaplike en/of tegnologiese gebied. Die vereistes by die beoordeling van kandidate is eerstens die bydrae tot navorsingspublikasies en tweedens bewys van die bevordering van Afrikaans. Ander prestasies in belang van die wetenskap sal ook in aanmerking geneem word. Die prys kan net een maal aan ’n bepaalde persoon toegeken word. In 2018 kom die volgende vakgebiede aan die beurt:
- Die fisiese wetenskappe (wiskundige, chemiese of fisiese wetenskappe)
- Die lewenswetenskappe, spesifiek navorsing op lewende materiaal, uitgesluit die mens (byvoorbeeld die landbou, die biologie of die veeartsenykunde).
11. FARMOVS-prys vir Farmakologie en Geneesmiddelontwikkeling
Die prys word driejaarliks vir voortreflike bydraes tot ’n vertakking of vertakkings van die farmakologie en geneesmiddelontwikkeling toegeken. Net een kandidaat kan op ’n keer bekroon word.
12. Erepenning van die Fakulteit Natuurwetenskap en Tegnologie
Hierdie erepenning word toegeken op terreine wat nie deur ander bekroningsgebiede binne die Fakulteit ondervang word nie en waarin enige persoon, binne die doelstellings van die Akademie, as bekronenswaardig beskou word. Dit word toegeken vir prestasies en bydraes ten opsigte van die bevordering en ontwikkeling van die besondere vakgebiede en kan net in uitsonderlike gevalle toegeken word.
13. Erepenning vir Wetenskaplike Vakbevordering
Die erepenning word toegeken vir die bevordering en ontwikkeling van ’n spesifieke vakgebied op enige terrein van die onderwys (van vroeë kinderonderwys tot tersiêre onderwys). Die erepenning kan net in uitsonderlike gevalle toegeken word. Geesteswetenskaplikes of natuurwetenskaplikes wat op die gebied van die onderwys presteer het, kom in aanmerking. (Sien nr. 5.)
14. Junior Kaptein Scottgedenkmedalje vir Dierkundige Wetenskappe
Die medalje kan jaarliks toegeken word vir die beste verhandeling ingedien by ’n Suid-Afrikaanse universiteit vir die MSc-graad, om die beurt in die dierkundige of plantkundige wetenskappe. In 2018 kom dierkundige wetenskappe aan die beurt.
15. Douw Greeffprys
Die prys word toegeken vir die beste navorsings-of oorsigartikel wat gedurende die voorafgaande jaar in die SA Tydskrif vir Natuurwetenskap en Tegnologie verskyn het.
Die kunste
16. Hertzogprys vir Drama
Die prys word afwisselend vir drama, poësie en prosa toegeken. Alle gepubliseerde dramawerke van hoogstaande gehalte wat verskyn het in die drie kalenderjare wat die bekroning voorafgaan, kom vir dié toekenning in aanmerking.
17. Eugène Maraisprys
Die Eugène Maraisprys word toegeken vir ’n eerste of vroeë bellettristiese publikasie in Afrikaans. Die prys is jaarliks beskikbaar en kan net een maal aan ’n bepaalde skrywer toegeken word.
18. Tienie Hollowaymedalje vir Kleuterliteratuur
Die medalje is driejaarliks beskikbaar en word toegeken aan ’n skrywer wat gedurende ’n tydperk deur die Akademieraad bepaal, die beste werk van hoë gehalte in Afrikaans in die genre kleuterliteratuur gelewer het. Die kategorie kleuterliteratuur sluit boeke vir kinders onder agt jaar in, maar dié omskrywing word nie op ’n te beperkende wyse toegepas nie.
19. Elsabe Steenbergprys vir Vertaalde Kinder- en Jeugliteratuur in Afrikaans
Die prys kan driejaarliks toegeken word vir vertaalde kleuter-en kinderliteratuur in Afrikaans.
20. CL Engelbrechtprys vir Letterkunde
Die prys roteer tussen Afrikaanse taalkunde en letterkunde. In 2018 kan die prys toegeken word vir ’n letterkundige werk in Afrikaans (roman, bundel, kortverhale, drama, poësie of niefiksie).
21. Huberte Rupertprys vir Klassieke Musiek
Die prys is jaarliks beskikbaar. In 2018 kan een persoon in die volgende kategorie bekroon word: Opleier/onderwyser van klassieke musiek (met inbegrip van kundige, beoordelaar en organiseerder).
22. Erepenning vir Visuele Kunste
Die Akademie se erepenning is bedoel as erkenning, binne die doelstellings van die Akademie, van besondere prestasie op terreine wat nie suiwer letterkundig of wetenskaplik is nie. Die volgende kunsvorme word ingesluit: die skilderkuns, die beeldhoukuns, argitektuur, weefwerk, keramiek, mosaïek, fotografie, die advertensiewese en animasierolprente.
23. Erepenning vir ’n Afrikaanse Radiohoorbeeld
Die erepenning word twee keer in ’n siklus van drie jaar toegeken. Dit geskied om die beurt vir Afrikaanse hoorspele (waarby radiovervolgverhale ingesluit is) en Afrikaanse hoorbeelde. In 2018 kom radiohoorbeelde aan die beurt. Werke wat uitgesaai is deur enige uitsaainetwerk in die drie kalenderjare wat die bekroningsjaar voorafgegaan het, kom in aanmerking.
24. Deleen Bekkerprys vir ’n Rolprentdraaiboek in Afrikaans
In 2018 word die prys toegeken vir die beste draaiboek vir ’n rolprent in Afrikaans. Draaiboeke van Afrikaanse rolprente wat in die voorafgaande drie jaar (dus 2015, 2016 en 2017) vertoon is, kom in aanmerking.
The post SA Akademiepryse 2018: nominasies ingewag appeared first on LitNet.
Sitting pretty: White Afrikaans women in postapartheid South Africa
Voor ons vergeet: sodat ons kinders ook kan weet
Alta Cloete se indrukke van Alles begin met Anna het vir my uitgestaan onder die inskrywings omdat sy dit regkry om gelyktydig aan al die vereistes vir ’n goeie resensie te voldoen. Terwyl daar sekere resensies was waarvan die toon vir my lekker gelees het, ander waar die resensent se ywer vir die boek aansteeklik was, en weer ander wat van ’n breë kennisbasis spreek, het Alta se resensie al hierdie eienskappe. Ek het haar bondige inleiding waardeer, waarin daar agtergrond oor die skrywer saamgevat word vir lesers wat nie met haar werk bekend is nie. Die boek word ook netjies in die konteks van die tradisie van boeke oor die oorlog geplaas, en daar word gewys op dit wat dié boek van ander van haar soort onderskei. Die temas wat in die boek ontwikkel word, word bespreek sonder om bloot die verhaal oor te vertel, en daar is genoegsame voorbeelde uit die boek om die argumente en insigte te staaf. Ek was veral beïndruk deur die manier waarop die resensent die boek se inhoud in verband kon bring met dinge wat in die huidige samelewing van belang is – so iets laat onmiddellik ’n potensiële leser voel dat die boek relevant mag wees tot sy of haar eie lewe, al speel dit in die verlede af. Die toon van die resensie is gemaklik sonder om outoriteit prys te gee; mens voel deurlopend dat dié resensent iemand met kennis is wat jy as leser kan vertrou om ’n aanbeveling te maak. En die aanbeveling kom dan ook, heel duidelik aan die einde van die resensie. Uiteindelik was dit egter veral Alta Cloete se bereidwilligheid om kritiek uit te spreek wat deurslaggewend was tot my besluit. Die feit dat sy krities is oor die spanningslyn wat verbreek word deur die bybring van twee ander verhale, is iets wat moontlik vir die skrywer waardevol kan wees by die skryf van ’n volgende boek. Die kritiek oorskadu nie die res van die resensie nie, en die resensent maak dit duidelik dat sy steeds positief voel oor die boek, ten spyte van die kwessies wat sy aanspreek.