Milan Murray: Fiësta-benoeming 'n welkome pluimpie

Milan Murray (foto: kykNET)

Amper, Vrystaat, wat in 2015 sy debuut by die Vrystaat Kunstefees gemaak het, is vir vyf Fiësta-pryse benoem: Nico Scheepers is as beste regisseur benoem, asook vir sy teaterontwerp van die stuk, en die stuk is as beste aanbieding benoem. Die skrywers van die stuk, Scheepers, Milan Murray, Antoinette Louw en Cintaine Schutte, het 'n benoeming gekry vir beste nuutgeskepte Afrikaanse produksie en Murray is as beste aktrise saam met Anna-Mart van der Merwe (Skuldeiser), Sandra Prinsloo (Die Dag is Bros) en Tinarie van Wyk Loots (Hemelruim en In Glas) benoem.

Murray vertel meer oor die stuk en haar ander groot projekte …

Jy is benoem as beste aktrise vir jou spel in Amper, Vrystaat. Wat was jou reaksie toe jy gehoor het jy is benoem?

Hierdie is my eerste benoeming vir teaterwerk en die vreugde was groot. Die gehalte van Suid-Afrikaanse teater is hoog. As jou werk erken word, is dit 'n welkome pluimpie. Ek is 'n groot aanhanger van Tinarie, Sandra en Anna-Mart. Om saam met hulle gegroepeer te word, maak my hart warm.

Wat beteken 'n benoeming vir 'n aktrise?

Dis 'n moeilike vraag om te beantwoord. Seker deels omdat dit 'n persoonlike vraag is. Vir elke individu beteken dit sekers iets anders. Dalk is die beter vraag: “Wat beteken 'n benoeming vir 'n Suid-Afrikaanse aktrise?” en ongelukkig beteken dit nie meer geld nie. Dit beteken wel dat jou werk goed genoeg geag word deur besluitnemers soos vervaardigers, teatereienaars en kunstefeeskomitees. Die vooruitsig van werk in die toekoms is dus beter.

Jy is ook saam met Nico Scheepers, Antoinette Louw en Cintaine Schutte benoem vir die beste nuutgeskepte Afrikaanse produksie. Waar het julle aan die idee vir Amper, Vrystaat gekom?

Ek en Antoinette soek al 'n geruime tyd 'n teks oor vroue wat ek en sy saam kon aanpak. Toe ons soektog niks oplewer nie, het ons besluit om self iets te skep. Nico Scheepers se werk het ons albei beïndruk en ons het hom genader om 'n nuwe stuk oor vroue saam met ons te skryf.

Daar is talle verhoudings waarin 'n vrou staan wat ons as vertrekpunt kon gebruik het, maar die verhouding tussen susters het ons almal gefassineer. Cintaine was die gepaste “jonger sussie” om te gebruik.

Die skryfproses was 'n interessante kombinasie van persoonlike ervarings deel en nuutgeskepte situasies ontwikkel.

Nico het vir ons elkeen die buitelyne van ons karakters gegee en die basiese storielyn voorgestel. En toe speel ons! Letterlik. Daar was baie improvisasie en vele moontlikhede is ondersoek tydens daardie eerste week van skryf. Ons sou byvoorbeeld elkeen huis toe gaan en 'n monoloog vir ons karakter skryf en dit dan die volgende dag in repetisie gebruik as vertrekpunt vir 'n toneel.

Hoe lyk die toekoms vir Amper, Vrystaat?

Ons speel by die US Woordfees en by KKNK vanjaar en hopelik sal nog feeste volg. Ons wag om te hoor.

As 'n teaterganger, wat soek jy in 'n teaterstuk?

Dis die “vierde muur” wat my fassineer. Daardie gevoel dat ek inkyk in iemand anders se wêreld. Wanneer 'n stuk daardie konvensie breek, pla dit my. Ongelukkig is daar baie stukke wat spesifiek vir feesgangers geskryf word. Die gehoor en die reaksie van die gehoor vorm amper deel van die stuk. 'n Regte teater bly vir my 'n magiese plek. Waar jy inloop en uitloop en jy wonder of die spelers weet dat jy daar was.

Jy het ook onlangs 'n kinderboek, Pieter Kokkewieter, geskryf. Wat is die reaksie op die boek?

Die eerste druk van my kinderboek is uitverkoop en ek bly verstom oor die positiewe reaksie. Wanneer mens self publiseer, het jy nie noodwendig die kanale van boekwinkels om die verkope te dryf nie. Dit was moeilik om te bepaal hoe die boek op sy eie sou vaar. Daar is groot lof vir die illustreerder, Marisa du Toit, en kindersielkundiges prys die emosionele inhoud van die storie. Die tweede druk sal einde Januarie beskikbaar wees en die tweede boek in die reeks teen Augustus.

Jy het, soos jy genoem het, die boek self gepubliseer. Wat het jy uit die proses geleer?

Ek moet erken dat my vennoot in die maatskappy Murray&Me, Charmaine Nolte, eintlik die een is wat die titel “uitgewer” mag dra. Om 'n boek uit te gee is baie administrasie en ek sou bitterlik daarin gefaal het. Die groot uitdaging is seker verspreiding. Dis maklik om 'n manuskrip by 'n drukker te gaan aflaai, maar daardie gedrukte boek beteken niks as dit nie by die leser uitkom nie.

Baie boekwinkels is skepties oor selfgepubliseerde werke en jy moet vooraf besluit watter ander kanale jy kan gebruik om jou boek sigbaar te maak. Daarom het ons eers die aanlyn mark geteiken.

Die ander tameletjie was dat ons geen aanvangskapitaal gehad het nie. 'n Uitgewer dek die koste van die illustreerder asook die drukwerk en ons moes aan kreatiewe maniere dink om daardie kostes te dek. Dit neem 'n hele ruk vir boekverkope om enige wins te toon en ek sal volgende keer meer werk maak daarvan om borge en vennote te soek.

Wat ek wel geleer het, is dat selfpublikasie suksesvol kan wees, mits jy bereid is om baie hard te werk.

Jy en jou man en twee kinders het 'n paar jaar gelede Johannesburg vir die Kaap verruil. Wat is die positiewe en die negatiewe van die besluit?

Die positiewe van die skuif is voor die hand liggend: 'n gesonde lewenstyl, genoeg gesinstyd in die buitelug en 'n fokusverskuiwing na kwaliteit eerder as kwantiteit.

Die negatiewe is dat ek ná vier jaar se hard probeer besef het ek is nie 'n kleindorpiemens nie. Ek mis die anonimiteit van die stad.

Wat is jou planne vir die res van die jaar?

Behalwe Amper, Vrystaat doen ek nog 'n verhoogproduksie hierdie jaar. Pa is 'n Franse stuk wat in Afrikaans vertaal is en sy debuut by die KKNK maak. Ek speel onder meer teenoor Chris van Niekerk. Die regisseur is Hennie van Greunen.

Dan is die tweede Pieter Kokkewieter-boek, wat 'n reeks gaan word oor idiome, in wording. Ons beplan om dit in Augustus bekend te stel. Ek is ook gevra om 'n vollengte-rolprent te skryf wat in Julie verfilm sal word, maar ek wonder of dit nie te veel hooi op my vurk is nie. Tyd sal leer.

Amper, Vrystaat is op 3 Februarie op Die Boer se verhoog (telefoonnommer: 021 9791911).

Amper, Vrystaat is ook op 9, 12 en 13 Maart 2016 by die US Woordfees 2016 te sien. Koop hier kaartjies. 

Die Fiësta-toekennings word op 18 Februarie tydens 'n glansgeleentheid by die Staatsteater in Pretoria oorhandig. Daar sal 'n lewende uitsending om 20h00 op kykNET (kanaal 144) wees. Die seremoniemeesters vir die aand is Pierre Breytenbach en June van Merch.

The post Milan Murray: Fiësta-benoeming 'n welkome pluimpie appeared first on LitNet.